Το μεγάλο κόλπο δεκάδων υπαλλήλων για την είσπραξη αποζημιώσεων-μαϊμου... Τα ''τοξικά'' όστρακα της Ροδόπης

Τη δημιουργία κυκλώματος που άπλωσε τα... πλοκάμια του από τις υπηρεσίες της Νομαρχίας Ροδόπης μέχρι και την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης των κοινοτικών κονδυλίων, προκειμένου να δοθεί αποζημίωση σε οστρακοκαλλιεργητές της περιοχής, παρουσιάζει πόρισμα του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης Λ. Ρακιντζή.

Οι υπηρεσίες του Λέανδρου Ρακιντζή ανακαλύπτουν ότι τα δύο έγγραφα με την υπογραφή του τότε νομάρχη είναι πλαστά καθώς οι αριθμοί πρωτοκόλλων που αναγράφουν έχουν κατοχυρωθεί σε άλλα έγγραφα και αφορούν την έγκριση μετακίνησης υπαλλήλων.

Με μία σειρά πλαστών εγγράφων από το 2010, που φέρουν την υπογραφή πολιτικών και διοικητικών παραγόντων, στήθηκε η υπόθεση της αποζημίωσης των οστρακοκαλλιεργητών -όπως αναφέρει το πόρισμα- και όταν τελικά εγκρίθηκε το ποσό των 75.000 ευρώ, οι παραγωγοί αρνήθηκαν να λάβουν τα χρήματα διεκδικώντας μεγαλύτερο ποσό που έφτανε τα 650.000. Το πόρισμα έχει διαβιβαστεί στις αρμόδιες αρχές αλλά και στην Εισαγγελία Ροδόπης για την αναζήτηση ποινικών ευθυνών.

Σύμφωνα με τους ελεγκτές του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, στις 19 Απριλίου 2012 δημοσιεύτηκε ανοιχτή πρόσκληση για υποβολή προτάσεων στους οστρακοπαραγωγούς της χώρας, στην οποία προβλέπεται αποζημίωση στην περίπτωση που υπήρξε αύξηση του τοξινογόνου πλαγκτού που επέβαλε στο παρελθόν την αναστολή της συλλογής των οστράκων για λόγους δημόσιας υγείας.

Οπως αναφέρει το πόρισμα, θα έπρεπε να πληρούνται δύο προϋποθέσεις για να ενταχθεί ένας παραγωγός στη συγκεκριμένη προκήρυξη και να λάβει αποζημίωση: να έχουν ληφθεί μέτρα αναστολής της συλλογής των οστράκων, που σημαίνει απλά ότι θα έπρεπε να το γνωρίζουν οι αρμόδιες κτηνιατρικές υπηρεσίες, να έχουν εκδώσει σχετικές αποφάσεις και αυτές να έχουν κοινοποιηθεί στην Αστυνομία και στις λιμενικές αρχές. Επίσης, ο λόγος της λήψης μέτρων να αφορά την αύξηση των ορίων των τοξινών στο πλαγκτόν πάνω από τα προβλεπόμενα όρια.

Οι ελεγκτές του Γενικού Επιθεωρητή ύστερα από καταγγελίες έλεγξαν την υπόθεση πέντε εταιρειών καλλιέργειας οστράκων στον κόλπο της Βιστωνίδας στη Ροδόπη, οι οποίοι εντάχθηκαν στην προκήρυξη και με την παρουσίαση των σχετικών εγγράφων, που πιστοποιούσαν ότι είχαν ληφθεί μέτρα από τις αρμόδιες αρχές, αιτούνταν από τη Διαχειριστική Αρχή αποζημίωση 1 εκατ. ευρώ για την περίοδο της άνοιξης και του καλοκαιριού του 2010.

Ο μίτος του σκανδάλου ξετυλίγεται από την πλαστότητα των εγγράφων που καταγράφεται στο πόρισμα του Γενικού Επιθεωρητή. Στα έγγραφα που κατέθεσαν οι οστρακοκαλλιεργητές καταγράφεται ότι το όριο των τοξινών δεν απαιτούσε τη διακοπή της συλλογής των οστράκων, αλλά την εντατικοποίηση των ελέγχων με βάση εγκύκλιο που είχε εκδώσει η Διεύθυνση Κτηνιατρικής του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

Από την άλλη πλευρά βρέθηκαν δύο αποφάσεις του τότε νομάρχη Ροδόπης, ο οποίος με τα έγγραφα που φέρουν τους αριθμούς πρωτοκόλλου 1734/28 Απριλίου 2010 και 3130/12 Αυγούστου 2010 αποφασίζει τη λήψη (και στη συνέχεια την άρση) υγειονομικών μέτρων για την απαγόρευση αλιείας και διακίνησης οστρακοειδών στην περιοχή. Υπενθυμίζεται ότι η διαδικασία της λήψης μέτρων αποτελούσε προϋπόθεση για την απόδοση αποζημίωσης.

«Εκ παραδρομής η υπηρεσία μας»

Οι υπηρεσίες του Γενικού Επιθεωρητή, όμως, ανακαλύπτουν ότι τα δύο έγγραφα με την υπογραφή του τότε νομάρχη είναι πλαστά, αφού οι αριθμοί πρωτοκόλλων που αναγράφουν έχουν κατοχυρωθεί σε άλλα έγγραφα (έγγραφα έγκρισης μετακίνησης υπαλλήλων) και οι αποφάσεις δεν είχαν κοινοποιηθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες, ενώ οι επιθεωρητές αναφέρουν ότι έχουν συγγραφεί μετά την κρίσιμη περίοδο του καλοκαιριού του 2010.

Αλλά η πλαστότητα των εγγράφων πιστοποιείται και από την πρώην διευθύντρια της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας της τότε Νομαρχίας Ροδόπης, η οποία σε ενημερωτικό σημείωμα που απέστειλε στον Γενικό Επιθεωρητή παραδέχεται την πλαστότητα των εγγράφων και αναφέρει: «Δυστυχώς, όμως, εκ παραδρομής η υπηρεσία μας δεν είχε προχωρήσει στην έκδοση των αποφάσεων επιβολής και άρσης μέτρων, σύμφωνα με τα εργαστηριακά αποτελέσματα που είχαμε λάβει, πράγμα το οποίο αναγκάστηκε να κάνει καθυστερημένα λόγω του γεγονότος ότι η ζημιά που προκλήθηκε πήρε μεγάλες διαστάσεις και προκειμένου οι οστρακοκαλλιεργητές (κάτοχοι των μονάδων που υπέστησαν ζημιές) να υποβάλουν φακέλους και αίτημα οικονομικής αποζημίωσης στο τότε υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που αντικειμενικά θεωρούμε πως ήταν απολύτως δικαιολογημένη. Η καθυστερημένη έκδοση των αποφάσεων για την πληρότητα του προς κατάθεση φακέλου δικαιολογητικών αποζημίωσης είχε σαν αποτέλεσμα την αναντιστοιχία στους αριθμούς πρωτοκόλλου.

Είναι σαφές ότι στην παραπάνω διαδικασία που ακολουθήθηκε υπήρξε κάποια παρατυπία, αλλά κρίθηκε επιβεβλημένη διότι υπήρχαν πραγματικά οι λόγοι για την έκδοση των αποφάσεων βάσει των εργαστηριακών αποτελεσμάτων, των αυτοψιών που διενεργήθηκαν και την αναγκαιότητα για τη συμπλήρωση του φακέλου».

Σύμφωνα με το πόρισμα του Γενικού Επιθεωρητή, η παραδοχή της πλαστότητας των εγγράφων θα ελεγχθεί ποινικά για την πρώην διευθύντρια Κτηνιατρικής υπηρεσίας της τότε Νομαρχίας Ροδόπης αλλά και για τον τότε νομάρχη, ο οποίος σε απαντητική επιστολή του στις 30 Σεπτεμβρίου 2015 προς τον Γενικό Επιθεωρητή δηλώνει ότι είναι γνήσια η υπογραφή του στα δύο... πλαστά έγγραφα για τη λήψη και την άρση μέτρων στην περιοχή οστρακοκαλλιεργειών.

Οι πλαστές αποφάσεις υπογράφονται εκτός από τον τότε νομάρχη και από κτηνίατρο ιχθυολόγο, υπάλληλο της τότε Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της τέως Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ροδόπης και της τέως προϊστάμενης της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής. Τα συγκεκριμένα έγγραφα χρησιμοποιήθηκαν στον φάκελο που κατέθεσε για τη λήψη αποζημίωσης από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας ο τότε πρόεδρος του Αλιευτικού Συνεταιρισμού Οστρακοκαλλιεργητών Ροδόπης «Βιστωνικός Ορμος», εν πλήρει γνώσει του ότι είναι πλαστά -όπως αναφέρει το πόρισμα- τα οποία συμπεριλαμβάνει σε επιστολή του προς το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στις 4 Φεβρουαρίου 2013 για να προωθήσει το αίτημά του για την αποζημίωση πέντε εταιρειών.

Η συνεργασία

Παράλληλα διαπιστώνονται και άλλα έγγραφα στον φάκελο των οστρακοκαλλιεργητών που ελέγχονται για τη γνησιότητά τους, όπως κτηνιατρική έκθεση η οποία συντάχθηκε στις 27 Απριλίου 2010 και υπογράφεται από ιχθυολόγο-κτηνίατρο υπάλληλο της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας, για την οποία το πόρισμα αναφέρει ότι περιέχει ψευδή στοιχεία και χρησιμοποίησε παρανόμως αριθμό πρωτοκόλλου άλλου εγγράφου.

Τέλος ανακαλύφθηκε έγγραφο της τότε προϊσταμένης του Τμήματος Παθολογίας Υδροβίων Οργανισμών του τότε Ινστιτούτου Λοιμωδών και Παρασιτικών Νόσων Θεσσαλονίκης, που, -όπως αναφέρεται στο πόρισμα- κυκλοφορούσε σε διάφορες εκδοχές, συμπεριλήφθηκε στην αίτηση των οστρακοκαλλιεργητών και δεν πρωτοκολλήθηκε ως εισερχόμενο στη Διεύθυνση Κτηνιατρικής. Αλλά η συνεργασία των υπαλλήλων δεν σταματά εδώ.

Οπως αποκαλύπτει το πόρισμα του Γενικού Επιθεωρητή, με έγγραφο από τις 25 Νοεμβρίου 2010 της Διεύθυνσης Υδατοκαλλιεργειών και Εσωτερικών Υδάτων του υπουργείου Θαλασσίων Υποθέσεων προς την Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής Δράσεων Ε.Π. Αλιείας, ζητείται να εξεταστεί το αίτημα αποζημίωσης των οστρακοκαλλιεργητών του Νομού Ροδόπης.

Ανακριβή τα ποιοτικά στοιχεία

Η ίδια υπάλληλος που υπογράφει την επιστολή τοποθετείται επικεφαλής της Ειδικής Υπηρεσίας δύο χρόνια αργότερα και -όπως σημειώνεται στο πόρισμα- συμβάλλει στην έκδοση της πρόσκλησης ενδιαφέροντος για αποζημίωση στην οποία συμμετείχαν οι οστρακοκαλλιεργητές και κατόπιν εγκρίνει τις αιτήσεις για αποζημίωση των παραγωγών.

Αλλά οι πιέσεις συνεχίστηκαν και το 2013, αφού από τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας της Περιφερειακής Ενωσης Ροδόπης αποστέλλεται ενημερωτικό σημείωμα στην Ειδική Υπηρεσία του Ε.Π. Αλιείας το οποίο περιλαμβάνει ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία για την παραγωγή των οστρακοκκαλιεργητών που ζητούσαν αποζημίωση τα οποία κρίνονται ανακριβή από το πόρισμα του Γενικού Επιθεωρητή και με προφανή στόχο να αυξήσουν την αποζημίωση των καλλιεργητών.

Παράλληλα στους φακέλους που κατέθεσαν οι οστρακοκαλλιεργητές υπάρχει βεβαίωση που υπογράφει η προϊσταμένη του Τμήματος Αλιείας της τότε Νομαρχίας Ροδόπης, στην οποία σε γνώση της ψευδώς βεβαιώνει ότι υπήρξαν αποφάσεις λήψης και άρσης μέτρων για λόγους αυξημένης τοξικότητας, ενώ παράλληλα κάνει αυθαίρετους υπολογισμούς που καμιά σχέση δεν είχαν με την εκδοθείσα πρόσκληση και τελικά σκόπιμα εμφανίζει τους οστρακοκαλλιεργητές ότι δικαιούνται αποζημίωση και το ποσό της αποζημίωσης το διογκώνει υπέρμετρα.

Εγκρίθηκε αποζημίωση 75.000 ευρώ αλλά οι παραγωγοί ζήτησαν 650.000

Α ίτηση αποζημίωσης είχαν αρχικά καταθέσει πέντε εταιρείες της περιοχής και το ποσό της που είχε υπολογιστεί από υπηρεσιακούς παράγοντες έφτανε το 1,1 εκατ. ευρώ, με τους υπολογισμούς για την παραγωγή να έχουν πραγματοποιηθεί με βάση τα στοιχεία των εγγράφων, η γνησιότητα των οποίων αμφισβητείται. Οι δύο εταιρείες απορρίφθηκαν εξαρχής, οπότε για τις υπόλοιπες τρεις το ποσό αποζημίωσης υπολογίστηκε πάλι από υπηρεσιακούς παράγοντες και ήταν 650.000 ευρώ.

Τελικά οι αποφάσεις ένταξης ενέκριναν το ποσό των 75.000 ευρώ, καθώς υπολογίστηκε ο μέσος όρος παραγωγής της τελευταίας τριετίας και ο μέσος όρος τιμής ανά κιλό την τελευταία τριετία, παρά τις προσπάθειες από την πλευρά ορισμένων υπηρεσιακών παραγόντων να... αυξήσουν την αποζημίωση με την αποστολή στοιχείων τα οποία ελέγχονται για τη γνησιότητά τους. Οι παραγωγοί, όμως, δεν δέχτηκαν ούτε αυτήν την αποζημίωση και με αιτήσεις θεραπείας ζήτησαν να εισπράξουν το ποσό των 650.000 ευρώ. Το πόρισμα του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης έχει κοινοποιηθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες και στην Εισαγγελία Ροδόπης, προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία για την αναζήτηση πειθαρχικών και ποινικών ευθυνών.

www.ethnos.gr