Γράφει Ο Κώστας Α. Τραχανάς
«Πατέρας τιμωρός,
μητέρα όλο αυταπάρνηση,
κόρη υποταγμένη,
σύζυγος βουβή.
Όπως προστάζει ο Θεός, διαιωνίζει η παράδοση και υποχρεώνει ο νόμος:
ο γιος ξυλοφορτώνεται από τον πατέρα
ο οποίος ξυλοφορτώθηκε από τον παππού
που ξυλοκόπησε τη γιαγιά,
που γεννήθηκε για να υπακούει,
διότι το χθες είναι το μέλλον του σήμερα, και ό,τι γινόταν θα συνεχιστεί.
Όμως σε κάποιο τοίχο, σε κάποιο μέρος, κάποιος έγραψε:
Εγώ δεν θέλω να επιβιώσω.
Θέλω να ζήσω.»
EDUARDO GALEANO, "Αγία Οικογένεια", Κυνηγός ιστοριών
Δεκαοκτώ μικρές ιστορίες καθημερινών ανθρώπων διατρέχουν το βιβλίο αυτό, θραύσματα μνήμης, βιωμένες στιγμές, που ακεραιώνονται σε ένα όλον, που ακουμπά στα πιο μύχια και πονετικά συναισθήματα. Πρόκειται, καθώς φαίνεται, για κυρίως ιστορίες και περιπλανήσεις ,ιδιαίτερες ιστορίες ,ιστορίες έξω από την αναμενόμενη καθημερινότητα μας, ιστορίες που αλέθει τους ήρωες της καθημερινότητας και ροκανίζει την αλήθεια, ιστορίες μιας αθωότητας, ιστορίες μιας δύσκολης παιδικότητας, ιστορίες μίσους και εκδίκησης, ιστορίες της αγάπης, προσωπικές εμπειρίες, άναρχα δομημένες, όπως είναι και οι επισκέψεις της μνήμης.
Το «Η ώρα στον κόσμο είναι πέντε!» της συμπατριώτισσας Κατερίνας Σχισμένου είναι μια συναρπαστική συλλογή διηγημάτων που περιέχει τα εξής θέματα: γυναίκες να ξυλοκοπούνται ακόμα και γκαστρωμένες και να σιωπούν, γυναίκες που χειραγωγούνται και εκβιάζονται, τσακισμένες γυναίκες, δυνατές γυναικείες ψυχές, εκμετάλλευση φοιτητριών από τους καθηγητές τους, γυναίκες που πιστεύουν στην ελπίδα ακόμη κι όταν σβήνει, μίσος ανάμεσα στα ζευγάρια, δεν είναι έτσι τα χαμόγελα από ξεδοντιασμένο στόμα, η αμαρτία να σφάζεις θηλυκό, η βαλτόπαπια που πλατσουρίζει στα αβαθή νερά, σκοτεινοί και κακοί άνθρωποι , πλάγια κακία, αγροίκοι, ανήθικοι και διεστραμμένοι άνθρωποι, σκοτεινές προσωπικότητες, άνθρωποι με ροπή προς την λάσπη, σκληρές μορφές κα ακόμη σκληρότερες ψυχές, ανώμαλοι ερωτικοί πόθοι για τις ξαδέλφες, απίστευτες σκηνές ζήλειας και κτητικότητας, σχέσεις περίεργες και ψυχαναγκαστικές, νύχτες ποτού και χαρτοπαιξίας, παιδιά που τρώγανε ξύλο χωρίς να γνωρίζουν την αιτία, ο κύκλος της βίας μέσα από το σπίτι και προς το σπίτι, ο καπετάν Αόρατος, τα κοινωνικά φρονήματα, η υπογραφή της πολιτικής «μεταμέλειας», ο συλλέκτης που λάτρευε τις συλλογές του, ο σακάτης με το στραβό κορμί, η λευκή μαλτέζα γίδα που ήταν όλος ο κόσμος ενός μικρού ορφανού αγοριού, το ζήτημα της προίκας, ο κόσμος που σταματούσε για κάποιον στις πέντε, ο δρόμος για την χρυσή καρέκλα, τα χρυσά δερμάτινα σανδάλια της αμαρτίας, ανύπαρκτη ζωή, σκουριασμένη ζωή, σκληρή και μαύρη ζωή, σύντομη ζωή και μεγάλος ο θάνατος, η ζωή ένα στοίχημα με κάθε αναχώρηση και γλυκόπικρη επιστροφή, περίεργες εποχές για επιστροφή σε ξένα και γνώριμα μέρη, η ζωή πίσω από μια πόρτα που δεν ανοίγει όταν πρέπει, οι λέξεις που νανουρίζουν τον φόβο, ο φόβος που είναι βαρύ φορτίο, πέτρινα χρόνια, ζόφος και σκότος, φως και ρωγμές, πολιτείες και πρόσωπα, δρόμοι και διαδρομές, χρήματα και ερωμένες, μοναξιά και ανεργία, φτώχια και θλιμμένα βλέμματα, σκόνη και ξύλο, πλάγιες διαδρομές σε κάθε χώρο, εφήμερες σχέσεις και εφήμερα λουλούδια των κάκτων, η Ελλάδα του Καποδίστρια που δεν πέθανε ποτέ , η αγάπη μέσα στη βαρβαρότητα, η αγάπη που δεν είναι συναίσθημα , αλλά θυσία…
Οι ήρωες και ηρωίδες της Κατερίνα Σχισμένου θα μπορούσαν να είναι κοντινοί μας, να τους γνωρίζουμε. Είναι οι άνθρωποι που ενδεχομένως δεν τους προσφέρουμε δεύτερη ματιά. Δεν τους δίνουμε μια ευκαιρία. Όπως δεν τους έδωσε και η ζωή. Κι όμως, μέσα από τα διηγήματα της Κατερίνας Σχισμένου αποκτούν υπόσταση και βαρύτητα. Ακόμη και η ρημαγμένη ζωή στο πλαίσιο της λογοτεχνίας αποκτάει άλλο σημασιολογικό βάρος.
Όχι, δεν είναι ένα απλοϊκό βιβλίο: αντίθετα ασκεί έντονη κριτική στα υποκριτικά ήθη της εποχής, μιλάει για τη μοναξιά, το φόβο, το τραύμα, την ενδοοικογενειακή βία, την φτώχια, την πικρία, τις ματαιωμένες προσδοκίες και ελπίδες, τα χαμόγελα της συνειδητότητας, τις βεβαιότητες που καταρρέουν, τη σιωπή των μοναχικών ανθρώπων, τους αποσυνάγωγους, κάποιους/ες που δεν τα καταφέρουν στη ζωή, κάποιους πονεμένους ανθρώπους, που είναι άδειοι, μόνοι, τους ανθρώπους που μοιάζουν τελειωτικά χαμένοι, το στένεμα των χώρων, το μικρόκοσμο του στενού τόπου, τις αναποδιές και τα αχ της ζωής, τα χίλια σκόρπια κομμάτια της χαραμισμένης ζωής και συνάμα είναι ένας ύμνος στη γυναικεία δύναμη, στη φλόγα για ζωή αλλά και στο θάλπος της αγάπης.
Τα θέματα της συγγραφέως δεν είναι πρωτότυπα, όμως η γραφή τους είναι συγκινητική, βαθύτατα ανθρώπινη και μας θυμίζει πως οι άνθρωποι, όσο διαφορετικοί κι αν είμαστε, επιζητούμε τη συνάφεια, τη συντροφιά και την αληθινή αγάπη.
Πρόκειται για ιδιότυπες αφηγήσεις και κείμενα που δονούνται, φτιαγμένα από ψηφίδες ιστοριών και λέξεων. Οι λέξεις της Κατερίνας Σχισμένου έχουν μια ξεχωριστή, δική τους δύναμη, γίνονται πουλιά, φτεροκοπούν γύρω μας, κουρνιάζουν πλάι μας, φωλιάζουν μέσα μας, και μας αλλάζουν…
Η γραφή της Σχισμένου ώριμη, τολμηρή και καλλιεργημένη, κουβαλάει ευαισθησία και αμεσότητα, παραδίδοντάς μας εξόχως ενδιαφέρουσες ηρωίδες και ήρωες. Μέσα σε ένα κλίμα υπόκωφης θλίψης, οι ήρωες νοσταλγούν, ονειρεύονται, επινοούν αλλαγές, μονολογούν, εξομολογούνται. Αν και οι ιστορίες είναι όλες διαφορετικής θεματικής, ακολουθούν ένα αόρατο νήμα που τις κρατά στην ίδια ευθεία, να μην παρεκκλίνουν από μια αρχική ιδέα που φαίνεται να κατευθύνει τη γραφή αυτή, δηλαδή να παραμεριστεί με κάθε τρόπο το υπαρκτό τοπίο για να αναδυθεί ο έσω κόσμος.
Η επαρχία της φιλοξενίας, της πέτρας, των έρημων χωριών, της εγκατάλειψης, της οικογενειακής βίας, των βάλτων, της σιωπής. Ο νόμος της σιωπής. Υπέροχος τόπος, άγριος. Οι τόποι φτιάχνονται για να΄ χουν σπίτι οι μνήμες , και ο χρόνος φτιάχτηκε για να τις φυλακίζει στον νου…
Κάποιοι άνθρωποι δε φεύγουν ποτέ τελικά. Δεν πεθαίνουν οι άνθρωποι…
Δεν έφταιγε κανείς .Μόνο η κακιά στιγμή που ρήμαξε τη ζωή όλων των γυναικών, όπως οι λύκοι το κοπάδι με τα πρόβατα…
Η δύναμη της αγάπης…
Οι στιγμές ομορφαίνουν τα σπίτια τελικά…
Η σιωπή. Ο ανυπέρβλητος νόμος της σιωπής στον τόπο αυτό…
Α, ρε επαρχία! Κάθε πέτρα σου, κτισμένη ή άκτιστη , κρύβει μια ιστορία από κάτω της…
Αντικειμενική , καίρια, λιτή , η συγγραφέας έδωσε με το έργο της αυτό ένα ανεπανάληπτο μωσαϊκό της ζωής της υπαίθρου , όπου περιγράφει τη σκληρότητα της , την βία, την σιωπή, την κακιά στιγμή , τα πάθη .
Επειδή με συγκίνησε αυτή η συλλογή διηγημάτων, ένιωσα την ανάγκη να τη διαβάσω δυο και τρεις φορές, για να γευτώ αυτή την υπόγεια γλυκιά μελαγχολία που την διαπερνά, αυτή την ευαισθησία που σε κάνει να πονάς. Γιατί διαθέτει τη δύναμη να ποτίσει την ψυχή του αναγνώστη μ’ έναν αρωματικό καπνό, που αναδίδει σπάνιες ψυχικές ποιότητες, γεννώντας την ίδια ώρα μελαγχολία και ανάταση.
Διαβάζοντας τα διηγήματα της Κατερίνας Σχισμένου έρχεται στο νου ο Πολ Ρικέρ: «Κάτω από την ιστορία ,η μνήμη και η λήθη .Κάτω από τη μνήμη και τη λήθη, η ζωή. Μα το να γράφεις τη ζωή είναι μια άλλη ιστορία. Το ατελεύτητο».
Ακόμα και το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο του εικαστικού Κώστα Νικάκη είναι ταιριαστό με την όλη σύλληψη.
Ανακαλύψτε την!!!
Απολαύστε το!!!
Η Κατερίνα Σχισµένου γεννήθηκε στην Άρτα το 1970 και µεγάλωσε στο Βερολίνο, την εποχή που το τείχος χώριζε την πόλη. Συνέχισε τις σπουδές της στην ψυχολογία, τη φιλοσοφία, την προσχολική αγωγή, τη γερµανική γλώσσα, καθώς και στην ειδική αγωγή. Για πολλά χρόνια ασχολείται µε τη µετάφραση, την αρθρογραφία στον Τύπο και τα περιοδικά, και τα πολιτιστικά δρώµενα. Η Ήπειρος, που είναι και η πατρίδα της την οποία υπεραγαπά, δίνει πάντοτε πλούσιο υλικό για την καλλιτεχνική ενασχόληση και έκφραση. Ταξιδεύει πολύ, βλέπει και ακούει ακόµα περισσότερο και προσπαθεί να κατανοήσει πολλές φορές αυτό που προσπερνάται ή ακόµα δεν εντοπίζεται µέσω της ρωγµής και της ανίχνευσης. Άλλα έργα της είναι : "ΕΛΕΝΗ ΑΓΓΕΛΙΝΑ ΔΟΥΚΑΙΝΑ. ΜΙΑ ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΑ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ", “Στοιχειωμένη Ήπειρος I ” και “Στοιχειωμένη Ήπειρος IΙ ”.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου