Περνάει απο το παράθυρο ενα ''μίνι ασφαλιστικό''. Μέτρα φωτιά από την συμφωνία με την τρόϊκα.

«Στοχευμένες» ανατροπές σε Ασφαλιστικό, ΦΠΑ και εργασιακά προωθεί η κυβέρνηση με στόχο να γεφυρωθούν οι διαφορές με την τρόικα και να ξεκλειδώσει η επιστροφή στην Αθήνα για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης καθώς τα χρονικά όρια στενεύουν ασφυκτικά εν όψει του Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου.

Παγώνουν οι κύριες συντάξεις τη διετία 2016-2017. Το μέτρο αφορά περίπου 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους όλων των ασφαλιστικών φορέων.

Στελέχη του οικονομικού επιτελείου επισημαίνουν ότι οι διαβουλεύσεις για το κλείσιμο του δημοσιονομικού κενού συνεχίζονται, υπογραμμίζοντας ότι με τις νέες προτάσεις έχουμε πολιτικά εξαντλήσει όλα τα περιθώρια ενός «επώδυνου συμβιβασμού» και ότι πλέον η τρόικα θα πρέπει να επιδείξει ρεαλισμό και να εγκαταλείψει τις ακραίες απαιτήσεις για «εδώ και τώρα» ανατροπές σε κοινωνικά ευαίσθητα και καυτά θέματα όπως οι συντάξεις και οι παροχές και η φορολογία. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μετά τις ασφυκτικές πιέσεις της τρόικας για μέτρα άμεσης ταμειακής απόδοσης έρχεται νέος γύρος αλλαγών σε παραμέτρους του Ασφαλιστικού, χωρίς ωστόσο οριζόντιες περικοπές στις κύριες συντάξεις.

Η ελληνική πλευρά κατέθεσε πακέτο στοχευμένων παρεμβάσεων -π.χ. αύξηση των ετών ασφάλισης απο τα 15 στα 21 χρόνια και 8 μήνες, αλλαγές στο ΕΚΑΣ, διετές πάγωμα συντάξεων-, χωρίς ωστόσο να υπάρξει οριστική λύση. Τώρα το βάρος πέφτει στην αντιμετώπιση φαινομένων παραβατικότητας -σε συντάξεις χηρείας, οικογενειακά επιδόματα συνταξιούχων- ώστε να εξοικονομηθεί ένα κονδύλι 125 εκατομμυρίων ευρώ και να περιοριστεί το «πρέσινγκ» των δανειστών. Ωστόσο είναι δεδομένο πως θα υπάρχουν συγκεκριμένες παρεμβάσεις, οι οποίες μάλιστα θα «τρέξουν» από την επόμενη χρόνια. Στόχος της ελληνικής πλευράς είναι να αποφύγει νέες μειώσεις στις ήδη καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις, ενώ επιχειρεί να υπάρξει μεταβατικό στάδιο για τις αλλαγές στις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. Η ατζέντα του Ασφαλιστικού -που θα συζητηθεί εκ νέου στις επαφές με την τρόικα- περιλαμβάνει τα εξής θέματα:

Κατάργηση των πρόωρων συντάξεων πριν από το 62ο έτος

Υπολογίζεται πως 250.000 άτομα έχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν πριν από το 62ο έτος. Από αυτούς οι 150.000 έχουν συμπληρώσει τόσο τα έτη ασφάλισης όσο και το όριο ηλικίας, ενώ οι 100.000 έχουν τα έτη αλλά όχι την ηλικία.

Ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης έξω από τη βίλα Σαΐντ όπου έγιναν οι συναντήσεις με τους δανειστές, απαντά σε ερωτήσεις δημοσιογράφων.

Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα μετά το 2013 δικαιούνται πλήρη σύνταξη στα 67 και μειωμένη στα 62. Ωστόσο, μια σειρά ρυθμίσεων που προβλέπονται στον νόμο Λοβέρδου/Κουτρουμάνη επιτρέπουν την ταχύτερη έξοδο για όσους θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012. Οι εκπρόσωποι των δανειστών ζητούν από το 2015 να αλλάξουν οι συγκεκριμένες διατάξεις. Μάλιστα υπήρξε και πρόταση -που βρίσκει αντίθετη την ελληνική πλευρά- να μη δίνονται νέες συντάξεις σε όσους είναι κάτω των 62 ετών (δηλαδή να επιτρέπεται η «έξοδος» αλλά η καταβολή της σύνταξης να ξεκινά αργότερα)!

Σε περίπτωση που συνεχιστούν οι πιέσεις των δανειστών, το επικρατέστερο σενάριο προβλέπει να οριστεί ως «έτος-σταθμός» για το Ασφαλιστικό το 2019. Δηλαδή όσοι προλάβουν μέχρι τότε να αποχωρήσουν, και από εκεί και πέρα να κλείσουν όλα τα παράθυρα πρόωρης εξόδου (με βάση το σημερινό πλαίσιο αυτό θα γίνει το 2023). Ωστόσο η τρόικα ζητά την άμεση εφαρμογή του μέτρου.

Σε αναμμένα κάρβουνα κάθονται μεταξύ άλλων μητέρες ανηλίκων, ασφαλισμένοι στο Δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα και μισθωτές που καλύπτονται από το ΙΚΑ. Στις προτάσεις που έχουν συζητηθεί είναι να αυξηθεί το «πέναλτι» στις περιπτώσεις πρόωρης εξόδου, το οποίο σήμερα είναι 6% τον χρόνο (δηλαδή 5% την πενταετία).

Αύξηση των απαιτούμενων ημερών ασφάλισης από 4.500 σε 6.000 ή 6.500

Το υπουργείο Εργασίας πρότεινε η ρύθμιση να αφορά όσους έχουν γεννηθεί μετά την 1η Ιανουαρίου 1975, προκειμένου να μην επηρεαστούν όσοι είναι ένα βήμα πριν από τη συνταξιοδότηση. Ωστόσο οι δανειστές ζητούν το μέτρο να ισχύει για όσους συνταξιοδοτούνται από το 2015 και μετά. Ειδικοί στο Ασφαλιστικό εκτιμούν πως μια συμβιβαστική λύση θα μπορούσε να είναι η σταδιακή αύξηση των απαιτούμενων ημερών ασφάλισης.

Πάγωμα των κύριων συντάξεων τη διετία 2016-2017

Το μέτρο έχει κλειδώσει και αφορά περίπου 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχους όλων των ασφαλιστικών φορέων. Σημειώνεται πως η τρόικα έχει θέσει θέμα μειώσεων στις κύριες συντάξεις, ωστόσο η ελληνική πλευρά θέλει πάση θυσία να αποφύγει ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων από το 2015

Μια πρόταση που συζητείται είναι η αλλαγή των συντελεστών που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό από το 2015 και μετά. Σε μια τέτοια περίπτωση θα υπάρξει μείωση στις συντάξεις όσων αποχωρήσουν τα επόμενα χρόνια, αλλά δεν θα θιγούν όσοι είναι ήδη συνταξιούχοι. Ειδικοί στο Ασφαλιστικό εκτιμούν ότι αν εφαρμοστεί το μέτρο, οι νέες συντάξεις μπορεί να μειωθούν μέχρι και 20%. Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο για τους παλαιούς ασφαλισμένους να λαμβάνεται υπόψη η τελευταία πενταετία και όχι η καλύτερη πενταετία της τελευταίας δεκαετιας.

Μείωση των κατώτατων ορίων

Η τρόικα έχει θέσει θέμα μείωσης των κατώτατων ορίων, με το επιχείρημα πως δεν είναι ανταποδοτικό όλο το ποσό. Η ελληνική πλευρά επισημαίνει πως το θέμα θα αντιμετωπιστεί με την αύξηση των ετών ασφάλισης (καθώς θα καταβάλλονται εισφορές για περισσότερα χρόνια). Είναι ένα από τα θέματα που θα ήθελε να βγάλει από το τραπέζι η ελληνική πλευρά.

Αλλαγές στα κριτήρια χορήγησης του ΕΚΑΣ

Θα καθοριστούν αυστηρότερα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξουν παρεμβάσεις και στο όριο ηλικίας για την καταβολή του (να πάει στο 67ο έτος). Το θέμα αυτό είναι ψηλά στην ατζέντα των δανειστών, που επισημαίνουν πως για το ΕΚΑΣ δεν έχουν καταβληθεί εισφορές.

Στα επιχειρήματα για την αλλαγή του τρόπου χορήγησης του επιδόματος είναι και το ότι σήμερα ασφαλισμένος με 15 έτη δουλειάς και το ΕΚΑΣ εισπράττει περισσότερα χρήματα από ασφαλισμένο με 25ετία.Ειδικοί στο Ασφαλιστικό εκτιμούν πως σε επόμενη φάση θα υπάρξει ένα ενιαίο σύστημα χορήγησης όλων των επιδομάτων και σύνδεσής τους και με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.

Νοικοκύρεμα των ασφαλιστικών ταμείων

Στόχος του υπουργού Εργασίας, Γιάννη Βρούτση, είναι να φωτιστούν οι τελευταίες γκρίζες ζώνες του ασφαλιστικού συστήματος. Υπολογίζεται πως από την αντιμετώπιση της παραβατικότητας μπορεί να εξοικονομηθεί ένα κονδύλι 125 εκατ. ευρώ τον χρόνο.

Στο πλαίσιο αυτό:

• Θα ελεγχθούν ηλεκτρονικά οι συντάξεις χηρείας για να διαπιστωθεί αν καταβάλλονται σε πραγματικούς δικαιούχους. Το κονδύλι που δίνεται κάθε χρόνο φτάνει το 1,027 δισ. και εκτιμάται πως μπορεί να εξοικονομηθούν 100 εκατομμύρια.
• Ολοκληρώνεται ο έλεγχος στα οικογενειακά επιδόματα που χορηγούνται σε συνταξιούχους. Με βάση τα πρώτα στοιχεία, το 5% δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις και αναμένεται να εξοικονομηθεί ένα ποσό 25 εκατομμυρίων ευρώ.

Ενοποιήσεις ασφαλιστικών φορέων με δημιουργία ενιαίου κέντρου

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται η δημιουργία ενιαίου κέντρου απονομής συντάξεων και ενιαίου κέντρου είσπραξης εισφορών.

Προαιρετική μείωση εισφορών στον ΟΑΕΕ

Δίνεται η δυνατότητα στους ελεύθερους επαγγελματίες να επιλέξουν την υπαγωγή τους σε χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία. Αυτό πρακτικά σημαίνει 20% χαμηλότερες εισφορές, εξέλιξη που επηρεάζει σε επόμενη φάση και τις συντάξεις.

Αυξήσεις στον ΦΠΑ. 'Περικοπές' στα εργασιακά 

Μέχρι τώρα η ελληνική πλευρά δεν αποδεχόταν να προχωρήσει σε καμία αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ. Τώρα πλέον που οι πιέσεις των δανειστών εντάθηκαν, η ελληνική πλευρά έχει αρχίσει να υποχωρεί. Προκειμένου δε να αποφύγει νέες μειώσεις στις κύριες συντάξεις, όπως απαιτούσε η τρόικα, αποφάσισε να αποδεχθεί την αύξηση ή κατάργηση των χαμηλών συντελεστών ΦΠΑ ως μέτρο για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού του 2015.

Στα εργασιακά οι δύο πλευρές βρίσκονται κοντά σε συμφωνία, με το βασικό αγκάθι να παραμένει η απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων με νομοθετική ρύθμιση όπως απαιτούν οι δανειστές αλλά απορρίπτει σε αυτή τουλάχιστον τη φάση η ελληνική πλευρά. Εκλεισαν οι αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο και στο λοκ άουτ αλλά δύο καυτά θέματα -οι ομαδικές απολύσεις και η διαδικασία λήψης της απόφασης για απεργία- παραμένουν σε εκκρεμότητα. Μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν πως η τρόικα εξακολουθεί να έχει ψηλά στην ατζέντα το θέμα της απελευθέρωσης στο καθεστώς των ομαδικών απολύσεων, ζητώντας νομοθετική ρύθμιση.

Στο 8% έως 10% από 6,5% ξενοδοχεία και έντυπα

Στο μέτωπο του ΦΠΑ η κυβέρνηση προτείνει στην τρόικα αύξηση του υπερμειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 6,5% που ισχύει στη διαμονή σε ξενοδοχεία, στις εκδόσεις βιβλίων, εφημερίδων, περιοδικών και λοιπών εντύπων και στα εισιτήρια των θεάτρων, αλλά διατήρηση του 6,5% στα φάρμακα για κοινωνικούς λόγους. Το σχέδιο προβλέπει ο συντελεστής να αυξηθεί από το 6,5% σε 8%-10%.

Κατάργηση του μειωμένου κατά 30% συντελεστή στα νησιά

Στο τραπέζι παραμένει και το σενάριο κατάργησης του μειωμένου κατά 30% συντελεστή στα νησιά του Αιγαίου, μέτρο στο οποίο επιμένουν οι δανειστές.

Το συνολικό δημοσιονομικό όφελος που θα προκύψει αν καταργηθεί πλήρως ο πολύ χαμηλός συντελεστής ΦΠΑ 6,5% εκτιμάται ότι μπορεί να φθάσει στα 528,2 εκατ. ευρώ ενώ 346,99 εκατ. ευρώ εκτιμά το υπουργείο Οικονομικών ότι μπορούν να εισπραχθούν, αν καταργηθούν οι μειωμένοι κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ που ισχύουν στα νησιά του Αιγαίου. Συνολικά δηλαδή από την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ υπολογίζεται ότι μπορούν να εξοικονομηθούν μέχρι 875 εκατ. ευρώ.

Οσον αφορά την κατάργηση του μειωμένου κατά 30% συντελεστή που εφαρμόζεται στα νησιά του Αιγαίου, μια από τις προτάσεις προβλέπει την κατάργηση του μειωμένου ΦΠΑ μόνο για κάποια αγαθά ή υπηρεσίες. Οι συντελεστές αυτοί ανέρχονται σε 5% για τα φάρμακα, τη διαμονή στα ξενοδοχεία, τα βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες και τα θέατρα, σε 9% για τα τρόφιμα, τα είδη εστίασης, το ηλεκτρικό ρεύμα, το νερό, το φυσικό αέριο, τις υπηρεσίες μεταφορών, και σε 16% για τα υπόλοιπα προϊόντα και τις υπόλοιπες υπηρεσίες. Εφόσον καταργηθούν οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου οι τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών θα αυξηθούν κατά 2,4% έως και 6%.

Επισημαίνεται ότι τυχόν γενικευμένη αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ 6,5% σε ξενοδοχεία, βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, εισιτήρια θεάτρων θα έχει ως συνέπεια τα είδη αυτά να ανατιμηθούν άμεσα έως και 6,1%. Ειδικά για τα φάρμακα μια αύξηση του ΦΠΑ θα έχει ως συνέπεια την αύξηση του κόστους φαρμακευτικής περίθαλψης για εκατομμύρια πολίτες, κυρίως συνταξιούχους, καθώς επίσης και την επιβάρυνση των νοσοκομείων και των ασφαλιστικών ταμείων με σημαντική αύξηση δαπανών για φαρμακευτική περίθαλψη.

Καταργούνται τα προνόμια των συνδικαλιστών

Στο εργασιακό «μέτωπο» φαίνεται πως έχει βρεθεί λύση στο θέμα του συνδικαλιστικού νόμου. Αναμένεται περιορισμός στα συνδικαλιστικά προνόμια (π.χ. άδειες) και μεγαλύτερη διαφάνεια στη χρηματοδότηση των συνδικάτων (ελεγκτικό συνέδριο). Επίσης φαίνεται πως προχωρά η αύξηση από τις 24 στις 48 ώρες του χρόνου προειδοποίησης για την προκήρυξη απεργίας.

Επιταχύνονται οι διαδικασίες για κήρυξη λοκ άουτ

Θα υπάρξει επιτάχυνση των διαδικασιών, ώστε να εξετάζoνται οι υποθέσεις λοκ άουτ ταχύτερα από τα δικαστήρια (σήμερα υπάρχουν καθυστερήσεις έως και δύο έτη).

Προκήρυξη των απεργιών με αυξημένη πλειοψηφία

Οι εκπρόσωποι των δανειστών έχουν ζητήσει να υπάρχει απόφαση από το 50% συν ένα των εργαζομένων. Πάντως το θέμα αυτό προκαλεί αντιδράσεις στο ΠΑΣΟΚ.

Στο τραπέζι και οι ομαδικές απολύσεις

Οι εκπρόσωποι των δανειστών ζητούν απελευθέρωση της διαδικασίας με νομοθετική ρύθμιση που θα ψηφιστεί από τη Βουλή. Η ελληνική πλευρά επισημαίνει πως πρέπει να δοθεί πίστωση χρόνου, καθώς υπήρξαν αλλαγές πέρσι την άνοιξη (η απόφαση λαμβάνεται από το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας και δεν απαιτείται υπογραφή του υπουργού). Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν πως η τρόικα επιμένει στις θέσεις της για το θέμα.

www.ethnos.gr