Γοργόμυλος Πρέβεζας. Απολαύστε τα video

Απολαύστε τα video

Ο Γοργόμυλος είναι χωριό του Καλλικρατικού Δήμου Ζηρού του Νομού Πρέβεζας. Είναι χτισμένο στις πλαγιές και στους πρόποδες του όρους Ξηροβούνι (στη Δυτική πλευρά). Ο Γοργόμυλος ανήκε, πριν την εφαρμογή του σχεδίου Καλλικράτης, στον δήμο Ανωγείου.

Κατά την απογραφή του 1991, η κοινότητα Γοργομύλου τότε, αριθμούσε 1.107 κατοίκους.

Κατά την απογραφή του 2001 παρουσίασε πληθυσμό 1.035 ατόμων. Αποτελείται από τους οικισμούς Γοργόμυλος [40], Αγία Παρασκευή [49], Βαθύ [132], Γεροπλάτανος [67], Γκούρα [43], Καστρί [144], Μαρκάτες [55], Νέος Γοργόμυλος [343], Ξηρόκαμπος [121] και Χαλίκια [41].

Στην απογραφή του 2011 παρουσίασε μεγάλη πληθυσμιακή πτώση. Συνολικά απογράφηκαν 604 άτομα. Αναλυτικά οι οικισμοί Γοργόμυλος [19], Αγία Παρασκευή [23], Βαθύ [69], Γεροπλάτανος [52], Γκούρα [22], Καστρί [102], Μαρκάτες [32], Νέος Γοργόμυλος [187], Ξηρόκαμπος [71] και Χαλίκια [27]

Γεωγραφική Θέση O Γοργόμυλος βρίσκεται ΒΔ της πόλης της Άρτας και ΒΑ της Φιλιππιάδας.

Το χωριό συνορεύει:

• ΒΑ με το Ανώγειο.
• ΒΔ με το Τσαγκαρόπουλο.
• Δ με τον Κερασώνα παλαιά ονομασία Κεράσοβο.
• ΝΑ με τον Αμμότοπο, παλαιά ονομασία Κουμζιάδες.
• ΝΔ με τον Γυμνότοπο, παλαιά ονομασία Γκουλιάδες.

Διοικητική Εξέλιξη 
14/08/1919 : Σύσταση της Κοινότητας Μουλιανών με έδρα τον οικισμό Μουλιανά

14/08/1919 : Ο οικισμός Τσαγκαρόπουλον προσαρτάται στην Κοινότητα Μουλιανών

18/12/1920 :Αναγνώριση του οικισμού Δρυμών και προσάρτηση του στην Κοινότητα

30/03/1927: Η Κοινότητα καταργείται και συνενούται με την Κοινότητα Γκολιάδων

25/05/1927: Επανασύσταση της Κοινότητας μετά την ανάκληση της κατάργησης και προσάρτησης της στην Κοινότητα Γυμνοτόπου

14/05/1928: Η Κοινότητα Μουλιανών μετονομάζεται σε Κοινότητα Γοργομύλου

16/10/1940: Αναγνώριση του οικισμού Κουτικάται και προσάρτηση του στην Κοινότητα

16/10/1940: Αναγνώριση του οικισμού Χαλίκια και προσάρτηση του στην Κοινότητα

16/10/1940: Αναγνώριση του οικισμού Μπιλιάριον και προσάρτηση του στην Κοινότητα

16/10/1940: Αναγνώριση του οικισμού Γκούρα και προσάρτηση του στην Κοινότητα

16/10/1940: Αναγνώριση του οικισμού Πουλιάνα και προσάρτηση του στην Κοινότητα

07/04/1951: Αναγνώριση του οικισμού Μαρκάται και προσάρτηση του στην Κοινότητα

07/04/1951: Αναγνώριση του οικισμού Καστρίον και προσάρτηση του στην Κοινότητα

07/04/1951: Αναγνώριση του οικισμού Νέος Γοργόμυλος και προσάρτηση του στην Κοινότητα

07/04/1951: Αναγνώριση του οικισμού Βαθύ και προσάρτηση του στην Κοινότητα

19/06/1951: Ο οικισμός Τσαγκαρόπουλον αποσπάται από την Κοινότητα και ορίζεται έδρα της Κοινότητας Τσαγκαροπούλου

10/10/1955: Ο οικισμός Μπιλιάριον της Κοινότητας μετονομάζεται σε Αγία Παρασκευή

10/10/1955: Ο οικισμός Κουτικάται της Κοινότητας μετονομάζεται σε Γεροπλάτανος

19/03/1961: Ο οικισμός Δρυμών αποσπάται από την Κοινότητα και προσαρτάται στην Κοινότητα Τσαγκαροπούλου

15/02/1964: Ο οικισμός Πουλιάνα της Κοινότητας μετονομάζεται σε Λεύκη

04/05/1968: Μεταφέρεται η έδρα της Κοινότητας από τον οικισμό Γοργόμυλος στον οικισμό Νέος Γοργόμυλος

14/03/1971: Αναγνώριση του οικισμού Ξηρόκαμπος και προσάρτηση του στην Κοινότητα

14/03/1971: Ο οικισμός Λεύκη καταργείται.

04/12/1997: Ο οικισμός Γοργόμυλος αποσπάται από την Κοινότητα και ορίζεται έδρα του Δήμου Ανωγείου

04/12/1997: Η Κοινότητα καταργείται και συνενούται με το Δήμο Ανωγείου

Πρόσβαση Η συνηθέστερη διαδρομή για το Γοργόμυλο είναι από τη Φιλιππιάδα είναι: Φιλιππιάδα - Καμπή Άρτας - Αμμότοπος (περιφερειακά) - Καστρί Γοργομύλου - Γυμνότοπος (περιφερειακά) - Ξηρόκαμπος (Γοργόμυλος) - Νέος Γοργόμυλος - Ανώγειο(περιφερειακά)- Πέντε πηγάδια - Τέροβο... Ιωάννινα.

Αξιοθέατα της περιοχής 

Στη θέση Κάστρο, Νότια του οικισμού Καστρί Γοργομύλου, βρίσκεται ένας αρχαιολογικός χώρος ιδιαίτερης ιστορικής αξίας. Είναι η Αρχαία Πόλη Όρραον, γνωστή και ως Καστρόπολη όπου σώζονται ερείπια κάστρου, διάφορα οικοδομή­ματα, δεξαμενή, νεκροταφείο και δρόμοι και η ίδρυση της χρονολογείται από την εποχή της Κασσώπης.

Αρχαίο Όρραον

Η αρχαία ακρόπολη Όρραον βρίσκεται στο λόφο Καστρί του χωριού Γοργόμυλος του Δήμου Ζηρού του Νομού Πρέβεζας (σύμφωνα με τον Καλλικράτη). Η οδική προσπέλαση του αρχαιολογικού χώρου γίνεται από παράκαμψη στο συνοικισμό Καστρί του χωριού Γοργόμυλοςτου Δήμου Ζηρού της Επαρχιακής οδού Φιλιππιάδας- Γοργομύλου - Ιωάννινα. Το όνομά της πόλης είναι γνωστό από την αρχαία γραπτή παράδοση και από επιγραφικά κείμενα του 4ου και 2ου αιώνα π. Χ. Το Όρραον μελετήθηκε αρχικά από Γερμανούς αρχαιολόγους του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (1972) και από τον Καθηγητή αρχαιολογίας Σωτήριο Δάκαρη ο οποίος έγραψε: «Ο αρχαίος οικισμός στη θέση Καστρί Γοργόμυλου ταυτίζεται με το Όρραον, με βάση την επιγραφή της Αμβρακίας . Είναι το αυτό με το Horreum που αναφέρει ο Λίβιος κατά τις επιχειρήσεις των Ρωμαίων στην Ήπειρο το 168 π.Χ.» )( Σωτήριος Δάκαρης, 1965). Μόλις την πενταετία 2000-2005 η ακρόπολη αυτή έγινε επισκέψιμη στο κοινό χάρις στίς εργασίες της ΙΒ Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων .

Ιστορία 

Το Αρχαίο Όρραον αποτελεί μια εντυπωσιακή αρχαία ακρόπολη των Μολοσσών. Ιδρύθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. σε μια στρατηγική θέση (ύψωμα) πλησίον της Αρχαίας Αμβρακίας. Η ακρόπολη είναι οχυρωμένη με ισχυρό διπλό τείχος, το οποίο ενισχύουν τετράγωνοι πύργοι. Εντός των τειχών σώζονται σε πολύ καλή κατάσταση ιδιωτικές κατοικίες και πιθανά ανάκτορα αξιωματούχων. Η ίδρυση και ο περιτοιχισμός του Ορράου πρέπει να έγινε επί του βασιλέως των Μολοσσών Αλκέτα Α΄ (385-370 π.Χ.) ή το αργότερο στο δεύτερο τέταρτο του 4ου αιώνος π.Χ. Η επιλογή της στρατηγικής αυτής θέσης από τους φιλόδοξους Μολοσσούς έγινε, αφενός για τον έλεγχο του εμπορικού διαύλου επικοινωνίας με τη Νότιο Ελλάδα και αφετέρου για τη φύλαξη του ζωτικής σημασίας για την άμυνα του κράτους τους στρατιωτικού περάσματος. O Αλκέτας Α΄ ήταν Μολοσσός βασιλιάς της Ηπείρου, γιος του Θαρρύπα (ή Θάρυπου) και απέκτησε δύο παιδιά. Τον Αρρύβα, μετέπειτα παππού του Βασιλιά Πύρρου Α' της Ηπείρου, και τον Νεοπτόλεμο Β', μετέπειτα παππού του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Υπενθυμίζεται ότι η Μυρτάλη - Ολυμπιάδα είναι κόρη του Νεοπτόλεμου Β', και επειδή έμεινε ορφανή σε μικρή ηλικία, την μεγάλωσε ο θείος της Αρύββας, ο οποίος παντρεύτηκε την μικρότερη αδελφή της και ανεψιά του Τρωάδα. Ενώ βρισκόταν υπό την κηδεμονία του Αρύββα, η Μυρτάλη πήγε ως ενήλικη νεαρά πριγκίπισσα «για διακοπές» στη Σαμοθράκη, για να συμμετάσχει στα Καβείρια Μυστήρια. Εκεί γνώρισε τον Φίλιππο Β΄ και σύντομα παντρεύτηκαν. Συνεπώς η Μυρτάλη - Ολυμπιάδα και η αδελφή της Τρωάδαμεγάλωσαν στην νότια περιφέρεια των Μολοσσών, Αρχαία Αμβρακία, και Αρχαίο Όρραον, στα ταξίδια της δε στην Ήπειρο είναι αυτονόητο ότι διέμενε εδώ. Ταξίδια στο Αρχαίο Όρραον έκανε ως παιδί και ως ενήλικας ο Μέγας Αλέξανδρος . Όταν η Ολυμπιάδα ίδρυσε την Ηπειρωτική Συμμαχία, τα Όρραον συμμετείχε σε αυτήν. Το έτος 168-167 π.Χ. ο οικισμός Όρραον καταστράφηκε από τους Ρωμαίουςτου Αιμίλιου Παύλου, με την ολοσχερή ισοπέδωση των τειχών του, επειδή ήταν μία από τις τέσσερις ηπειρωτικές πόλεις που προέβαλλαν αντίσταση κλείνοντας τις πύλες τους στις ρωμαϊκές λεγεώνες του Ανίκιου Γάλου. Στο γεγονός αυτό κάνει αναφορά ο Λατίνος ιστορικός Λίβιος . Αργότερα το Όρραον ανοικοδομήθηκε και κατοικήθηκε επί χρόνια. Τελικά οι κάτοικοί του αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν για να συνοικισθούν στη Νικόπολη που ίδρυσε ο Αύγουστος Οκταβιανός μετά τη νίκη του στη Ναυμαχία του Ακτίου εναντίον της Κλεοπάτρας και του Μάρκου Αντώνιου, το 31 πΧ..

Ανασκαφές και εργασίες στο Όρραον

 Η ακρόπολη Όρραον ήταν γνωστή στους ξένους περιηγητές από τον 19ο αιώνα, ενώ ο Άγγλος ιστορικός Νίκολας Χάμοντ (Nickolas Hammond) στο μνημειώδες για την τοπογραφία της αρχαίας Ηπείρου έργο του "Ήπειρος", υπέθεσε ότι ο οικισμός ήταν η Φυλακή, μια πόλη που επίσης προσπάθησε να αντισταθεί στις ρωμαϊκές λεγεώνες χωρίς επιτυχία. Η πρόταση του δεν έγινε αποδεκτή από την κατοπινή έρευνα. Το έτος 1972 πραγματοποιήθηκε στον οικισμό ολιγοήμερη δοκιμαστική έρευνα από την τότε Προϊσταμένη της ΙΒ΄ ΕΠΚΑ Ιουλία Βοκοτοπούλου. Από το έτος 1972-1975 το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων υπό τη Διεύθυνση του καθηγητή κ. Σωτήριου Δάκαρη, σε συνεργασία με το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο, άρχισαν ανασκαφική έρευνα στο «Σπίτι 1» του αρχαίου οικισμού (ανάκτορο). Η ανασκαφή του «Σπιτιού 1» συνεχίστηκε το έτος 1981. Στερεωτικές εργασίες σε τοίχους των αρχαίων οικιών έγιναν κατά τα έτη 1972, 1973, 1974, 1975, 1976 και το 1981 από τη ΙΒ΄ ΕΠΚΑ. Οι ανασκαφές και υποστηρικτικές εργασίες συνεχίστηκαν από το έτος 2003 με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, 294.000 ευρώ) από την ΙΒ' Εφορεία Αρχαιοτήτων υπό τον καθηγητή Αρχαιολογίας Κωνσταντίνο Ζάχο και συνεχίσθηκαν μέχρι το έτος 2006. Στις ανασκαφές βρέθηκαν αρχαία νομίσματα. Ήδη από το έτος 2002 έως και 2006 η ΙΒ΄ Εφορεία αρχαιοτήτων Ιωαννίνων ολοκλήρωσε τις εργασίες στο Όρραον και αποκατέστησε το χωμάτινο δρόμο πού πηγαίνει στην καστρόπολη πλέον με αυτοκίνητο, κατασκεύασε δε και χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων.

Ξενάγηση στο Όρραον 

Το Όρραον είναι ο πιο εντυπωσιακός αρχαιολογικός χώρος του νομού Πρέβεζας μετά την αρχαία Κασσώπη. Η ξενάγηση αρχίζει με την είσοδο από την κεντρική πύλη των διπλών τειχών. Το ισχυρό διπλό τείχος, περιμέτρου 750 m., ενισχυμένο με θλάσεις και με πύργους, περιέκλειε ωοειδή έκταση 5,5 εκταρίων, με 100 περίπου σπίτια, εκτός από την απότομη και βραχώδη νότια πλευρά του λόφου, όπου δεν διατηρούνται ίχνη οχύρωσης. Ο πληθυσμός που συγκέντρωνε στην περίοδο της ακμής του υπολογίζεται σε 1.500 - 2.000 άτομα, κατά μία άποψη, ίσως όμως και μέχρι 5.000 - 10.000 άτομα αν ληφθούν υπ' όψιν υπάρχουσες οικίες εκτός των τειχών, ερείπια των οποίων διακρίνονται αδρά. Στο εσωτερικό των τειχών διακρίνονται ίχνη δρόμων και κτίρια, που υποδηλώνουν πολεοδομική οργάνωση κατά το ευθύγραμμο γεωμετρικό σύστημα, με ένα συνήθως σπίτι σε κάθε νησίδα. Ορισμένα από αυτά τα κτίρια διατηρούνται σε άριστη κατάσταση και έχουν ονομασθεί "Οικία Α", "Οικία Β", "Οικία Γ", "Οικία Δ" κλπ.. Στο βόρειο τμήμα του οικισμού θεωρείται ότι βρισκόταν ο δημόσιος χώρος, εξαιτίας της ύπαρξης του μικρού διοικητικού κτιρίου με τους ορθοστάτες και μιας μεγάλης κτιστής δεξαμενής, χωρητικότητας 400 m³. Αναπαράσταση της σκεπαστής αυτής δεξαμενής ύδατος, σχεδίασε πρόσφατα η ΙΒ' Εφορία Αρχαιοτήτων και εκτίθεται στον χώρο. Τον ειδικό φρουριακό χαρακτήρα της ως πολίσματος - φρουρίου μαρτυρούν οι στενοί δρόμοι, η έλλειψη κοινόχρηστων χώρων, ο εφοδιασμός της με δεξαμενές νερού και κυρίως ο ισχυρός ενισχυμένος με πύργους οχυρωματικός περίβολος, σε συνδυασμό με τη στρατηγική θέση του οικισμού. Δώδεκα στενοί παράλληλοι δρόμοι, με κατεύθυνση Β-Ν διασταυρώνονται με δύο κάθετους δρόμους, δημιουργώντας μακρόστενες νησίδες πλάτους 15 m. Στο πλάτος κάθε νησίδας είναι κτισμένο συνήθως ένα "σπίτι" που ορίζεται από δύο παράλληλους δρόμους. Η εξαιρετικά καλή κατάσταση διατήρησης των κατοικιών, που σε ορισμένες περιπτώσεις σώζουν και τον άνω όροφο, είναι μοναδική στον ελλαδικό χώρο προκειμένου για οικίες της ύστερης κλασικής εποχής. Οι ιδιωτικές λιθόκτιστες οικίες του Ορράου, περίπου εκατό, σπάνιας διατήρησης, σώζουν ενίοτε και τους τοίχους του άνω ορόφου ως τη στέγη, με τα παράθυρα, τις παραστάδες των θυρών και τις δοκοθήκες του άνω ορόφου. Πρόκειται για ευρύχωρα σπίτια, εμβαδού 270 m2 στον τύπο της αγροικίας, εξολοκλήρου λιθόκτιστα με ισοδομική τοιχοποιία από ντόπιο ασβεστόλιθο. Το εντυπωσιακότερο παράδειγμα, οι τοίχοι του οποίου σώζονται σε ύψος 5-7 μ., φέρει τη συμβατική ονομασία «Σπίτι Δ» ή «Οικία Δ». Κατά την άποψη του Χαράλαμπου Γκούβα το «Σπίτι Δ» έχει τέτοια ποιότητα και πολυτέλεια κατασκευής που θα πρέπει να είναι με βεβαιότητα βασιλικό ανάκτορο, στις αναλογίες φυσικά της μικρής αυτής πόλης. Συμβολικά αποκαλέσαμε το ανάκτορο αυτό «Ανάκτορο του βασιλιά Αλκέτα». Η στέγη του έχει καταρρεύσει μαζί με τμήμα της τοιχοδομίας του δευτέρου ορόφου, αλλά όλο το οικοδομικό υλικό του ανακτόρου βρίσκεται επί τόπου και είναι εφικτή η πλήρης αναστήλωση του μνημείου αυτού που είναι μοναδικό σε όλη την Ελλάδα. Σήμερα εκτός από τα καλά σωζόμενα ερείπια κτιρίων σώζονται το υδρευτικό και το αποχετευτικό σύστημα της πόλης. Ο επισκέπτης βλέπει από τη μια μεριά την κοιλάδα του Αμμότοπου και από την άλλη το πανύψηλο Ξεροβούνι. Το έτος 2010 ολοκληρώθηκε ο ασφάλτινος δρόμος προσπέλασης στο Όρραον και επίσης κοντά στο Όρραον (200-300m) βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη τα έργα κατασκευής της Ιονίας Οδού που θα ενώνει τα Ιωάννινα με την Πάτρα. Συνεπώς το Όρραον θα βρίσκεται σε απόσταση "αναπνοής" από την Ιονία οδό.

Φεστιβάλ Μουσικής Γοργομύλου  «Rapido Molino»

Με συμμετοχές καλλιτεχνών από το χώρο της ροκ, της σύγχρονης ελληνικής μουσικής, αλλά και με DJ set διοργανώνεται κάθε Καλοκαίρι αρχές  Αυγούστου από το Μορφωτικό και Πολιτιστικό Σύλλογο Γοργομύλου, το Φεστιβάλ Μουσικής Γοργομύλου  «Rapido Molino» στην πλατεία του Γοργομύλου του Δήμου Zηρού  στην Ήπειρο.. 

Το Φεστιβάλ Μουσικής Γοργομύλου ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Μορφωτικού και Πολιτιστικού Συλλόγου Γοργομύλου το καλοκαίρι του 2004. Το 1ο Φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε με πενιχρά μέσα, χαμηλό προϋπολογισμό και με τη συμμετοχή τοπικών συγκροτημάτων.  Ωστόσο, η ανταπόκριση του κόσμου ήταν μεγάλη με αποτέλεσμα το 2ο Φεστιβάλ να έχει περισσότερες συμμετοχές συγκροτημάτων.

Σημείο αναφοράς του Φεστιβάλ ήταν η συνάντηση των διοργανωτών με το συγκρότημα 15 50, ένα από τα πιο δημοφιλή groups της ελληνικής μουσικής σκηνής, για το 3ο Φεστιβάλ αλλά και τον Γιώργο Γάκη που με την μακροχρόνια επιτυχημένη  πορεία του στην rock  μουσική σκηνή της χώρας μας παραμένει αρωγός στην προσπάθεια μας.

Οι επόμενες διοργανώσεις χαρακτηρίζονται από τη συμμετοχή γνωστών ονομάτων της ελληνικής μουσικής σκηνής και των 15 50, με την εκρηκτική σκηνική παρουσία, την αυθεντικότητα και τη  rock αντισυμβατική τους διάθεση. Στη σκηνή του Φεστιβάλ Γοργομύλου - Festival Rapido Molino, έχουν ανέβει ο Γ. Γιοκαρίνης, Λ. Παπαδόπουλος, Ν. Ζιώγαλας, Γ. Ζουγανέλης, Μ. Στόκας, Γ. Μηλιώκας & Γ. Γραμματικού, Π. Μουζουράκης, οι Socrates, Γ. Γάκης και Troumblemakers και πολλά ανερχόμενα συγκροτήματα από τα Ιωάννινα, την Άρτα και την Πρέβεζα.

Σήμερα το Φεστιβάλ Μουσικής Rapido Molino αποτελεί καλλιτεχνικό γεγονός για την περιοχή της Ηπείρου και όχι μόνο. Η διοργάνωση πραγματοποιείται στην πλατεία του Γοργομύλου και με την συμπαράσταση του Δήμου, με είσοδο 3 ευρώ.

www.romiazirou.blogspot.gr