Έλληνες και Αλβανοί «κυνηγούν» το τσάι στα βουνά της Ηπείρου!

Κορυφώνεται και φέτος, όπως παραδοσιακά συμβαίνει τέτοια εποχή, η εξόρμηση των Ηπειρωτών στα βουνά της περιοχής προκειμένου να συλλέξουν τσάι που αυτή την περίοδο βρίσκεται στο αποκορύφωμα της ανθοφορίας του.

Εξάλλου, όπως αναφέρουν ομάδες Θεσπρωτών που ξεχύνονται στις ορεινές πλαγιές για να μαζέψουν τσάι, οι εξορμήσεις τους, έχουν αφετηρία τη μικρή συλλογή των ανθών του με τις ευεργετικές ιδιότητες, ωστόσο εξελίσσονται και σε μια διαδικασία απόλαυσης της φύσης που για τους περισσότερους αποτελεί πια καλοκαιρινή συνήθεια.

Πολλοί ξεριζώνουν!..

Βέβαια, δεν είναι όλοι οι «κυνηγοί» τσαγιού ίδιοι. Πέρα απ' όσους ψάχνουν να μαζέψουν το πολύτιμο βότανο για προσωπική χρήση, υπάρχουν κι εκείνοι που έχουν κάνει την όλη διαδικασία εμπόριο! Συμπατριώτες μας απ' όλη την Ήπειρο αλλά και πολλοί Αλβανοί ανεβαίνουν καθημερινά στα βουνά, ειδικά της Θεσπρωτίας και μαζεύουν μεγάλες ποσότητες τσαγιού για να το πουλήσουν. Στην «εκστρατεία» τους αυτή συχνά δεν αφήνουν ούτε. ρίζα! Ξεριζώνουν τα πάντα, προκαλώντας μεγάλη οικολογική ζημιά και οδηγώντας σε αφανισμό το τσάι, αφού καταστρέφουν τα φυτά του.

Να σημειωθεί ότι κάθε χρόνο τέτοια εποχή οι Αλβανοί έρχονται κατά ομάδες νωρίς το πρωί, κάνουν περισυλλογή τσαγιού και επιστρέφουν στη χώρα τους από μονοπάτια και όχι από τα τελωνεία!  

Τι λέει ο νόμος

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, επιτρέπεται η συλλογή βλαστών, φύλλων και ανθέων από τσάι του βουνού, μια μικρή ποσότητα (δύο - τρία μικρά ματσάκια) κατά άτομο και κατά ημέρα, ενώ απαγορεύεται αυστηρά η εκρίζωση του φυτού.

Συλλέγονται μόνο τα επάνω 2/3,  ενώ το υπόλοιπο 1/3 θα πρέπει να παραμείνει άκοπο. Επίσης, για την προστασία του είδους θα πρέπει σε κάθε φυτό να αφήνονται τουλάχιστον 2 με 3 άνθη. Η ορθή συλλογή του τσαγιού γίνεται την περίοδο της ανθοφορίας του (Ιούνιο με Ιούλιο) και κόβεται μόνο το στέλεχος με τα άνθη ώστε να εξασφαλιστεί ο πολλαπλασιασμός του είδους μέσω των σπόρων. Το βουνίσιο τσάι της Ηπείρου ανήκει στο γένος Sideritis (προέρχεται από την ελληνική λέξη «σίδηρος», εξαιτίας της περιεκτικότητας του τσαγιού σε αυτό το στοιχείο) και περιλαμβάνει περί τα 150 είδη και υποείδη τα οποία ευδοκιμούν κυρίως στο βόρειο ημισφαίριο. Περίπου δέκα φύονται στην Ελλάδα, ωστόσο δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα για αυτά.

Ευεργετική δράση

Μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένα από τα είδη αυτά έχουν αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή δράση. Ωστόσο, στην παραδοσιακή ιατρική το αφέψημα από τσάι του βουνού χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της βρογχίτιδας, την ανακούφιση του κοινού κρυολογήματος, του βήχα, των πόνων της κοιλιάς κ.λπ.  

Πέρα από το αυτοφυές τσάι, το οποίο φυτρώνει μόνο του, μπορεί να υπάρξει και καλλιέργεια, το πλεονέκτημα της οποίας είναι ότι δεν απαιτούνται γόνιμα εδάφη. Η καλλιέργεια γίνεται σε χωράφια που έχουν καταστραφεί από μακροχρόνια χρήση ή σε βραχώδη λιβάδια, οπότε, δεν πρόκειται για καλλιέργεια που γίνεται σε βάρος άλλων παραδοσιακών για την περιοχή καλλιεργειών.

www.proinoslogos.gr