ΦΩΤΗΣ ΓΕΩΡ. ΠΑΠΑΦΩΤΙΟΥ. ( Ο άνθρωπος, ο δάσκαλος, ο συνδικαλιστής, ο δήμαρχος)

ΕΠΙΜΝΗΜΟΣΥΝΟΣ ΛΟΓΟΣ

ΦΩΤΗΣ ΓΕΩΡ. ΠΑΠΑΦΩΤΙΟΥ (θεσπρωτικό 1929 – 24-3-2016)

( Ο άνθρωπος, ο δάσκαλος, ο συνδικαλιστής, ο δήμαρχος)

Του Τάκη Παπαδημητρίου

Μας «εγκατέλειψε» και ο Φώτης Παπαφωτίου, ο φωτισμένος άνθρωπος, ο ευσυνείδητος δάσκαλος, ο συνεπής συνδικαλιστής, ο εργατικός Δήμαρχος, ο άοκνος και ικανότατος διοργανωτής αμέτρητων πολιτιστικών και λαογραφικών εκδηλώσεων, ο έντιμος και φιλότιμος οικογενειάρχης, ο πολύτιμος συγχωριανός μας και φίλος, ο συγγραφέας και ανήσυχος πνευματικός δημιουργός, πολυαγαπητός στο Θεσπρωτικό, αλλά και στα άλλα χωριά του Νομού Πρέβεζας και κυρίως στα χωριά της Λάκκας, στα Δημοτικά σχολεία των οποίων κατά καιρούς υπηρέτησε. «Έφυγε» από κοντά μας ένας σκληρά δοκιμασμένος αγωνιστής της ζωής που είδε και βίωσε τόσα και τόσα στο διάβα της.

Ορφάνεψε από πατέρα στα έντεκά του χρόνια. Δάσκαλος διακεκριμένος και ο πατέρας του, ο αείμνηστος Γεώργιος Παπαφωτίου « το ιερόν τέρας της παιδείας» όπως τον αποκαλούσαν, που προσέφερε τη μάθηση και τα γράμματα στα παιδιά του Θεσπρωτικού και τη ζωή του ακόμα, αφήνοντας πολύτιμη κληρονομιά το επιβλητικό Πέτρινο Δημοτικό Σχολείο στο κέντρο του χωριού ( που τόσο άσπλαχνα εγκαταλείψαμε εμείς οι επιγενόμενοι).

Ο φώτης, πρωτότοκος γιος, αισθάνεται νωρίς-νωρίς το βάρος το ασήκωτο της ορφανεμένης πατρικής του οικογένειας. Θεωρεί χρέος του ανυπέρβλητο να εργαστεί για να προσφέρει στην ηρωίδα μάνα του, την αλησμόνητη θεια Κούλα και στα μικρότερα τ΄αδέρφια του και τις αδερφές του: τον Θεόφιλο, τη Λαμπρινή, τον Θωμά και την Ιφιγένεια. Η μάνα του όμως ακοίμητος φρουρός προστάζει: «Θα πας για γράμματα» και πήγε κι έμαθε γράμματα. Κι έγινε δάσκαλος και αποδείχτηκε μαζί με τη μάνα στυλοβάτης και στα υπόλοιπα παιδιά κι αδέρφια που και γράμματα έμαθαν και δημιούργησαν σωστές οικογένειες. Οραματιστής και ονειροπόλος, θυμώνει με την αδικία που υπερπλεονάζει γύρω του. Οι ενθουσιαστικές μέρες της Αντίστασης κατά την κατοχή, κατά του κατακτητή, τον συνεπαίρνουν. Εντάσσεται στις τάξεις του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ, προσφέροντας ως Γραμματέας της και σε πολιτιστικές και πνευματικές δραστηριότητες (κυρίως θεατρικές παραστάσεις).

«Οι μουτρωμένες και άγριες μέρες του εμφυλίου» τον σημαδεύουν και «πληρώνοντας» για τη συμμετοχή του στα δρώμενα της Αντίστασης, κατά την Κατοχή, το 1948 εκτοπίζεται στην Ικαρία, ως πολιτικός εξόριστος, μαθητής όντας της 8^ης τάξης του Γυμνασίου Πρέβεζας!!!

Την Ικαρία τη διαδέχεται «ο νεώτερος Παρθενών» της Μακρονήσου, όπου το 1952 -1953 υπηρέτησε και τη στρατιωτική του θητεία.

Κοντά σε αυτές τις εμπειρίες προσθέτονται και άλλα … καλούδια, εξίσου κακά αν όχι χειρότερα. Με χειρότερο την αποβολήν του απ’ όλα τα Γυμνάσια της Ελλάδος, λόγω «Κοινωνικών Φρονημάτων»! Τελικά, ύστερα από αφάνταστες κι εξουθενωτικές περιπέτειες, έλαβε Απολυτήριο από το Γυμνάσιο Λαυρίου το 1952, αφού ευδόκησε να φανεί απέναντί του γαλαντόμο το Μετεμφυλιακό Κράτος – Νικητής.

Όλα τα παραπάνω, επόμενο ήταν να επιδράσουν στον ψυχισμό και στο χαρακτήρα του. Το συμπαθητικό και ταλαιπωρημένο πρόσωπό του, ώρες ώρες σκοτείνιαζε και σκλήραινε. Τότε παρέμενε σιωπηλός, μελαγχολικός και περιχαρακωμένος στον εαυτό του. Έτσι συμβαίνει. Σε απάνθρωπες περιπτώσεις ο άνθρωπος υπεραναπτύσσει μέσα του το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Και ξέρουμε πως τα ένστικτα λειτουργούν εντός μας ερήμην της βούλησής μας, αποτελώντας, έτσι την άγρυπνη συμμετοχική άμυνα του αδύναμου ανθρώπου, αφού είναι βαθύτερο από αισθήσεις κι αισθήματα και λειτουργούν με τη δική τους απόκρυφη «λογική».

Τέλος, το 1951 τον οδήγησαν στο Στρατοδικείο Ιωαννίνων, με αστεία κατηγορία που κατέρρευσε αφεαυτής. Στη συνέχεια, φοίτησε στη Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία Ιωαννίνων, απ’ όπου πήρε το πτυχίο του δασκάλου. Ώσπου να διοριστεί κάνει στο χωριό τον φωτογράφο και προγυμνάζει μαθητές Δημοτικού για το Γυμνάσιο. Υποβάλλει δικαιολογητικά διορισμού και αναμένει. Το 1957 ύστερα από ατέλειωτες ταλαιπωρίες και εμπόδια ανυπέρβλητα ήρθε ο πολυπόθητος διορισμός, ανάσα και ελπίδα για τον ίδιο και την οικογένειά του. Τα του πρώτου διορισμού και τα επακολουθήσαντα τα καταγράφει κι εξιστορεί ό ίδιος με αριστοτεχνικό τρόπο, στο τελευταίο του βιβλίο « Ο Δάσκαλος» ( Θεσπρωτικό 2015 και του οποίου είχα τη χαρά να γράψω βιβλιοπαρουσίαση που δημοσιεύτηκε σε εφημερίδα και περιοδικά του τόπου μας). Στο βιβλίο αυτό ο Φώτης Παπαφωτίου, ως άλλος Οδυσσέας καταχωρεί την προσωπική του « Οδύσσεια» στα χωριά Λυγιά – Λούτσα – Κεράσοβο Άσσου που κλήθηκε να υπηρετήσει ως Δάσκαλος.

Ο ασίγαστος, όμως, δάσκαλος είναι και γίνεται, παράλληλα, ένας μαχητικός συνδικαλιστής αναδεικνυόμενος στον τοπικό Σύλλογο Δασκάλων και Νηπιαγωγών Πρέβεζας κι ύστερα προοδευτικά σε κορυφαίες θέσεις της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος (Δ.Ο.Ε.) απ΄ όπου σθεναρά αγωνίστηκε για τα κλαδικά συμφέροντα, αλλά και για το υποχρεωτικό εννιάχρονο λαϊκό Σχολείο που πίστευε και το διακήρυττε σε κάθε τόπο, κάθε στιγμή και με κάθε τρόπο. Παράλληλα πρόσφερε και ως μέλος του Γενικού Συμβουλίου της ΑΔΕΔΥ.

Επανερχόμενος από την ΔΟΕ στη γενέτειρα, υπηρέτησε κι έβαλε τη σφραγίδα του στη λειτουργία των Δημοτικών Σχολείων Λούρου, Θεσπρωτικού και Ριζοβουνίου και παρακολούθησε τρία Επιμορφωτικά Σεμινάρια στη ΣΕΛΔΕ Ιωαννίνων. Το 1986 παραιτήθηκε από τη θέση του δασκάλου και διεκδίκησε τον Δήμο Θεσπρωτικού.

Ο αγώνας του αυτός ευοδώθηκε κι έτσι χρημάτισε Δήμαρχος Θεσπρωτικού από την 1/1/1987 έως τις 31/12/1990, εργαζόμενος ακούραστα για τα προβλήματα του Δήμου, προάγοντας άλλα απ’ αυτά σε λύση και άλλα στην προώθησή τους. Τον θυμάμαι «συντονιστή» στην τελετή εγκαινίων (8-11-1964) κατά την παράδοση Διδακτηρίου του 2^ο Δημοτικού Σχολείου Θεσπρωτικού - δωρεά Χάρη Πάτση, που έγιναν από τον τότε Πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου που με όλο, σχεδόν το τότε Υπουργικό Συμβούλιο, παρέστη στην τελετή, όπου απένειμε στον δωρητή δημόσια, το για πρώτη φορά στα χρονικά της παιδείας «Α΄ΧΡΥΣΟΥΝ ΜΕΤΑΛΛΙΟΝ ΠΑΙΔΕΙΑΣ» (Πρωθυπουργός και Υπουργοί επέστρεφαν από τα Ιωάννινα- ίδρυση του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων). Τον θυμάμαι μαζί με τη γυναίκα του την Ευαγγελινή να προσφέρει στον Μορφωτικό Σύλλογο, στους Συλλόγους Γονέων και στη φιλαρμονική Θεσπρωτικού, καθώς κα στον ιστορικό ποδοσφαιρικό Σύλλογο τον «ΚΕΡΑΥΝΟ».

Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας 1967-1974 ο Φώτης Παπαφώτης δοκίμασε τα «καλά» της: Ψυχολογικό πόλεμο με αλλεπάλληλες προσκλήσεις στην Αστυνομική Αρχή, με ανώνυμες και επώνυμες έγγραφες καταγγελίες προς τον Επιθεωρητή, τον Νομάρχη και τον Στρατιωτικό Διοικητή, όπως μου έλεγε ίδιος: «Καλοί» συγχωριανοί, «καλοί» συνάδελφοι και «καλοί» συντοπίτες, προσπάθησαν να μου κάνουν κακό, μέχρι που να με απολύσουν. Την απόλυση την απέφυγε διότι α) ο ίδιος υπήρξε στη δουλειά του ευσυνείδητος, επαρκής και συνεπής και β) έντιμοι άνθρωποι συγχωριανοί του και συντοπίτες που είχαν κύρος και πρόσωπο με πέραση στις Υπηρεσίες του Κράτους, τον βοήθησαν και με λόγια και με γραφτά σ’ εκείνες τις δύσκολες στιγμές.

Αλλά και ως οικογενειάρχης ο Φώτης Παπαφωτίουυ υπήρξε άψογος. Παντρεμένος με τη συγχωριανή του Ευαγγελινή Παπακώστα, δασκάλα κι εκείνη, δημιούργησε μια όμορφη και δεμένη οικογένεια. Τα τρία παιδιά τους, ο Γιώργος (μηχανικός) η Ειρήνη (Δασκάλα) και η Βάσω (Φυσικός) που τους χάρισαν εγγόνια που τα λάτρευαν, συμπληρώνοντας την ευτυχία των γονιών τους, αλλά και την ευτυχία του παππού και της γιαγιάς. Κι εκεί που όλα φαίνονταν ομαλά και ήρεμα στη ζωή τους/ « αστροπελέκι όλο φωτιά/έπεσε και κατάκαψε/και πήρε την Ειρήνη».

Βαθύ χαράκι αβάστακτο για τον Φώτη και την Ευαγγελινή ο χαμός της.

« Εγώ που δεν φοβήθηκα ορφάνια, φτώχια, κακουχίες, εξορίες, κυνηγητά άγρια, ο θάνατος της Ειρήνης με λύγισε. Αισθάνομαι κουρασμένος, αποκαμωμένος …» μου έλεγε με δάκρυα, όταν τον συναντούσα στο ησυχαστήριο σπίτι του στο Κανάλι. Κι έτσι ήταν. Αυτός ο χαμός τον γονάτισε. Τα αναπνευστικά προβλήματα της υγείας του έγιναν εντονότερα, ώσπου στο τέλος τον κατέβαλαν. Άλλωστε ποιος τη βγάζει καθαρή με τέτοια στενοχώρια! Και ποιος μένει απείραγος από το δραστικό οξύ του θανάτου και μάλιστα θανάτου παιδιού. Την Πέμπτη 24/3/2016, Πάνδημη η κηδεία του στο Θεσπρωτικό. Όλοι είχαν ένα καλό λόγο να πουν για τον Φώτη. Τον αποχαιρέτησαν εμπνευσμένα: Ο συγχωριανός δάσκαλος Κωστής Σιώζης, ο δάσκαλος Βασίλης Κωνσταντής, ως πρόεδρος του Συνδέσμου Συνταξιούχων δασκάλων και νηπιαγωγών Ν. Πρέβεζας, ο συντοπίτης μας και συνδημότης μας καθηγητής φίλτατος Γιώργος Γιάννος, Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Ζηρού και ο άλλοτε μαθητής του από το Κεράσοβο Άσσου Δημήτρης Δήμας , συνταξιούχος δάσκαλος σήμερα.

Όλοι οι ομιλητές αναφέρθηκαν στη ζωή του, εξαίροντας την προσφορά του και όλα εκείνα που αποτελούν φωτερά και παρήγορα σήματα της ευπραξίας του.

Θυμάμαι τον Φώτη, όταν κουβεντιάζαμε, ώρες ατέλειωτες στις επισκέψεις μου στο σπίτι του. Μου εξιστορούσε τη ζωή του, τα παθήματά το, τις πίκρες του, τις χαρές του, τους καημούς του, τις επιτυχίες του, τις αποτυχίες του, τις διαψεύσεις του, αλλά και τις ελπίδες του και τα οράματά του. Για μια δικαιότερη κι ανθρωπινότερη κοινωνία. Έτσι μου δόθηκε η ευκαιρία να τον πλησιάσω και να τον γνωρίσω καλύτερα. Να τον «μετρήσω» και να τον αξιολογήσω, να τον νιώσω. Και το «μέτρημα» αυτό με κάνει να τρέφω για τον Φώτη Παπαφωτίου αγάπη, σεβασμό, εκτίμηση και θαυμασμό, διότι «στη ζωή αυτή δεν υπήρξε ένα. Ήταν πολλά». Αυτά τα «πολλά» τα πρόσφερε στην τοπική κοινωνία, στους άλλοτε μαθητές του και τα έχει αποτυπώσει στα βιβλία του που έχει εκδώσει και που τα έχουμε πολύτιμη κληρονομιά και πολύτιμα θυμητάρια. Μέσα στα βιβλία του υπάρχει ατόφιος και αναδύεται ο εσωτερικός του κόσμος με τα προτερήματά του και τις διαχρονικές αλήθειες και ανθρώπινες αξίες που εκείνος πίστευε και που ζώντας με πίστη υπηρέτησε και δεν πρόδωσε, ως συνειδητός πολίτης που έβαλε το δικό του λιθαράκι,

«Σε αυτό το ωραίο

Που αδιάκοπα χτίζεται

Σ’ αυτόν εδώ τον κόσμο».

Ο Φώτης Γεωργίου Παπαφωτίου δεν ήταν «περαστικός» Λελοβίτης, ούτε ένας συντοπίτης «περιηγητής» δάσκαλος που ιδιώτευσε στη ζωή του. Υπήρξε ένας εντόπιος, συνειδητοποιημένος, σκεπτόμενος συγχωριανός και ωφέλιμος συμπολίτης που αποχώρησε για την άλλη πατρίδα και ως τέτοιον θα τον έχουμε στη μνήμη και στην καρδιά μας.

ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ:

(Ο Σύλλογος Αποδήμων Ασσιωτών « Ο ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ» το καλοκαίρι του 2015 στον Άσσο την 1^η Αυγούστου, Σάββατο βράδυ τον τίμησε ξεχωριστά, όπως και τη γυναίκα του για την υπερδεκαετή προσφορά του στο Δημ. Σχολείο Κερασόβου Άσσου, απονέμοντας τιμητική διάκριση. Τιμητική διάκριση τους απένειμε και η ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ (συνδιοργανώτρια της τιμητικής εκδήλωσης προς δασκάλους που υπηρέτησαν πάνω από δέκα χρόνια στα σχολεία του Άσσου. Παρά τα σοβαρά προβλήματα υγείας ο Φώτης παρέστη οικογενειακώς και αντιφώνησε σύντομο ευχαριστήριο λόγο κατασυγκινημένος).

romiazirou.blogspot.gr