Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2012

17 Νοέμβρη και 18 Νοέμβρη: Μνήμες που μοιάζουν


[Όπως είναι γνωστό ο Δήμος μας προχώρησε στην θέσπιση «ημέρας μνήμης των θυμάτων των τροχαίων» υλοποιώντας αίτημα της δημοτικής μας παράταξης. Πρόκειται για την τρίτη Κυριακή του Νοέμβρη, σήμερα, ημέρα για την οποία αποφασίστηκε να γίνει μνημόσυνο, στον Άγιο Χαράλαμπο, ενώ άλλες δράσεις θα επακολουθήσουν. Παραθέτουμε εδώ την ομιλία μας στην επιμνημόσυνη δέηση].
Μετά τα ηρωικά και πένθιμα άσματα για τα χαμένα παιδιά του Πολυτεχνείου, που ηχούν ακόμα στα αυτιά μας και μας συγκίνησαν και πάλι στη χθεσινή επέτειο, συναχτήκαμε σήμερα, τρίτη Κυριακή του Νοέμβρη, για να αναπέμψουμε ωδή μνημόσυνη και να ψάλουμε παράκληση πένθους και δέηση θλίψης για τα τόσο αδικημένα θύματα των τροχαίων δυστυχημάτων.
Η ιερότητα του χώρου δεν μου επιτρέπει να αναλύσω πως, χτες και σήμερα, θρηνολογούμε για τις ίδιες οικονομικές και πολιτικές γενεσιουργές αιτίες στη λειτουργία του κόσμουΤότε το 1967, οι αιτίες αυτές οδήγησαν σε εκείνη την πολιτικο-στρατιωτική εκτροπή στη χώρα μας, που μας έφερε στο Πολυτεχνείο του 1973. Σήμερα στηρίζουν τη θηριώδη ανεξέλεγκτη πολιτικο-οικονομική επικράτηση της αυτοκίνησης και της πετρελαϊκής ενέργειας στον τόπο μας. Δυστυχώς πίσω από αυτές τις ολοκληρωτικές λειτουργίες κρύβονται τα ιδεώδη της λεγόμενης ελευθερίας, του ελεύθερου κόσμου, της ελεύθερης εμπορίας, της ελεύθερης μετακίνησης των ατόμων. Όσων δεν τους στερήθηκε μια μέρα, μια νύχτα, ένα όμορφο σούρουπο, μια στιγμή, σε μια στροφή, σε έναν αυτοκινητόδρομο, σε μια διάβαση, σε μια στάση δημόσιου λεωφορείου, πάνω σε ένα πεζοδρόμιο, μέσα σε ένα πεζόδρομο, πάνω σ’ ένα ποδήλατο, αυτό το δικαίωμα. Της ελεύθερης μετακίνησης. Της απλής κίνησης. Της αρτιμέλειας. Της ζωής.
Στις 19 Σεπτεμβρίου το Δημοτικό μας Συμβούλιο, με εσωτερική πρωτοβουλιακή κίνηση, αποφάσισε να διοργανώσει εκδηλώσεις σχετικές με την «Ημέρα μνήμης των θυμάτων των τροχαίων». Θα ακολουθήσουν και άλλες. Είναι σύμφωνες με το πνεύμα της περυσινής υπουργικής απόφασης, με την οποία καθιερώθηκε η «Ημέρα Μνήμης» στη χώρα μας. Και ακολουθούν το Ψήφισμα της Γενικής Συνελεύσεως των Ηνωμένων Εθνών του Οκτωβρίου 2005, που αφιερώνει την Τρίτη Κυριακή του Νοέμβρη, στα θύματα των «τροχαίων».
Το τροχαίο είναι η σύγκρουση, η πρόσκρουση, η ανατροπή, η καταβαράθρωση, η συντριβή, η έκρηξη του οχήματος ή η πτώση ενός άλλου πάνω του. Δεν είναι η «κακιά ώρα» ή το «ατύχημα». Αυτή η λέξη, το ατύχημα, δεν θεωρείται δόκιμη. Είναι απόλυτα ανακριβής και αντικοινωνική. Το «α-τύχημα», με την έννοια του «τυχαίου», δεν επιδέχεται επιστημονική προσέγγιση, δεν οδηγεί σε βελτίωση, δεν προσφέρει σαν έννοια κάτι στην κοινωνία. Το «κισμέτ» δεν επιδέχεται βελτίωση. Οι αιτίες του, ναι. Για το λόγο αυτό τα επιστημονικά περιοδικά δεν δέχονται δημοσιεύματα με τέτοιο φαταλιστικό λεξιλόγιο. «Ατύχημα» είναι να πέσει ένας αστεροειδής πάνω σε ένα εξοχικό. Αλλά να ξεματωθεί μια μητέρα, που πήγε να πάρει το μικρό παιδί της από το σχολείο, πάνω στο δρόμο, που εγκαταλείφθηκε από το όχημα που την τίναξε κάποια μέτρα μακριά, αυτό είναι «έγκλημα».
Θρηνολογούμε εδώ τα θύματα αυτών των εγκλημάτων ενώ σαν κοινωνία δοξολογούμε τον τέλειο φονικό ιστό, που απλώνεται πάνω στη ανθρωπότητα. Το αυτοκίνητο ως μηχανή, την αυτοκίνηση ως οικονομικό και κοινωνικό θεσμό και την οδήγηση, που καταντά εγκληματική αυτουργία ή συνέργεια. Η χωρίς αυστηρούς ελέγχους χρήση του αυτοκινήτου, το εντάσσουν στον κατάλογο εννοιών, τέτοιων όπως το μαχαίρι, το τσεκούρι, ακόμα και το πιστόλι. Όλα έχουν μια άλλη κύρια λειτουργία και αποστολή. Τον τεμαχισμό του ψωμιού, την υλοτόμηση, την άμυνα και την ασφάλεια. Το αυτοκίνητο το έχουμε για άνεση, ταχύτητα και ασφάλεια στις μετακινήσεις. Αυτή είναι η κύρια ειρηνική λειτουργία του. Δυστυχώς όμως έχει και δευτερεύουσα χρήση, Τη φονική.
Αυτή η δευτερεύουσα χρήση και λειτουργία είναι που ενοχοποιείται για τις 40 χιλιάδες νεκρούς που θρηνούμε στη χώρα μας αυτά τα τελευταία χρόνια, μόλις από το 1990. Και σ’ αυτούς ανάμεσα, τόσα και τόσα πρεβεζάνικα πρόσωπα που χάθηκαν άδικα, πρεβεζάνικα χαμόγελα που έσβησαν για πάντα. Τόσα πρεβεζανιτόπουλα ανάμεσά τους. Τόσοι άνθρωποί μας, που ταξιδεύουν με αυτό το μαύρο ελληνικό αεροπλάνο των 150 θέσεων, ένα το μήνα, με τα θύματα των τροχαίων. Που διαπλέουν τον ωκεανό της φθοράς με αυτό το μαύρο «Τιτανικό». Ένας ελληνικός Τιτανικός, με 1500 άτομα κάθε χρόνο, που είναι τα ελλαδικά θύματα. Το μαύρο αεροπλάνο και ο μαύρος Τιτανικός φτάνουν στο ομιχλώδες λιμάνι της θλιβερής νεκρούπολης, με τα 1,3 εκατομμύρια κατοίκους, που κάθε χρόνο οικίζεται, με τα παγκόσμια αυτοκινητικά θύματα. Γιατί δεν μιλάμε γι’ αυτόν τον παγκόσμιο πόλεμο; Γιατί δεν οργανώνουμε εθνική αντίσταση για κοινωνική πειθώ και σωτηρία;
Ας μιλήσουμε σαν γονείς. Μανάδες και πατεράδες, που θλίβονται για τα καψοπαίδια τους, που τάφαγεν η μηχανή, που έφυγαν να παν εκεί, για ν’ απαντήσουν, τον άρχοντα της άραχλης γης, το χάροντα της μαύρης πίσας, που «τρώει νιους κι ομορφονιές νιογάμπρια με στεφάνια».
Ας μιλήσουμε για τα παιδιά που αδικοθανατίζουν. Για τα παιδιά που βλέπουν κατάματα πως ο Μωλόχ της αυτοκίνησης δεν κρατά την υπόσχεση που δίνει για ζωή, άνεση, ταχύτητα και ασφάλεια.
Άψυχα κι αφρόντιστα, άφτιαστα κι αστόλιστα, του Χάρου δόθηκαν(Ω ποιητή!), έτοιμα να λιώσουνε στη γη. Αρπαγμένα από τη φιλόξενη, σαν μάνας μήτρα, ζεστασιά του αμαξιού τους, από την περήφανη, σαν να ήταν του αλόγου τους η ράχη, η σέλα πάνω στο μηχανάκι. Τόσα παιδιά χάνονται.
Ένα ξεκίνημα χαράς, ένα αθώο βήμα για ένα προσδοκώμενο ξεφάντωμα της νιότης, νομίζουν πως τα φέρνει πιο κοντά στο αναμενόμενο βίωμα της χαράς, αλλά… Μερικές φορές τα απομακρύνει σαν με μεγάλες δρασκελιές από τη ζωή την ίδια. Αντίτιμο του βιώματος, του βίου ο τερματισμός, ή ο καταστροφικός τραυματισμός.
Και μετά, για όσους πίσω μένουν, το αγκύρωμα στο «πριν». Το «τώρα» και το «μετά» γίνονται μια οδυνηρή ανασύνθεση αναμνήσεων. Που αναπλάθουν στιγμές. Στιγμές που ζωντανεύουν. Αλλοίμονο αυτές μοναχά. Και οδηγούν όλες εκεί. Όλες μνήμες του «αν δεν», «αν δεν», «αν δεν».
Μνήμες κάποιου χαμόγελου, κάποιου αποχαιρετισμού, κάποιας οικογενειακής συγκέντρωσης. Μνήμες κάποιας διαφωνίας, κάποιου τηλεφωνήματος. Και εκείνου του-τη-λε-φω-νή-μα-τος. Της θλιβερής ειδοποίησης.
Τρεις και μισή το βράδυ. Στις δώδεκα το μεσημέρι. Το απόγευμα. Τι σημασία έχει η χρονική στιγμή; Από ‘κει και πέρα είναι που χρειάζεται ο χρόνος. Που δεν θα χρειαζόταν, αν εκείνο το τηλεφώνημα δεν γινόταν.
Αχ να μη γινόταν.
Αχ να είμασταν στον «πριν».
Θεέ μου φύλαξε μας απ’ αυτό το «πριν».
Θεέ μου γλύτωσε μας από αυτό το τηλεφώνημα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: