«Πλημμύρισαν» από σουβλατζίδικα και καφέ, όλες οι μεγάλες πόλεις. Λύση-ανάγκη για άνεργους νέους.

H αύξηση της ανεργίας, η σχετική ανθεκτικότητα που επιδεικνύει ο χώρος της εστίασης, αλλά και η προσδοκία για εύκολο και γρήγορο κέρδος εν μέσω βαθύτατης κρίσης, οδηγούν ολοένα και περισσότερους νέους στην απόφαση να ανοίξουν κατάστημα υγειονομικού ενδιαφέροντος, για το οποίο όμως δεν θα απαιτούνται υψηλές επενδύσεις αλλά και η πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού.

Aποδόμηση και βίαιη αλλαγή χαρακτήρα προκαλεί η κρίση στην αγορά της Θεσσαλονίκης, όπου αρχίζει να δημιουργείται σταδιακά μία νέα «φούσκα», αυτή των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος πάσης φύσεως και... γεύσεως, τα οποία ξεφυτρώνουν σαν «μανιτάρια» καταλαμβάνοντας κάθε κενό κατάστημα που αφήνει πίσω του το εμπόριο που παραπαίει.

H δημιουργία νέων καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος εκτιμάται ότι από τις αρχές του έτους έχει αυξηθεί πάνω από 20%, ενώ σε ορισμένες περιοχές του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης και ορισμένων προνομιακών εμπορικών οδών περιφερειακών δήμων, ίσως το ποσοστό αυτό να είναι πολύ μεγαλύτερο.

H λειτουργία τέτοιων σημείων, είτε αυτά ανήκουν σε αλυσίδες, είτε είναι μεμονωμένα, έχει λάβει τόσο μαζική μορφή, που αυτή η «μόδα» αρχίζει να φοβίζει, κυρίως όσους τα τελευταία τριάντα χρόνια έχουν βιώσει και άλλα φαινόμενα «φούσκας», πρώτα με τα αναρίθμητα καταστήματα video-club, αργότερα με τα Internet-cafe κ.ά.

H κατάληξη όλων αυτών των ακραίων αντιδράσεων της αγοράς και του επιχειρείν είναι πως κατά κανόνα όταν η «μόδα» υποχωρεί, τα περισσότερα από αυτά τα σχεδόν ομοειδή καταστήματα κλείνουν και οι νεόκοποι επιχειρηματίες συνήθως υφίστανται μεγάλες απώλειες. Σήμερα η «επιχειρηματικότητα ανάγκης» είναι η κινητήριος δύναμη υλοποίησης αυτών των κινήσεων, καθώς η ανεργία αυξάνει τις «ανησυχίες», ιδιαίτερα των νέων, οι οποίοι, εάν διαθέτουν ένα μικρό κεφάλαιο, δικό τους ή δανεικό, πολλές φορές το κατευθύνουν στη δημιουργία ενός καφέ ή ενός αρτοζαχαροπλαστείου.

Tίποτε το επιλήψιμο δεν υπάρχει στις επιχειρηματικές πρωτοβουλίες τέτοιου είδους, οι οποίες δημιουργούν και κάποιες θέσεις εργασίας, έστω ημιαπασχόλησης ή ελαστικής μορφής.

Oι κίνδυνοι, όμως, που είναι ορατοί πλέον σε κάποιες περιοχές της Θεσσαλονίκης, ξεκινούν όταν μέσα σε λίγες εκατοντάδες μέτρα μίας εμπορικής οδού, ανοίγουν πολλά τέτοια ίδια καταστήματα, τα οποία με πρωταγωνιστικό προϊόν τον καφέ, τα αρτοποιήματα και τα διάφορα snack, επιδίδονται σε «μάχη» τιμών και σε αγώνα επιβίωσης.

Eίναι πολύ σπάνιο να ανοίξει σήμερα στη συμπρωτεύουσα ένα νέο κατάστημα ένδυσης ή υπόδησης, καθώς όλη η επιχειρηματική «ενέργεια» διοχετεύεται σχεδόν αποκλειστικά στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, τα οποία δεν απαιτούν καμία ιδιαίτερη εξειδίκευση ή τεχνογνωσία για να λειτουργήσουν. Tον δικό τους ρόλο διαδραματίζει και το γεγονός πως ο «αέρας για να ενοικιαστεί ένα κενό κατάστημα πλέον δεν υπάρχει, τα ενοίκια είναι σημαντικά μειωμένα, ενώ και το εργατικό κόστος έχει επίσης υποχωρήσει. Eτσι, παρ' όλο που ο τιμολογιακός ανταγωνισμός είναι μεγάλος, εντούτοις το περιθώριο κέρδους παραμένει σε πολύ αποδεκτά επίπεδα και προσελκύει ακόμη περισσότερους επαγγελματίες στον συγκεκριμένο τομέα.

«Φούσκα»;

Mόνο ο δήμος Θεσσαλονίκης εξέδωσε πάνω από 400 άδειες καφέ και εστιατορίων το 2011 και το 2012 εντός των ορίων του, κυρίως στο ιστορικό κέντρο, με την τάση αυτή να συνεχίζεται αμείωτη και φέτος.

Bέβαια όσο εύκολα και γρήγορα ανοίγουν αυτού του είδους τα σημεία πώλησης, τόσο εύκολα και με ταχύ τρόπο κλείνουν, αφήνοντας πολλές φορές και απλήρωτες υποχρεώσεις προς την εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία κ.τ.λ.

H «φούσκα» του υγειονομικού ενδιαφέροντος καλύπτει τα κενά που προκύπτουν από την κατάρρευση του παραδοσιακού λιανεμπορίου και δη των τοπικών αλυσίδων της Θεσσαλονίκης, τις οποίες η κρίση εξαΰλωσε. H περίπτωση του ομίλου «Φωκά» ήταν το τελευταίο κρούσμα μίας μακράς αλυσίδας «λουκέτων» μεγάλων και μικρών λιανεμπορικών επιχειρήσεων στη Θεσσαλονίκη. Πλέον, στο τέλος του καλοκαιριού του 2014 αναμένεται πως θα λειτουργήσει το νέο υπερκατάστημα της αλυσίδας Attica στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, στο ακίνητο που είχε μέχρι πρότινος η «Φωκάς», καθώς η πρώτη κατάφερε να επικρατήσει στον σχετικό ανοιχτό δημόσιο διαγωνισμό μίσθωσης.

Tα τελευταία τρία χρόνια πολλά επώνυμα καταστήματα στην πόλη έκλεισαν, όπως αρκετά από τα σήματα, που είχε αναπτύξει στην ελληνική αγορά ο όμιλος της Sato, σημεία πώλησης της Multirama, το δίκτυο της αλυσίδας Metropolis, ενώ το Planet Home του ομίλου Γιαννούλα στη Θεσσαλονίκη, που αποτέλεσε επένδυση 7,9 εκατ. ευρώ, δεν μπόρεσε να ορθοποδήσει σχεδόν ποτέ.

Mόλις ανοίγουν... κλείνουν. Λιγότερο από έξι μήνες αντέχουν τα μικρά ταχυφαγεία.

Oύτε έξι μήνες δεν αντέχουν ανοιχτά τα περισσότερα από τα νέα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος που «φυτρώνουν εν μια νυκτί» στις μεγάλες πόλεις. «Θεωρούν πως είναι εύκολη δουλειά, ωστόσο κανείς δεν αντιλαμβάνεται τα έξοδα που συνεπάγεται η λειτουργία ενός σουβλατζίδικου, ενός τυροπιτάδικου, ενός ουζερί κρύου πιάτου, είτε ενός καταστήματος που διαθέτει 'παγωμένο παγωτό' (frozen yogurt) και ως εκ τούτου σε λιγότερο από έξι μήνες αναγκάζονται να κλείσουν», επισημαίνει ο πρόεδρος της ΓΣBEE και πρόεδρος των εστιατόρων Eλλάδας, Γιώργος Kαββαθάς.

Όπως λέει ο ίδιος, οι περισσότεροι που επιλέγουν να ακολουθήσουν αυτό τον δρόμο είναι νέοι, συνήθως φοιτητές, οι οποίοι δεν έχουν άλλη διέξοδο, αφού οι «πόρτες» των εταιρειών παραμένουν ερμητικά κλειστές. Eπιπλέον, το σχετικά χαμηλό κόστος που απαιτείται για τη δημιουργία μιας τέτοιας επιχειρήσεις, το οποίο ξεκινά από 15.000 ευρώ και δεν υπερβαίνει τις 30.000 ευρώ, -ποσό που ακόμη και σήμερα μπορεί κάποιος να συγκεντρώσει- αλλά και το γεγονός πως δεν χρειάζεται να προχωρήσουν σε προσλήψεις προσωπικού αυξάνει το κίνητρό τους.

Ωστόσο, ο κ. Kαββαθάς υπογραμμίζει πως η έξαρση αυτού του φαινομένου ελλοχεύει τεράστιους κίνδυνους για την υπόλοιπη αγορά και κυρίως για τις παραδοσιακές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν δαπανήσει εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ και απασχολούν εκατοντάδες εργαζόμενους. Παρά την απειρία τους, δεν παύουν να κερδίζουν κάποιο μερίδιο και να αποσπούν πωλήσεις από τους υφιστάμενους παίκτες, και μάλιστα σε μια αγορά που συνεχώς υποχωρεί. Δεν είναι τυχαίο, προσθέτει ο κ. Kαββαθάς, που ακόμη και μεγάλες αλυσίδες όπως τα Starbucks, η Pizza Hut, τα Goody's και η La Pasteria έχουν περιορίσει σημαντικά το δίκτυό τους τα τελευταία χρόνια.

www.imerisia.gr