Οινιάδες. Δίπλα στις εκβολές του Αχελώου, στην Αιτωλία.

Δίπλα στις εκβολές του Αχελώου, υψώνεται ο λόφος Τρίκαρδος. Όπου μπορείς σήμερις να βρεις βαριεστημένες γελάδες να βόσκουνε, νευρικές σαύρες να τριγυρνάνε, χορτάρια, πέτρες και μερικά γυμνά δέντρα που έσπευσαν να απαλλαχτούν από τις φυλλωσιές τους. Επίσης μπορείς ν'αγναντέψεις τις πεδιάδες και να χαθεί το μάτι σου στους ορίζοντες της Αιτωλοακαρνανίας.

Εντούτοις, αυτή η περιοχή κρύβει εκπλήξεις -και μην βλέπεις που σε πάω λάου-λάου, το ιστορικό φλασμπάκ δεν το γλιτώνεις! Σε ετούτο τον λόφο λοιπόν ήταν χτισμένη η δεύτερη πιο ιμπόρταντ πόλη της αρχαίας Ακαρνανίας -πολύ πριν σμίξει με την Αιτωλία και συμπεθεριάσουνε- που άκουγε στο όνομα Οινιάδες.

Για να σου φύγει και η απορία, η πιο ισχυρή πόλη της περιοχής ήταν η Στράτος -που έβγαζε μία μιλιτέρ βαρβατίλα, αλλά ήταν και θηλυκού γένους γιατί διάβαζε το Μαντάμ Φιγκαρό. Η Στράτος, όπως και οι λοιπές πόλεις της Ακαρνανίας, είχε συνάψει συμμαχία με την Αθήνα, την οποία και υποστήριζε σε κάθε πόλεμο με τα στρατά της και σε κάθε γιουροβίζιον με τα ντουζ πουά της.

Από την άλλη, οι Οινιάδες που ήσαν τσαούσες και πολύ αναρχοαυτόνομες, είχαν ταχθεί υπέρ των Σπαρτιατών, συμμεριζόμενες προφανώς τις απόψεις του Ψωμιάδη περί του υδροκέφαλου κράτους των Αθηνών. Ναι, ακολουθεί χλαπαταγή.

Διότι πόσα ν'αντέξει και ο Αθηναίος; Έχεις το μποτιλιάρισμα, έχεις το νέφος, έχεις τον κάθε φιλόσοφο να αγορεύει το μακρύ του και το κοντό του στην αγορά, έχεις ν'ανεβοκατέβεις ένα σκασμό σκαλιά στην Ακρόπολη, έχεις και τους Οινιάδες να σου πηγαίνουν κόντρα, έρχεται και γυαλίζει το ματάκι σου!

Εξού και κατέφθασαν εδώ οι αθηναϊκές τριήρεις (κορίτσια, ο στόλος!) και πολιόρκησαν την πόλη, αναγκάζοντάς την εντέλει να ταχθεί κατά των Σπαρτιατών. Εντελώς με τη βούλησή της. Τώρα εσύ θα με ρωτήξεις, και πώς έφθασαν ωρέ πτηνό εδώ οι τριήρεις που δεν έχει θάλασσα το μέρος; Ε λοιπόν πριν δυόμιση χιλιάδες χρόνια ήταν παραθαλάσσιο και κάμαμε και βουτιές, έχεις κανένα θέμα;

Αυτό που χαζεύουμε τόσην ώρα είναι το αρχαίο θέατρο των Οινιάδων. Που σώζεται σε εξαιρετικά καλή κατάσταση (τουλάχιστον το κεντρικό του τμήμα) και γίνονται και παραστάσεις κατά καιρούς, να κανονίσουμε να πάμε.

Θα μου πεις εντάξει, θέατρα έχουμε δει πολλά: της Επιδαύρου, της Δωδώνης, το Ηρώδειο, το Δελφινάριο, το Ιλίσια-Μιμή Ντενίση. Τί το ξεχωριστό έχει ετούτο; Πρέπει να σου πω ότι το θέατρο των Οινιάδων είναι μοναδικό σε ολάκερη την Ελλάδα αναγνώστα, διότι είναι σκαλισμένο σε ένα γιγάντιο βράχο. Μονομπλόκ σα να λέμε!

Παρένθεση. Δυστυχώς σε τέτοιους αρχαιολογικούς χώρους, δεν βλέπεις συνήθως ψυχή ζώσα. Και η αλήθεια είναι πως παρότι έμεινα κάμποση ώρα και περιηγήθηκα, μία μοναξιά την ένιωσα εκεί απάνου στο θέατρο. Βεβαίως, αξιοποίησα το οπορτούνιτι και απήγγειλα κάτι στίχους, μία ωδή στη χαρά, ένα χασαποσέρβικο και κάτι άλλα δικά μου. Αλλά θα χαιρόμουν πραγματικά πολύ αν έβλεπα και κανέναν άλλο να περιδιαβαίνει, έτσι για παρηγοριά. Τέλος παρένθεσης.

Η μεγάλη απόφαση βεβαίως, δεν είναι να επισκεφθείς το θέατρο -που απέχει 400-500 μέτρα από την άσφαλτο. Η μεγάλη απόφαση είναι να σκαρφαλώσεις το λόφο και να φθάσεις αψηλά στον οικισμό των Οινιάδων. Ναι ανασκουμπώσου, ανεβαίνουμε.

Το τοπίο είναι αρκετά τρομαχτικό, τύπου Τιμ Μπάρτον και μαγεμένο δάσος και αγριευτικοί θάμνοι και σωριασμένες πέτρες. Αλλά όταν εντέλει φθάνει κανείς στην κορφή, βλέπει κάμποσο δομικό υλικό και τις βάσεις κτηρίων και τις αυλές και τους δρόμους και τα τείχη της άλλοτε κραταιάς πόλης. Και μπορεί με λίγη φαντασία να αναπλάσει με τη σκέψη του, τη ζωή σε ετούτο δω το μέρος.

Το 330 π.Χ. οι Αιτωλοί κατέλαβαν τους Οινιάδες και έδιωξαν τους Ακαρνάνες κατοίκους, προκαλώντας την οργή του Μεγάλου Αλεξάνδρου που δεν τα σήκωνε κάτι τέτοια. Το 314 π.Χ. οι Ακαρνάνες ανακατέλαβαν την πόλη τους, αλλά μερικά χρόνια αργότερα πέρασαν υπό την κυριαρχία του βασιλιά Πύρρου της Ηπείρου.

Κατά τη διάρκεια του Α' Μακεδονικού Πολέμου, ο Φίλιππος ο Ε' έφθασε ως εδώ μαχόμενος τους Ρωμαίους και την Αιτωλική Συμπολιτεία. Αλλά ενώ κατέστρεψε στο διάβα του όλες τις πόλεις της περιοχής, τους Οινιάδες τους κράτησε για ορμητήριό του λόγω της ισχυρής οχύρωσης και των αψηλών τειχών τους. Αργότερα, η πόλη πέρασε διαδοχικά στους Αιτωλούς, ξανά στους Ακαρνάνες κι αφού ζαλίστηκε πια με τις τόσες αλλαξιές, εντέλει παρήκμασε και αφέθηκε στην αφάνεια.

Προφανώς δεν τελειώσαμε. Προφανώς το καλύτερο σού το κρατάω για το τέλος. Προφανώς και δεν σε έφερα μέχρις εδώ για να ιδείς ένα θέατρο και μερικές αραδιασμένες πέτρες, όσο σημαντικές κι αν τυχόν είναι. Η τελευταία στάση της διαδρομής μας είναι οι νεώσοικοι και το λιμάνι της πόλης.

Αλήθεια θα στο πω, ετούτο είναι ένα από τα πιο όμορφα και αναπάντεχα μέρη που μπορεί κανείς να συναντήσει στο διάβα του ανά την Ελλάδα.

Μερικές εκατοντάδες μέτρα από το θέατρο, σε ένα τοπίο εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς, ανάμεσα στα λιμνάζοντα νερά και τα βράχια, ξεδιπλώνεται μπροστά σου ένα αρχαιολογικό υπερθέαμα.

Εδώ φυλάσσονταν τα πλοία, εδώ στεγάζονταν οι βάρκες, εδώ πιο πέρα ελιμενίζονταν οι τριήρεις. Και παρότι σήμερα η μορφολογία του εδάφους έχει αλλάξει σημαντικά και το μέρος δεν επικοινωνεί με τη θάλασσα, παραμένει αυτή η καρτ ποστάλ, μία ανάμνηση καιρών αλλοτινών και πανάρχαιων, για να σου υπενθυμίσει την ύπαρξη ζωής στους Οινιάδες εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Παρένθεση βου: δυστυχώς (ναι, οι παρενθέσεις μου ξεκινούν με ένα "δυστυχώς") ετούτο το μέρος δεν είναι γνωστό παραμόνο στους ντόπιους ή στους πολύ υποψιασμένους επισκέπτες. Διότι κανείς ποτέ δεν το διαφήμισε, διότι κανείς ποτέ δεν το έβαλε σε κάποιον τουριστικό οδηγό, διότι κανείς ποτέ δεν το έκαμε αφίσα του ΕΟΤ, διότι κανείς ποτέ δεν το ενέταξε σε μία πιο συστηματική και οργανωμένη τουριστική λογική. Τέλος παρένθεσης βου.

Θα σε πάω πίσω. Πολύ πιο πίσω. Στην αρχαία Ελληνική Μυθολογία. Ο γνωστός psychic Μελάμποδας (που αν δεν τον θυμάσαι, μπορείς να διαβάσεις εδώ) απέκτησε ένα γιό τον Αμφιάραο. Και του έδωκε για γυναίκα του την Εριφύλη, η οποία ήταν εντελώς τσαπερδόνα και παραδόπιστη. Παρότι ο άντρας της δεν ήθελε να συμμετάσχει στην εκστρατεία των Επιγόνων κατά της Θήβας, η Εριφύλη που χρηματίστηκε από τον Πολυνείκη με ένα περιδέραιο (το περίφημο περιδέραιο της Αρμονίας, της γυναίκας του Κάδμου) τον έστειλε εντέλει πακετάκι στον πόλεμο και εκείνος έχασε τη ζωή του (κακούργα σύζυγος). Ο γιος τους ο Αλκμαίων μόλις ενηλικιώθηκε είχε παρόμοια πρόταση να συμμετάσχει στην εκστρατεία των Επιγόνων κατά της Θήβας (σε χλωρό κλαδί δεν την αφήνανε τη Θήβα), αλλά κι εκείνος ήταν απρόθυμος. Όμως η μανούλα Εριφύλη που χρηματίστηκε και πάλι με ένα πέπλο αυτή τη φορά (το περίφημο πέπλο της Αρμονίας, της γυναίκας του Κάδμου -για να τα κάμει σετάκι, καταλαβαίνεις) έπεισε το γιόκα να πάει στην εκστρατεία και να αιματοκυλιστεί (κακούργα μάνα).

Με τα πολλά, φθάνει και ο Αλκμαίων στα μη-παρέκει του και την ξεκάνει τη ραδιούργα Εριφύλη (που την ελές και Αλέξις Κόλμπι Κάρινγκτον) και γίνεται μητροκτόνος. Γιατί σου τα λέω όλα αυτά; Διότι ο Αλκμαίων είναι ο ιδρυτής των Οινιάδων. Διότι αυτός σύμφωνα με το μύθο, ύψωσε ετούτα εδώ τα τείχη. Διότι σε αυτά τα νερά, του προσέφερε συγχώρεση και εξαγνισμό ο Αχελώος για το έγκλημά του.

Θα το πω ξανά κι ας επαναλαμβάνομαι. Η Ελλάδα έχει ένα τεράστιο απόθεμα. Ουχί από πέτρες και κίονες και θέατρα. Αλλά από αφηγήσεις και ιστορίες και συναρπαστικούς μύθους. Αν κάποτες η χώρα το καταλάβει και τους αξιοποιήσει, ίσως να αγκαλιαστούν και πάλι αυτοί οι τόποι από επισκέπτες και από ενδιαφέρον. Γιατί είναι έτοιμοι, πρόθυμοι και περιμένουν. Εσένα και εμένα.

www.pigkouinos.blogspot.gr