Η αύξηση των φόρων έθρεψε το λαθρεμπόριο στα αλκοολούχα

Στο μισό συρρικνώθηκε η νόμιμη αγορά τα τελευταία χρόνια

των Μελίνας Ζιάγκου, Γιάννη Τσατσάκη

Λάδι στη φωτιά του λαθρεμπορίου και της νοθείας, που εδώ και καιρό «σιγοκαίει» στην αγορά των αλκοολούχων ποτών, έριξαν οι διαδοχικές αυξήσεις του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης και του ΦΠΑ, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που περιλαμβάνει η τελευταία μελέτη του Ινστιτούτου Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) για τον κλάδο.

Βάσει συντηρητικών εκτιμήσεων που μεταφέρει το Ινστιτούτο, το λαθρεμπόριο (κυρίως με τη μορφή διασυνοριακών αγορών από γειτονικές χώρες με χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές) κυμάνθηκε το 2016 από 340.000 έως 690.000 εννεάλιτρα κιβώτια, νούμερα που αντιστοιχούν σε ποσοστό από 9% έως 18% της συνολικής αγοράς αλκοολούχων, με τα διαφυγόντα έσοδα για τα δημόσια Ταμεία –λόγω μη καταβολής ΕΦΚ και ΦΠΑ– να υπολογίζονται σε τουλάχιστον 42 εκατ. ευρώ.

Μάλιστα, σύμφωνα πάντα με το ΙΟΒΕ, η αύξηση της φορολογίας, σε συνδυασμό με την πίεση που άσκησε στο διάθεσιμο εισόδημα των καταναλωτών η οικονομική κρίση, είχαν ως αποτέλεσμα η λεγόμενη «νόμιμη αγορά» να συρρικνωθεί κατά 50% τα τελευταία χρόνια. Μιλώντας με αριθμούς, ο καταγεγραμμένος όγκος πωλήσεων αλκοολούχων ποτών –εξαιρουμένων του τσίπουρου και του ούζου–  διαμορφώθηκε το 2016 στα 2,9 εκατ. εννεάλιτρα κιβώτια, αριθμός μειωμένος κατά 50% σε σχέση με το 2009.

Τα μερίδια

Ανά κατηγορία προϊόντος, είναι αξιοσημείωτο ότι στο εμφιαλωμένο τσίπουρο, η μείωση των πωλήσεων –σε επίπεδο ποσοτήτων– ήταν σημαντικά μικρότερη από το παραπάνω ποσοστό, σε αντίθεση με το ούζο, οι πωλήσεις του οποίου το 2016 διαμορφώθηκαν σχεδόν στο μισό του 2009. Με ηπιότερους ρυθμούς και, πιο συγκεκριμένα, κατά 10% μειώθηκαν οι όγκοι πωλήσεων στην μπύρα, ενώ κερδισμένο φαίνεται ότι βγήκε το κρασί που κατέγραψε άνοδο κατά 3%, ποσοστό που ενδεχομένως να ήταν ψηλότερο αν το συγκεκριμένο προϊόν δεν είχε να αντιπαρέλθει και το εμπόδιο του ΕΦΚ, που επιβλήθηκε για πρώτη φορά το 2016.

Οι εξελίξεις αυτές έφεραν αλλαγές και στα μερίδια αγοράς, με το κρασί να αυξάνει το δικό του σε 41,6% από 36,8% το 2009, το ούζο να περιορίζεται στο 1,1% από 1,9% και το τσίπουρο να κρατά τις δυνάμεις του, παραμένοντας στο 0,4%. Το μερίδιο της μπύρας, αν και σημείωσε μικρή πτώση, παράμεινε ψηλά στο 53,2%.

Σωσίβιο οι εξαγωγές

Η συνολική εγχώρια παραγωγή αλκοολούχων αποσταγμάτων και άλλων αλκοολούχων ποτών διαμορφώθηκε το 2016 σε 45,7 εκατ. λίτρα τελικού προϊόντος, με σχετικά μικρές απώλειες. Αυτό αποδίδεται κυρίως στη στροφή των επιχειρήσεων του κλάδου προς τις εξαγωγές, που αυξήθηκαν κατά 63%, από τα 19,3 εκατ. λίτρα τελικού προϊόντος το 2010 σε 31,4 εκατ. λίτρα το 2016.

Κερκόπορτα για το χύμα η κατάργηση του μειωμένου ΕΦΚ στο τσίπουρο

Σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, το επόμενο διάστημα, καθοριστικές ενδέχεται να αποδειχτούν δύο παράμετροι: Πρώτον, η παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με κίνδυνο να καταργηθεί η εφαρμογή μειωμένου ΕΦΚ που εφαρμόζεται στο εμφιαλωμένο τσίπουρο/τσικουδιά, κάτι που δύναται να επιβάλει εξαιρετικά δυσμενείς όρους στους εγχώριους αποσταγματοποιούς νόμιμων προϊόντων, καθώς άμεσα θα διευρύνει ακόμα περισσότερο τα κίνητρα διάθεσης χύμα προϊόντων, οδηγώντας πιθανώς σε δυσχερή θέση αρκετούς από τους εγχώριους παραγωγούς.

Δεύτερος κίνδυνος που ελλοχεύει είναι η ενδεχόμενη αλλαγή του ευρωπαϊκού κανονισμού για τα αλκοολούχα ποτά, εφόσον καταργηθεί, τελικά, η υποχρέωση εμφιάλωσης προϊόντων με γεωγραφική ένδειξη εντός της περιοχής της γεωγραφικής ένδειξης, με την αιτιολογία ότι συνιστά περιορισμό του ελεύθερου εμπορίου στην ΕΕ.

http://www.ypaithros.gr