Κρίση συνείδησης... Από τον Αριστερό που ψηφίζει αντιλαϊκά μέτρα, μέχρι τον εργάτη που βάζει πλάτη να σωθούν οι τράπεζες...

Ο Λούντβιχ Βίτγκενσταϊν (1889 - 1951), Αυστριακός Φιλόσοφος, έμεινε στην Ιστορία για τις ανατρεπτικές του ιδέες και για τον διαφορετικό τρόπο οπτικής με τον οποίο σχολίαζε τα κοινωνικά φαινόμενα. Παρόλο που πίστευε ότι οι ιδέες του είναι απρόσιτες και σχεδόν αδύνατες στην εφαρμογή τους, ασχολήθηκε βαθιά με την έννοια της γλώσσας και το πως αυτή απεικονίζει ή όχι την πραγματικότητα. Μάλιστα σε αυτόν αποδίδεται και η διάσημη φράση «Τα όρια της γλώσσας μου είναι και τα όρια του μυαλού μου. Όσα ξέρω είναι αυτά για τα οποία έχω λέξεις».

Η χρήση της γλώσσας μπορεί να δημιουργήσει πολλές εσωτερικές συγκρούσεις αλλά και αναζητήσεις. Τόσες, που στο τέλος, ο δέκτης των εκατομμυρίων πια μηνυμάτων, από διαφορετικές κατευθύνσεις, να βρεθεί σε πραγματική σύγχυση σχετικά με το τι είναι σωστό και τι λάθος.

Έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε πως χρησιμοποιούνται κάποιες θετικά επιφορτισμένες λέξεις, πάνω σε κάποιες αρνητικές εξελίξεις για τη ζωή μας. Για παράδειγμα, η ισχύουσα πολιτική μεταστροφή του ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως του Αλέξη Τσίπρα, συχνά διαβάζουμε να χαρακτηρίζεται ως «ωρίμανση» ή «ρεαλισμός». Ανεξάρτητα από τις πολιτικές θέσεις του καθενός, τις κοινωνικές καταβολές του ή τα ερεθίσματα μέσα από τα οποία έχει γαλουχηθεί, είναι τουλάχιστον επικίνδυνο να ταυτίζεται η έννοια της ωρίμανσης με τις εφαρμογές μέτρων λιτότητας, τους πλειστηριασμούς κατοικιών, την αποδοχή εκβιασμών (όπως λέει ο ίδιος ο κ. Τσίπρας) και της ιδεολογικής ασυνέπειας και ασυνέχειας.

Η ιδεολογική ασυνέπεια κρύβει εξίσου πάρα πολλούς κινδύνους με κυριότερο αυτόν της πνευματικής, ηθικής και επικοινωνιακής αλλοτρίωσης. Της απουσίας δηλαδή κάποιου ουσιαστικού συστατικού της προσωπικότητας του ανθρώπου, με αποτέλεσμα να γίνεται έρμαιο των καταστάσεων ή της διάθεσης επιβολής των άλλων, διχασμένος και ετεροκίνητος (Λεξικό της Φιλοσοφίας - Θ. Πελεγρίνης).

Ζούμε μια εποχή που οι ιδεολογίες και τα έως τώρα ιδανικά αποκηρύσσονται βίαια. Ιδανικά που η έκφραση τους φάνηκε να πιάνει ταβάνι την περίοδο της Μεταπολίτευσης και που από την επόμενη κιόλας ημέρα άρχισε η αποδόμηση τους. Μια αποδόμηση που έγινε συστηματικά και, ηθελημένη ή μη, έφερε το Χρήμα όχι απλά στη κορυφή της αξιακής πυραμίδας, αλλά γιγάντιο κυρίαρχο κάθε ανθρωπιστικής έννοιας. Στη φράση για παράδειγμα «πάση θυσία στο ευρώ» εμπεριέχεται κατά πολύ το νόημα των παραπάνω, καθώς τοποθετούμε ένα νόμισμα (ή έστω ένα οικονομικό σύστημα που συνδέεται μαζί του) στις αξίες και τα ιδανικά που αξίζει κανείς να αγωνιστεί και να θυσιαστεί.

Η κρίση συνείδησης είναι έντονη και διαρκής τα τελευταία χρόνια. Από τον Αριστερό που ψηφίζει αντιλαϊκά μέτρα μέχρι τον εργάτη που βάζει πλάτη να σωθούν οι τράπεζες. Το επικίνδυνο είναι η τάση να οριστεί η κατάσταση αυτή σαν μια κανονικότητα. Δυστυχώς, ή μάλλον ευτυχώς, δεν είναι. Ανθρωπιστικά, η κατάσταση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια είναι παρά φύσιν και μόνο έτσι πρέπει να προσεγγίζεται. Ακόμα και αν τη δεδομένη χρονική στιγμή δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι ώστε να την ανατρέψουμε, τουλάχιστον θα πρέπει να το αντιλαμβανόμαστε και να το παραδεχόμαστε.

Διονύσης Νταραντάνης Δημοσιογράφος - Communication Coordinator

www.huffingpost.gr