Ένα κλασσικό θέμα που απασχολεί κατά καιρούς τον
δημόσιο διάλογο είναι η αποζημίωση και τα προνόμια των ελλήνων βουλευτών, για τα
οποία πολλά έχουν ειπωθεί τα χρόνια της κρίσης και του μνημονίου, με τις φωνές
που κάνουν λόγο για περιορισμό τους να αυξάνονται, αποτελώντας πάντα βέβαια και
μια εξαγγελία "αντισταθμιστικής δικαιοσύνης" έναντι εκείνων που πλήττονται
περισσότερο. Το θέμα απέκτησε εκ νέου επικαιρότητα εξαιτίας δύο άρθρων στο
protagon, της Ρέας Βιτάλη "Τους πλούσιους! Τους πλούσιους! Τους βουλευτές;", η οποία
επιχειρηματολογεί κατά των προνομίων που διαθέτουν και την απάντηση της πρώην
βουλευτού του Ποταμιού και δημοσιογράφου Χριστίνας Ταχιάου ("Πόσα έπαιρνα ως βουλευτής"), η οποία προσπαθεί να
δικαιολογήσει το εύλογο αυτών των παροχών. Προτού διατυπώσουμε τη θέση μας,
οφείλουμε να κάνουμε μερικές παραδοχές:
1ον) Δεν είμαστε μ' αυτούς που λένε ότι οι
βουλευτές πρέπει να παίρνουν π.χ. 500 ευρώ και να μην έχουν το παραμικρό
προνόμιο. Αποτελεί εύκολο λαϊκισμό και δεν εντοπίζει την καρδιά του προβλήματος.
Δεν θέλουμε βουλευτές αριστοκράτες, από την άλλη όμως δεν θέλουμε βουλευτές που
να εξαναγκάζονται να ξοδεύουν τεράστια ποσά για να εκλεγούν ή να παρίστανται
κάθε μέρα σε δέκα τηλεοπτικά πάνελ.
2ον) Δεν μπορούμε βέβαια από την άλλη να
υποστηρίζουμε και το καθεστώς που ισχύει σήμερα. Αναμφίβολα στα χρόνια της
κρίσης και των μνημονίων έχει γίνει προσαρμογή και περικοπή στα προνόμια και τις
αμοιβές των βουλευτών, αλλά δεν παύουν να είναι αρκετές και να προκαλούν το
κοινό αίσθημα. Βέβαια και σ' αυτή την περίπτωση δεν εντοπίζουμε την καρδιά του
προβλήματος.
3ον) Τα προνόμια αυτά και η αποζημίωση είναι
κατοχυρωμένα στο Σύνταγμα και ειδικότερα στο άρθρο 63 του Σ. Επομένως για να
γίνουν σοβαρές αλλαγές, απαιτείται συνταγματική αναθεώρηση, δηλαδή να
μεσολαβήσουν μερικά χρόνια και μια ακόμη Βουλή. Μέχρι τότε, οποιεσδήποτε
παρεμβάσεις θα γίνονται είτε μέσω νόμων, είτε μέσω αποφάσεων της ίδιας της
Βουλής, που ας μην ξεχνάμε έχει και το ανέλεγκτο.
4ον) Είναι κομματάκι δύσκολο να περιμένεις από
τους ίδιους τους βουλευτές να συζητήσουν για περικοπή ή περιορισμό των προνομίων
τους, γιατί οι ίδιοι επωφελούνται απ' αυτά. Μην ξεχνάμε τι γίνεται με τους
δικαστικούς, οι οποίοι αποφασίζουν οι ίδιοι επί της ουσίας για τις αμοιβές τους.
Και
5ον) Κακά τα ψέμματα, όταν είσαι εκτός Βουλής,
είσαι περισσότερο "ρομαντικός". Όταν όμως καταφέρνεις να μπεις, βλέπεις τα
προνόμια, την πολυτέλεια του κοινοβουλευτικού ήθους και τη νέα ζωή που εσύ
κάνεις. Ατέλειες, ασυλίες, προβολή, αίσθηση ότι είσαι σημαντικός και κάνεις κάτι
σημαντικό. Γι αυτό όσοι εκλέγονται βουλευτές κάνουν τα πάντα για να
επανεκλεγούν, γιατί πολύ απλά δεν θέλουν να χάσουν αυτά που έχουν, που δεν είναι
μόνο χρήματα, αλλά και δόξα. Και εδώ είναι η ουσία του προβλήματος:
Προφανώς και οι βουλευτές πρέπει να αμοίβονται
αδρά, όχι όμως να θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από την βουλευτική
αποζημίωση (το οποίο αποτελεί ελληνικό παράδοξο). Εννοείται ότι πρέπει το κράτος
να τους παρέχει κάποιου είδους διευκολύνσεις, όχι όμως και επίδομα ενοικίου π.χ.
1000 ευρώ. Αντ' αυτού υπάρχουν εξυπνότερες και οικονομικότερες λύσεις. Γιατί η
Βουλή π.χ. να νοικιάζει δωμάτια σε ξενοδοχεία και να μην έχει ένα μεγάλο κτίριο
στο κέντρο της Αθήνας, το οποίο να φιλοξενεί ΟΛΑ τα γραφεία των βουλευτών,
δωρεάν, χωρίς αντίτιμο, τα οποία γραφεία θα στελεχώνονται με ότι μπορεί να
χρειαστεί ο βουλευτής; Αν υποθέσουμε ότι το επίδομα ενοικίου για όλους
επιβαρύνει τον προϋπολογισμό της Βουλής με 300.000 μηνιαίως, ήτοι 3,6 εκ ετησίως
(!), εκτιμούμε ότι και ακίνητο να αγοράσει η Βουλή αυτή την εποχή, τόσο δεν θα
κοστίσει και θα γλυτώσει μια αχρείαστη δαπάνη.
Ωστόσο το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το
απεριόριστο των θητειών. Είναι αδιανόητο να βρίσκονται στο σημερινό ελληνικό
κοινοβούλιο άνθρωποι που είναι βουλευτές 20 και 30 χρόνια, οι οποίοι σωρευτικά
απολαμβάνουν όλα αυτά τα προνόμια και ουσιαστικά κάνουν το λειτούργημα
επάγγελμα. Αν όμως υπήρχε όριο θητειών (π.χ. 2 ή 3 πλήρεις) το πρόβλημα δεν θα
είχε πάρει αυτές τις διαστάσεις. Ή αν ακόμη κι αν δεν υπήρχε όριο, αν από τη μια
κοινοβουλευτική θητεία στην άλλη μειωνόταν η αποζημίωση σταδιακά, θα το
σκεφτόταν αυτός που θέλει να εκλεγεί για 5η συνεχή φορά αν θέλει να είναι
βουλευτής ή όχι.
Και μένοντας στην λογική των ορισμένων θητειών,
μια χρήσιμη σκέψη θα ήταν να ανανεώνεται περιοδικά η Βουλή κατά 1/3 π.χ. ανά δύο
χρόνια, όπως π.χ. συμβαίνει στις Η.Π.Α. Βέβαια κάποιος θα σκεφτεί ότι εδώ έχουμε
εκλογές στατιστικά κάθε 1,5 χρόνο, οπότε μια τέτοια σκέψη δεν μπορεί να
φτουρήσει, αλλά πρέπει να σπάσουμε την λογική του "θρονιάσματος", αυτού που
στρογγυλοκάθεται σ' ένα αξίωμα και δεν λέει να ξεκουνήσει. Αυτό βέβαια
προϋποθέτει μια γενναία συζήτηση για τον εκλογικό νόμο, για τον οποίο πρέπει να
γίνουν γενναίες εξίσου τομές, που θα σπάσει τα δίκτυα πελατειασμού και
συμφερόντων, στέλνοντας στην Βουλή τους καλύτερους, τους αντιπροσωπευτικότερους
για ορισμένο χρόνο και έργο.
Καταληκτικά, είναι τραγικό για μια χώρα να έχει
ως προσοδοφόρο επάγγελμα αυτό του βουλευτή. 5,5 χιλιάδες ευρώ καθαρά δεν παίρνει
σχεδόν κανείς στην σημερινή Ελλάδα κι αν παίρνει θα έχει πολλά χρόνια εργασιακής
εμπειρίας, εργαζόμενος σε μια εταιρία κολοσσό και όχι ένας πρωτοεμφανιζόμενος
που στην αγορά εργασίας κοστολογείται 500-600 ανεξαρτήτως προσόντων. Ωστόσο το
μείζον πρόβλημα δεν είναι πόσα παίρνουν οι βουλευτές, αλλά πώς εκλέγονται και
για πόσο. Αν καταφέρουμε σαν κοινωνία και πολιτεία και εστιάσουμε στον πυρήνα
του προβλήματος, τότε αυτόματα θα λυθεί και το ζήτημα των λοιπών
προνομίων..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου