Νεοχώριον (Κατούνα) Πωγωνίου. Δείτε τα video

Δείτε τα video

Το Νεοχώρι (Τοπική Κοινότητα Κτισμάτων - Δημοτική Ενότητα ΔΕΛΒΙΝΑΚΙΟΥ), ανήκει στον δήμο ΠΩΓΩΝΙΟΥ της Περιφερειακής Ενότητας ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ που βρίσκεται στην Περιφέρεια Ηπείρου, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα "Καλλικράτης".

Η επίσημη ονομασία είναι "το Νεοχώριον". Έδρα του δήμου είναι το Καλπάκι και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Ηπείρου.

Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο "Καποδίστριας", μέχρι το 2010, το Νεοχώρι ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Κτισμάτων, του πρώην Δήμου ΔΕΛΒΙΝΑΚΙΟΥ του Νομού ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ.

Το Νεοχώρι έχει υψόμετρο 332 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, σε γεωγραφικό πλάτος 39,8958412169 και γεωγραφικό μήκος 20,3782098118. 

Οδηγίες για το πώς θα φτάσετε στο Νεοχώρι θα βρείτε εδώ.

Πωγώνι

Παραμεθόρια περιοχή στο ΒΔ άκρο του νομού. Τα περισσότερα χωριά του, που βρίσκονται σπαρμένα κατά μήκος των συνόρων με την Αλβανία, διατηρούν τη γνήσια παράδοση και ομορφιά τους και προσφέρουν γαλήνη και ηρεμία από το θόρυβο των πόλεων. Χαρακτηριστικά του τοπίου είναι οι δασωμένες λοφοσειρές και οι πολλές ομαλές χαραδρώσεις. Σημείο αναφοράς είναι ο ορεινός όγκος της Νεμέρτζικας με τα πλούσια βοσκοτόπια του, που αποτελούν αιτία για την ιστορική, αλλά και σύγχρονη παρουσία της κτηνοτροφίας στην περιοχή. Στη χλωρίδα κυριαρχεί η βαλανιδιά, ενώ από την πανίδα ξεχωρίζουν το αγριογούρουνο και τα αποδημητικά πουλιά. Η άγονη γη και το γεγονός ότι η περιοχή ήταν γεωγραφικά απομονωμένη, αλλά και δεν έτυχε ευνοϊκής μεταχείρισης από τους Τούρκους, οδήγησε σε μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα προς την υπόλοιπη Ελλάδα και κυρίως το εξωτερικό. Ο πόνος της ξενιτιάς, βαθιά ριζωμένος στην ψυχή των Πωγωνίσιων, αποτυπώνεται με θαυμαστό τρόπο στα υπέροχα παραδοσιακά πολυφωνικά τραγούδια τους. Εδώ διοργανώνεται το Διεθνές Φεστιβάλ Πολυφωνικού Τραγουδιού, μια από τις σπουδαιότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις του νομού, που αποτελεί ζωντανή συνέχιση της ιστορικής αυτής παράδοσης. Αξιόλογα είναι επίσης και τα παραδοσιακά πανηγύρια των χωριών. Η περιοχή, καθαρά ορεινή, προσφέρεται για ορειβασία και πεζοπορία στις πλαγιές των γύρω βουνών, μέσα από πανέμορφα τοπία όπου ο χρόνος μοιάζει να κυλά στους ρυθμούς της φύσης και των εποχών. Από τις πιο χαρακτηριστικές είναι η ανάβαση στην κορυφή της Νεμέρτζικας και η διαδρομή στην πανέμορφη κοιλάδα του Γορμού και το επιβλητικό φαράγγι του Κουβαρά, περιοχές με ιδιαίτερο οικολογικό ενδιαφέρον, που μαγεύουν με την άγρια ομορφιά τους.

Στο Δελβινάκι σώζονται ακόμη και σήμερα αξιόλογα αρχοντικά και εκκλησίες της προεπαναστατικής περιόδου, όπως ο ενοριακός ναός της Κόιμησης της Θεοτόκου. Στο δρόμο που ενώνει το Δελβινάκι με τα Ιωάννινα, κοντά στο χωριό Λίμνη, συναντούμε τη λίμνη της Ζαραβίνας, που διαθέτει πλούσιο οικοσύστημα. Οι όχθες της λίμνης προσφέρονται για πεζοπορία. Άλλος σημαντικός οικισμός είναι η Βήσσανη, που γνώρισε μεγάλη ακμή κατά την Τουρκορατία. Ανάμεσα στα παλιά κτίρια του χωριού ξεχωρίζει το Παρθεναγωγείο, το Ελληνικό σχολείο και η εκκλησία του Αγ. Νικολάου, χτισμένη το 18ο αι. Κοντά στο χωριό βρίσκεται η Μονή Άβελ, ένα από τα σημαντικότερα μοναστήρια του Πωγωνίου, χτισμένη στα τέλη του 18ου αι., με τοιχογραφίες Χιονιαδιτών αγιογράφων. Στο Περιστέρι ο επισκέπτης αξίζει να δει τη Μονή Μέγγουλης και στο Σταυροδρόμι το ναό του Αγ, Ιωάννη, χτισμένο το 15ο αι. μέσα σε μια κατάφυτη περιοχή.

Η περιοχή ήταν κατοικημένη από τους αρχαίους ακόμη χρόνους, όπως μαρτυρούν ευρήματα αρχαιολογικών ανασκαφών κοντά στο χωριό Μερόπη.

Το Κεφαλόβρυσο είναι σημαντικό κτηνοτροφικό χωριό, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα χωριά Βασιλικό, από το οποίο καταγόταν ο πατριάρχης Κων/λεως Αθηναγόρας, Κάτω Μερόπη, με την εκκλησία της Παναγίας και η Μονή του Ιωάννη Προδρόμου, χτισμένη το 16ο αι., το Ωραιόκαστρο και ο Παλαιόπυργος.

Η Πωγωνιανή αποτελεί ιστορικό κεφαλοχώρι, που γνώρισε μεγάλη ακμή κατά το παρελθόν. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η μεγάλη τρίκλιτη βασιλική του Αγ. Νικολάου και το Λαογραφικό Μουσείο που περιλαμβάνει εκθέματα από την περιοχή του Πωγωνίου και της Δερόπολης της Β. Ηπείρου. Η χαράδρα του Κουβαρά, που σχηματίζεται από τον ομώνυμο ποταμό είναι μια πανέμορφη περιοχή με πλούσια βλάστηση, ιδανική για όσους αγαπούν την περιήγηση στη φύση. Η χαράδρα, μέσω ενός βατού μονοπατιού, ενώνει την Πωγωνιανή με τον παραδοσιακό οικισμό του Δολού. Εκεί ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το ναό του Αγ. Νικολάου.

Στην έδρα του Δήμου, το Καλπάκι, λειτουργεί Πολεμικό Μουσείο, που στους χώρους του εκθέτονται κειμήλια από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο. Εδώ βρίσκονται και οι πηγές του ποταμού Καλαμά, κατά μήκος του οποίου συναντούμε μνημεία υδροκίνησης, όπως νερόμυλοι και νεροτριβές, τα περισσότερα από τα οποία λειτουργούν και σήμερα. Κοντά στο Καλπάκι βρίσκεται η Μονή Βελλάς, επιβλητικό μοναστήρι των αρχών του 20ου αι., φημισμένο για το ιεροδιδασκαλείο του. Σήμερα στο μεγάλο κτιριακό συγκρότημα της μονής λειτουργεί Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή, οικοτροφείο και λύκειο. Αξιόλογο είναι και το χωριό Δολιανά, πατρίδα του Γ. Γεννάδιου, διδάσκαλου του γένους.

Γέφυρα Γκόλα

Τρίτοξη γέφυρα η οποία ανατινάχτηκε απο τα ελληνικά στρατεύματα το 1940 για να ανακόψουν την προέλαση των Ιταλών.

Οδηγίες Πρόσβασης: 

Θα συναντήσουμε τα ερείπια της γέφυρας κάτω απο την σύγχρονη τσιμεντένια η οποία μας βάζει στο χωριό.

Ημερομηνία Καταγραφής: Κυρ, 03/03/2013

Νομός: Ιωαννίνων .Κοινότητα:  Νεοχώρι

Ποταμός: Γυφτοπόταμος. Συντεταγμένες: N 39.90164° E 020.38098°

Σύγχρονη τσιμεντένια γέφυρα. Παλαίοτερα υπήρχε δίπλα στη γέφυρα το ομώνυμο "Χάνι του Γκόλα".

Ονοματολογία:
Η μετονομασία του οικισμού Κατούνα σε Νεοχώριον, έγινε με το βασιλικό διάταγμα 287/20-09-1955.

Μορφή: Τρίτοξη

Κατάσταση: Γκρεμισμένη

Στοιχεία: 

Το πρωϊ της 28ης Οκτωβρίου 1940, στη γέφυρα ήταν σε επιφυλακή ο ανθυπολοχαγός του Μηχανικού Κλέαρχος Πελένης, σε επαφή με τον ανθυπολοχαγό Παναγιώτη Μπέτζο, υπό τις διαταγές του αντισυνταγματάρχη Μαρδοχαίου Φρίζη στην έδρα του τάγματος, στο "Χάνι Δελβινάκιου". Σε τηλεφώνημα του Π.Μπέτζου προς τον Κ.Πελένη, απάντησε ο Πελένης ότι ακούει θόρυβο μηχανοκίνητων, ερχόταν οι Ιταλοί. Παίρνει τότε το τηλέφωνο ο Μ.Φρίζης και του λέει: "Μην την ανατινάξω και αυτοί οι θεατρίνοι δεν κάνουν τίποτα, είναι όλο επιδειξείς και καραγιοζιλίκια, και μου χρεώσουν μετά τη γέφυρα οι Ρωμιοί;". Μετα απο λίγο, αφού σκέφτηκε, καλεί ο Φρίζης τον Πελένη και διατάσσει: "Παιδί μου κάνε τον σταυρό σου και πυροδότησε" Και την ανατίναξε. Όχι ακριβώς στις έξι, παρά πέντε ήτανε.... (Ο γενναίος Εβραίος αντισυγματάρχης Μαρδοχαίος Φρίζης έχυσε το αίμα του για την Ελλάδα στις 5 Δεκεμβρίου του 1940).

Βιβλιογραφικές και Γραπτές Πηγές: 

Αργύρης Πετρονώτης - Βασίλης Παπαγεωργίου- Μαστόροι Χτίστες από τα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας. Τόμος Α' - (Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων, Αναπτυξιακή Ηπείρου Α.Ε. , 2008), σελ 550

www.romiazirou.blogspot.gr