Μια ονειρική Ηπειρώτικη πανδαισία

(Γράφει ο Χριστόφορος Ευθυμίου)

Πραγματικά αυτό που έγινε στο Δημοτικό Θέατρο Καλλιθέας, όπου η Πανηπειρωτική Συνομοσπονδία Ελλάδας σε συνεργασία με τον Σύλλογο Ηπειρωτών Καλλιθέας και το Σύλλογο Ηπειρωτών Ηλιούπολης που είχε την οργάνωση της παράστασης, παρουσίασε το θεατρικό έργο «Ηπειρώτισσα Γυναίκα», δεν είναι δυνατόν να μπει σε χαρτί.

Απλά, μπορούμε να πούμε ότι αναβίωσε κυριολεκτικά η Ηπειρώτικη ζωή και έλαμψε ο Ηπειρώτικος πολιτισμός. Ένα έργο με μεράκι και γνώση γραμμένο από τον Χρίστο Α. Τούμπουρο που παρουσιάστηκε από εξαίρετους ερασιτέχνες -ηπειρώτες και άγγιξε την καρδιά όλων μας. Οι διάλογοι με την Ηπειρώτικη ντοπιολαλιά, ζωντανοί αποτύπωσαν όλο το μεγαλείο της Ηπειρώτισσας, «της γυναίκας που κράτησε ζαλίκα στην πλάτη της ολόκληρη την Ελλάδα». Η συγκίνηση ήταν έκδηλη στα πρόσωπα όλων των θεατών οι οποίοι με ευλάβεια και μέγιστη προσοχή παρακολούθησαν την παράσταση. Ρίγη συγκίνησης για την προσφορά της Ηπειρώτισσας. «Μας τσίμπησε στην ψυχή μας» αναφώνησε μια πατριώτισσα.

Όλοι απέδωσαν εξαιρετικά το ρόλο τους. Αρχικά η Αθηνά Κριτσιβέλου ως μάνα που φυλάγει το κορίτσι της έχοντας την έννοια και τον καημό της παντρειάς της έπαιξε εξαιρετικά το ρόλο της. Η φυσικότητά της και οι κινήσεις της έδειχναν την πίστη στο ρόλο της, που άλλωστε τον απέδωσε εκπληκτικά. Η συνομιλία με την κόρη της Κατερίνα Κώστα αποκάλυπτε πώς ακριβώς λειτουργούσε η μάνα και ποιος ο ρόλος της. Ακολούθησε ο Ναπολέων Κατσούλης, απίστευτος πραγματικά ηπειρώτης, κατέχοντας πλήρως την ντοπιολαλιά και με εξαιρετικές υποκριτικές ικανότητες. Ο αληθινός διάλογος με την κυρά του άλλοτε προκαλούσε γέλια και άλλοτε προβληματισμό.

 Ένα δείγμα: Γιωργής: Ασ’ τον Θεό και κοίταξε τι γίνεται όξω απ’ το σπίτι μας.

Έλα να σ’ πω, έλα να πεις, μπορεί να αναπιάσουν τα παιδιά τα προζύμια. Κι άμα φουρνίσουν και το καρβέλ’ σιούρα τα Ρίνα μ’ , σιούρατα από ψηλή ραχούλα.

Να σ’ πω, γυναίκα, να σ’ πω.

Βασίλω: Τι, είναι Γιωργή μ’; Καλό χαμπέρ;

Γιωργής: Εχτές, το βράδ’ χαράματα…

Βασίλω: Σι κατάλαβα, σι κατάλαβα.

Γιωργής: Κάτσε, ωρέ, γυναίκα, ν’ ακούσεις.

Βασίλω: Καλά, ακούω…

Γιωργής: Να, χτες βράδ’ χαράματα.

Βασίλω: Χτες βράδ’ χαράματα…Τι έγινε Γιωργή μ’;

Γιωργής: Να, λάλαε εκείνος ο κόκοτος τ’ Τούμπουρου –άει κακάβ’ π’ θέλ’- μ’ έπιασε μια αγκούσα, μού ‘ρθε σαν αχαμνά κι είπα να χαλέψω λίγο.

Βασίλω: Και δε χάλευες; Δεν τόξερες πού ήταν;

Γιωργής: Άει χαλασιά σ’. Για σαλαφό μ’ έχ’ς Βασίλω; Τόξερα και παρατόξερα. Αλλά σκέφτηκα ότι σήμερα είναι μεγάλη γιορτή. Θυμήθ’κα τον παπα- Σπύρο που μού είχε πει: Γιώργη, τέκνον μου, να έχεις εγκράτεια τις εορτές. Έχει τόσες μέρες ο χρόνος, τέκνον μου.

Αν σ’ χάλεβα λίγο, τι θάλεγες;

Βασίλω: Ακούς τι θάλεγα. Ο παπάς να κοιτάξ’ τα δ’κά τ’. Τι θα ‘λεγα; Κάνε τ’ν δουλειά σ’ τώρα και μετά θάρθ’ και η γιορτή.

Γιωργής: Να, όμως πήγες σήμερα στην εκκλησιά.

Βασίλω: Σήμερα το πρωί κι όχ’ τα χαράματα.

Γιωργής: Τώρα τι λες; Να τ’φυκίσουμε λίγο το γ’ρούν’ για να μη σκούζ’, για νάναι όλα σιασμένα και η Βασίλω χαρούμενη και ο Γιωργής αναπαμένος ;

Βασίλω: Να κάτσεις στ’ αβγά σ’. Αυτό μας έλ’πει τώρα. Να ξεκαμπίσ’ η Ρίνα και μεις να ‘μαστε ανασκλιωμέν’. Ντροπής πράγματα.

Γιωργής: Αμ, δε γίνεται προκοπή. Μία λαλάει το πλι, μία έρχεται το παιδί, π’θενά αγκαλιά ο Γιώργος. Ντιπ νηστ’κός. Λες και είμ’ καραβοκύρ’ς. Κάποτε να τρώμε και μεις. Στη ΄χασ’ και στη φέξ’.

Βασίλω: Ας είχες μυαλό το βράδ’. Κοπέλα τ’ς παντρειάς έχουμε και χαλεύ’ς γκιλντάρες στο κρεβάτ’.

Το δεύτερο Επεισόδιο αναφέρονταν στα αρραβωνίσια. Οι διάλογοι ήταν τόσο φυσικοί και η ξινίλα που έβγαζε ή Έφη Αναστασίου ως πεθερά δημιούργησαν μια καταπληκτική εικόνα «πραγματικών αρραβωνιασμάτων». «Οι Ηπειρώτες το είπαν χαρακτηριστικά: «Άμα δεν έχτισες και δεν πάντρεψες, δεν έκανες τίποτε».

Εκεί στα αρραβωνιάσματα καθορίζονταν οριστικά και η προίκα.

Απαιτήσεις, εξάρσεις, νεύρα, κραυγές, απειλές…

Η μάνα πάντα να καταλαγιάσει τα οξυμμένα πνεύματα.»

Το τρίτο επεισόδιο φέρει τον τίτλο: Γράμμα από την Ξενιτιά

«Κι αφού «καλοπαντρεύτηκε» η κοπελιά, χώθηκε μέσα στο σπίτι και πήρε την πρώτη εντολή από τον πεθερό: «Νύφη, όπως βρήκες και όχι όπως ήξερες». Άλλαξαν και το όνομά της. Όχι Ρίνα, αλλά Γιώργαινα από δω και πέρα.

Εκεί, λοιπόν, η Γιώργαινα, με τον άντρα σχεδόν μόνιμα στην ξενιτιά έπρεπε:

Να φροντίζει αγόγγυστα τα πεθερικά

Να μεγαλώνει, μόνη της, τα παιδιά της

Να αντιμετωπίζει το στενό, αλλά σκληρό κοινωνικό περιβάλλον

Να αποκρούει τις κακοήθεις ορέξεις του καθενός

Και να απαντά στις τόσες στημένες «απορίες» της πεθεράς.»

Σπαρταριστοί οι διάλογοι μεταξύ του Γιώργου Ματσούκα (ταχυδρόμος), της Κατερίνας Κώστα (γυναίκα), της Αθηνάς Αναστασίου (πεθερά) και του Σωτήρη Καινούριου ( παπά).

Στο τέταρτο Επεισόδιο κυριάρχησε το μοιρολόγι της Κατερίνας Κώστα για το γεφύρι της Πλάκας. Λόγια που περόνιαζαν κυριολεκτικά τα κόκκαλά μας. Δεν υπήρξε θεατής που να μην δάκρυσε. Εξαίρετη ηθοποιία.

Και τέλος εκείνη η αναπόληση της γιαγιάς Ρίνα που έγινε στο Πέμπτο Επεισόδιο μας καθήλωσε κυριολεκτικά. Τελειώντας τον μονόλογό της η Κατερίνα Κώστα ξέσπασε κυριολεκτικά σε κλάματα και κατασυγκίνησε όλους τους θεατές.

Τέλος ο συγγραφέας του έργου Χρίστος Τούμπουρος με δυο λόγια μεστά και τσεκουράτα παρουσίασε την όλη πραγματικότητα.

«Παρακολουθήσαμε το πρώτο μέρος μιας θεατρικής τριλογίας που αφορά την Ηπειρώτισσα Γυναίκα. Καλά να είμαστε θα συνεχίσουμε.
Ευχαριστώ θερμά τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδας, όσα τέλος πάντων μέλη αγκάλιασαν αυτό το έργο χωρίς αρνήσεις, λευκά και αποχές.
Ευχαριστώ το Σύλλογο Ηπειρωτών Καλλιθέας.
Προπάντων όμως ευχαριστώ… το σπίτι μου. Το Σύλλογο Ηπειρωτών Ηλιούπολης και τον ακούραστο ιεροφάντη της ηπειρώτικης παράδοσης, πρόεδρο του Συλλόγου κ. Νίκο Σπέγγο.
Ευχαριστώ τη γυναίκα μου, η οποία πολιτογραφήθηκε ηπειρώτισσα και με ανέχεται. 
Αυτό το έργο θα παρέμεινε στα συρτάρια, αν δεν το αγκάλιαζε με πίστη και ενθουσιασμό η εξαίρετη και ακαταπόνητη

εργάτρια του πολιτισμού της Ηπείρου κ. Μαργαρίτα Μαραζοπούλου. 
Για τους ηθοποιούς δεν έχω λόγια. "Όταν οι παίκτες είναι καλοί, κάνουν και τον προπονητή μάγκα" . Για την Κατερίνα Κώστα δεν θα πω τίποτε. Φοβάμαι μη ρακουμανήσω. Να είναι όλοι/ες καλά. Ένα μεγάλο ευχαριστώ».

Ακολουθεί μέγάλο φωτογραφικό αφιέρωμα

   

  

  

  

  

   

  

  

  

  

  

  

   

  

  

  

  

  

   

  

  

Φωτο: Χριστόφορος Ευθυμίου

romiazirou.blogspot.gr