Οι φασίστες επιστρέφουν στους δρόμους της Μαδρίτης.

Οι νοσταλγοί του Φράνκο επανεμφανίζονται με τον μανδύα του ρατσισμού και της ξενοφοβίας.

Η Ακρα Δεξιά σηκώνει, πάλι, κεφάλι στην Ισπανία. Χίλιοι νεοφασίστες διαδήλωσαν το περασμένο Σάββατο στη Μαδρίτη με σύνθημα «Η κρίση ονομάζεται δημοκρατία». Αυτή ήταν η πρώτη τους δυναμική εμφάνιση ύστερα από μια μακρά περίοδο ησυχίας.

Αποτελεί ένδειξη ότι η ισπανική Ακροδεξιά θα ακολουθήσει τα χνάρια αδελφών κομμάτων της στην Ευρώπη και θα κάνει την «έκπληξη» στις επόμενες εκλογές; Ολα τα συστατικά υπάρχουν εκεί: οικονομική κρίση, υψηλότατη ανεργία, πολλοί μετανάστες και νοσταλγοί του Φράνκο έτοιμοι να αλλάξουν μανδύα και να φορέσουν εκείνον του ρατσισμού και της ξενοφοβίας που, όπως παραδέχονται και οι ίδιοι, πουλάει πολύ σήμερα.Οι ισπανοί ακροδεξιοί μπορεί να μην έχουν καταφέρει ακόμα να εκλεγούν στο Κοινοβούλιο, όμως η παρουσία τους έχει αρχίσει να γίνεται αισθητή σε τοπικό επίπεδο. Παράδειγμα ο Σαβιέρ Γκαρθία Αλμπιόλ, δήμαρχος της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Καταλονίας, της Μπανταλόνα, ο οποίος εξελέγη, όπως λένε τα ισπανικά μέσα ενημέρωσης, «με μια ρητορική που δεν διαφέρει και πολύ από εκείνη της Χρυσής Αυγής στην Ελλάδα».

Μόνο που υπάρχει ένα πρόβλημα: ο Αλμπιόλ δεν ανήκει σε κάποιο ακροδεξιό κομματίδιο, αλλά στο κυβερνών Λαϊκό Κόμμα (ΡΡ). Οι νοσταλγοί του Φράνκο δεν έχουν καταφέρει, από το 1975 που πέθανε ο δικτάτορας, να συγκροτήσουν ένα δικό τους κόμμα με κοινοβουλευτική παρουσία και στεγάζονται ως σήμερα στο ΡΡ. Αυτό όμως φαίνεται ότι αλλάζει. Και αλλάζει από την Καταλονία.

Η Πλατφόρμα περ Καταλούνια (PxC), την οποία ίδρυσε το 2002 ο «φρανκίστα» (νοσταλγός του Φράνκο) Ζοζέπ Ανγκλάδα, έλαβε 66.000 ψήφους και εξέλεξε 67 δημοτικούς συμβούλους στις περυσινές εκλογές - δηλαδή πενταπλασίασε τη δύναμή της σε σχέση με τις τοπικές εκλογές του 2007. Το PxC ακολουθεί το κλασικό μοντέλο των νεοφασιστικών κομμάτων: βγάζει ρίζες σε τοπικό επίπεδο και σιγά-σιγά αναρριχάται σε εθνικό.

Οι περιστάσεις, αν μη τι άλλο, τους ευνοούν. Οι ακροδεξιοί του περασμένου Σαββάτου, που πραγματοποίησαν πορεία από τα γραφεία του ΡΡ ως τα γραφεία του Σοσιαλιστικού Κόμματος φώναζαν το σύνθημα «Η Μαδρίτη θα γίνει το λίκνο του φασισμού» - παραφράζοντας το σύνθημα της Αριστεράς «Η Ισπανία θα γίνει ο τάφος του φασισμού». Η πορεία τους ήταν μια από τις 1.900 που έχουν διοργανωθεί στην ισπανική πρωτεύουσα τους τελευταίους επτά μήνες. Κανένας όμως δεν αποκλείει ότι μπορεί να αποτελεί την αρχή ενός κύματος νεοφασισμού που θα παρασύρει την Ισπανία ύστερα από τόσες άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Συνέντευξη

«Δεν θα απέκλεια ένα φαινόμενο Λεπέν α λα ισπανικά»

«Για πολλά χρόνια όσοι μελετούσαν την Ακροδεξιά στην Ευρώπη θεωρούσαν τη Νότια Ευρώπη - Ισπανία, Ελλάδα, Πορτογαλία - διαφορετική περίπτωση. Τώρα η θεωρία αυτή ανατρέπεται» λέει μιλώντας προς το «Βήμα» ο κ. Αντώνης Ελληνας, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Κύπρου και συγγραφέας του βιβλίου «Τα Μέσα Ενημέρωσης και η Ακρα Δεξιά στη Δυτική Ευρώπη» (εκδόσεις Επίκεντρο).

Εξηγεί ότι οι τρεις αυτές χώρες θεωρούνταν ότι διέφεραν επειδή «η πιο πρόσφατη εμπειρία τους με δικτατορία σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη απέτρεπε την άνοδο ακροδεξιών κομμάτων. Ως κοινωνίες, η ελληνική, η ισπανική και η πορτογαλική δεν είχαν φθάσει στη μεταϋλιστική φάση των υπολοίπων, δηλαδή στη φάση όπου αρχίζουν να διαφοροποιούνται οι πεποιθήσεις και να σχηματίζονται νέοι άξονες - πέρα από τον κλασικό Αριστερά - Δεξιά - που έχουν σχέση και με θέματα εθνικής ταυτότητας».

Θεωρεί ότι στη χώρα μας υπήρξε η «τέλεια καταιγίδα» για την ενίσχυση της Ακροδεξιάς:«Η οικονομική κρίση που συνδυάστηκε με μια γενικότερη δυσαρέσκεια που προϋπήρχε για το πολιτικό σύστημα. Οι ξένοι είναι ο εύκολος στόχος, αλλά υπάρχει και η συστημική διάσταση».

Αυτό σημαίνει ότι θα συμβεί το ίδιο και στην Ισπανία όπου επίσης συνδυάζονται οικονομική κρίση και μετανάστες; Ο κ. Ελληνας απαντά ότι η Ισπανία διαφέρει διότι«υπάρχουν αυτονομιστές - Βάσκοι, Καταλανοί -, οπότε τα θέματα εθνικής ταυτότητας έχουν πιο περιφερειακή διάσταση και οι διάφορες εθνικές ταυτότητες ανταγωνίζονται με την ισπανική».

Προς το παρόν, η ισπανική Ακροδεξιά έχει μικρή εκλογική απήχηση. «Στις εθνικές εκλογές του 2011 όλα τα ακροδεξιά κόμματα μαζί συγκέντρωσαν 0,3%» λέει. Η δεξιά παράταξη, το Λαϊκό Κόμμα που βρίσκεται σήμερα στην εξουσία, στεγάζει όλες τις δεξιές τάσεις.

«Στην Ισπανία το φαινόμενο είναι στα σπάργανα» καταλήγει ο κ. Ελληνας. «Υπάρχει όμως το υπόβαθρο, όπως φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν ότι η ξενοφοβία βρίσκεται σε άνοδο». Τα ακροδεξιά κόμματα έχουν την τάση να αναρριχώνται απότομα εκλογικά στην Ευρώπη, όπως το Εθνικό Μέτωπο του Ζαν-Μαρί Λεπέν στη Γαλλία που έλαβε 10% στις ευρωεκλογές του 1984, ενώ στις προηγούμενες είχε λάβει 0,3%. «Δεν θα με ξένιζε αν αυτή η κατάσταση που υπάρχει σήμερα στην Ισπανία εξελιχθεί σε κάτι πιο μαζικό» λέει.

Συγγένειες

Θα «τιμήσει» ο Μιχαλολιάκος τον Φράνκο;

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ακροδεξιά εδραιώνεται στην Ισπανία» λέει μιλώντας προς το «Βήμα» ο ισπανός δημοσιογράφος Ανχελ Μάτος. «Ως σήμερα οι ακροδεξιοί λάβαιναν μηδαμινά ποσοστά στις εκλογές επειδή ήταν πολυδιασπασμένοι. Οι περισσότεροι ήταν συμπαθούντες του Φράνκο. Σήμερα η ρητορική τους έχει ανανεωθεί, όπως και οι μέθοδοί τους».

Ο Μάτος εξηγεί ότι τους τελευταίους μήνες οι νεοφασίστες πραγματοποιούν επιθέσεις εναντίον μεταναστών, αλλά και κομμουνιστών και γενικώς κάνουν την παρουσία τους πιο αισθητή. Προσθέτει ότι ισπανικά έντυπα, αν και περιορισμένης εγκυρότητας, αναφέρονται στο ενδεχόμενο ο αρχηγός της Χρυσής Αυγής Νίκος Μιχαλολιάκος να ταξιδέψει στην Ισπανία τον προσεχή Νοέμβριο, στην επέτειο του θανάτου του Φράνκο, για να ενισχύσει τους ισπανούς ακροδεξιούς.

www.ecoleft.wordpres