Κόψτε το «λίπος» του δημοσίου για να αποφύγουμε νέες περικοπές και φόρους

Σε συνέχεια των πολιτικών λιτότητας των τελευταίων 5 ετών, επιπλέον 5,7 δις ευρώ νέα μέτρα θα επιβαρύνουν τους πολίτες εντός του 2016, βάσει του ψηφισθέντος προϋπολογισμού. Πιο συγκεκριμένα, 3,5 δις ευρώ νέοι φόροι και 2,2 δις ευρώ περικοπές, κυρίως συντάξεων και επιδομάτων. 

Ο δρόμος αυτός έχει αποτύχει παταγωδώς διότι:

1. Στην περίοδο 2010-15 επιβλήθηκαν 31 δις ευ΄ρω φόροι, αλλά τα φορολογικά έσοδα του 2015 εμφανίζονται 5 δις ευρώ χαμηλότερα από αυτά του 2009!

Δηλαδή, όχι απλώς δεν είχαν κανένα δημοσιονομικό αποτέλεσμα, αλλά συντέλεσαν στην κατάρρευση της οικονομίας, την ασφυξία των συνεπών φορολογούμενων και την κατακόρυφη αύξηση της φοροδιαφυγής, από την οποία το κράτος χάνει ετησίως περίπου 10 δις ευρώ. Σύμφωνα μάλιστα με τον ΟΟΣΑ, η Ελλάδα παρακρατεί για φόρους το 49% του μισθού των πολιτών της, καταλαμβάνοντας μια από τις υψηλότερες θέσεις παγκοσμίως.

2. Την ίδια περίοδο έλαβαν χώρα 30 δις ευρώ οριζόντιες, τυφλές περικοπές, χωρίς σχέδιο και στόχευση. Ως συνέπεια παρατηρείται σήμερα το εξής φαινόμενο: από τη μια μεριά η χώρα υπολείπεται σημαντικά του μέσου όρου της Ευρώπης σε κονδύλια για την παιδεία, την υγεία και την πρόνοια, κι από την άλλη παρουσιάζει τον πιο ακριβό δημόσιο τομέα, αφού οι δαπάνες της κεντρικής κυβέρνησης ανέρχονται σε 59% του ΑΕΠ, όταν οι αντίστοιχες των ευρωπαϊκών κρατών είναι μόλις 47% (πηγή Eurostat).

Αυτή η συνεχώς επιδεινώμενη κατάσταση που βιώνουμε 11 εκ. Έλληνες συμβαίνει διότι το πολιτικό προσωπικό όλα αυτά τα χρόνια: 

. Δεν τολμά να συγκρουστεί με μερικές συντεχνίες λίγων χιλιάδων ανθρώπων και να επιβάλει κοινωνική δικαιοσύνη και ίση αντιμετώπιση για όλους.

. Επιμένει να συντηρεί το πελατειακό κράτος για μικροκομματικά οφέλη, όπως και τη νοοτροπία συναλλαγής ψηφοφόρων - εξουσίας, η οποία και τελικώς μας οδήγησε στη χρεοκοπία.

. Αδυνατεί να διορθώσει τα κακώς κείμενα της δημόσιας διοίκησης, ώστε να απελευθερώσει τις υγιείς δυνάμεις και να προσφέρει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες προς τους πολίτες. 

Κι όμως ένα μεγάλο μέρος των 5,7 δις ευρώ νέων μέτρων που προβλέπονται για το 2016 θα μπορούσε να αποφευχθεί αν απλώς εφαρμοζόταν ο νόμος και γίνονταν τα αυτονόητα!

Ας δούμε 4 παραδείγματα, από τα οποία μπορούν να εξοικονομηθούν συνολικά 850 εκ ευρώ ετησίως:

1. Ενιαίο μισθολόγιο: Παρά την ψήφισή του το 2011, έχει εφαρμοσθεί μόνο στο στενό δημόσιο τομέα. Στο ευρύτερο δημόσιο (ΝΠΙΔ, ΔΕΚΟ, εποπτευόμενοι φορείς κτλ), που απασχολεί 46 χιλιάδες υπαλλήλους, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι εισηγμένες επιχειρήσεις (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΟΛΠ, ΟΛΘ), η μόνη μερική μείωση έγινε το 2013 κι έκτοτε με την ανακάλυψη της «προσωπικής διαφοράς» οι απολαβές παραμένουν αμετάβλητες. Ως αποτέλεσμα, ο μέσος μεικτός ετήσιος μισθός τους κυμαίνεται σήμερα σε 40.700 ευρώ ενώ στο στενό δημόσιο σε 30.300 ευρώ ! ΣΗΜ: στον ιδιωτικό τομέα ανέρχεται σε 22.100 ευρώ , που αντιστοιχεί σε λίγο πιο κάτω από 1.000 ευρώ μηνιαίες καθαρές απολαβές. (Στοιχεία Eurostat).

Αν απλά εφαρμοσθεί σε όλη τη δημόσια διοίκηση το ψηφισθέν ενιαίο μισθολόγιο, η εξοικονόμηση για το κράτος θα ανέλθει σε: 45.794 υπάλληλοι x (40.700 - 30.300 ευρώ ) = 476 εκ. ευρώ ετησίως. 

2. Αποσπασμένοι και μετακλητοί υπάλληλοι: Βάσει της απογραφής του υπουργείου οι μετακλητοί υπάλληλοι είναι 1.676. Ο ακριβής αριθμός των αποσπασμένων δεν είναι γνωστός, εκτιμάται όμως ότι αγγίζει τους 12.000. Περίπου το 25% αφορά εκπαιδευτικούς. Για την κάλυψη αυτών των κενών το κράτος απασχολεί υπαλλήλους ορισμένου χρόνου, με σύμβαση έργου κτλ. 

Αν ο αριθμός αποσπασμένων - μετακλητών μειωνόταν στο μισό, η ετήσια εξοικονόμηση θα ήταν ιση με: 13.676/2 = 6.838 x 30.300 ευρώ = 207 εκ. ευρώ 

3. Μη απογραφέντες δημόσιοι φορείς και οργανισμοί: Η προσπάθεια απογραφής όλων των φορέων και υπαλλήλων του κράτους άρχισε το 2010. Έκτοτε παραμένει ημιτελής, καθώς περίπου 600 φορείς του ευρύτερου τομέα αρνούνται να αποστείλουν στοιχεία! Υπολογίζεται ότι αυτοί οι φορείς απασχολούν περί τους 3 χιλιάδες υπαλλήλους στο σύνολο. Η πολιτεία τους έχει απειλήσει επανειλλημένως ότι θα διακόψει τη χρηματοδότησή τους, χωρίς φυσικά να το έχει κάνει μέχρι σήμερα. 

Αν το πράξει θα εξοικονομήσει ετησίως: 3.000 υπάλληλοι x 40.700 = 122 εκ. ευρώ 

4. Χρήση ιδιόκτητων κτιρίων - Συστέγαση υπηρεσιών: Παρότι το δημόσιο κατέχει χιλιάδες κτίρια και ακίνητα, ένα μεγάλο ποσοστό των δημόσιων οργανισμών εξακολουθεί να μισθώνει ιδιόκτητους χώρους, καταβάλλοντας ένα τεράστιο ποσό σε ενοίκια ετησίως. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το κτίριο της «Κεράνης» στον Πειραιά, που παραμένει αναξιοποίητο, ενώ εκχωρήθηκε μέσω της διαδικασίας Sale and Lease Back στην Εθνική Πανγαία και για 20 χρόνια το δημόσιο θα καταβάλλει ενοίκιο, παρόλο που δεν το χρησιμοποιεί! Επιπλέον, θα μπορούσε να σχεδιαστεί μια ενοποίηση γραφείων, ώστε να συστεγαστούν πολλές υπηρεσίες, που σήμερα εξαιτίας του κατακερματισμού που επικρατεί καταλαμβάνουν διαφορετικούς χώρους. Έτσι, εκτός των ενοικίων θα επέλθει εξοικονόμηση δαπανών καθαρισμού, φύλαξης, ρεύματος, κοινοχρήστων, parking κτλ. 

Αν αυτό επιτευχθεί, το δημόσιο εκτιμάται ότι θα κερδίσει τουλάχιστον 50 εκ. ευρώ ετησίως. 

Ο παρακάτω πίνακας απεικονίζει το όφελος του δημοσίου από αυτές τις 4 παρεμβάσεις:

Αυτό μεταφράζεται σε ?850 εκ.λιγότερες περικοπές ή λιγότερους φόρους (ή συνδυασμός των δύο).

Στο σκέλος των δαπανών, βάσει των στοιχείων του προϋπολογισμού, ισοδυναμεί με την αποτροπή της μείωσης: του επιδόματος θέρμανσης, του ΕΚΑΣ και μέρους των περικοπών συντάξεων. Πιο συγκεκριμένα:

Στο σκέλος των φόρων ισοδυναμεί με τη μη επιβολή της αύξησης: της έκτακτης εισφοράς, του φόρου εισοδήματος επιχειρήσεων, της προκαταβολής φόρου στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες, καθώς και του συντελεστή εισοδήματος από ενοίκια. Πιο συγκεκριμένα:

Αν μάλιστα προσθέσουμε στις παρεμβάσεις:

. Την κατάργηση ανενεργών οργανισμών - «φαντασμάτων»

. Την απομάκρυνση όσων υπαλλήλων προσλήφθηκαν με πλαστά πτυχία (άγνωστος σήμερα ο αριθμός τους, αφού για χρόνια είχε στηθεί ολόκληρη «βιομηχανία» παραγωγής ψεύτικων δικαιολογητικών)

. Τη μείωση της γραφειοκρατίας, που υπολογίζεται ότι επιβαρύνει με 12 δις ευρώ ετησίως (6,8% του ΑΕΠ) το κράτος κτλ. το δημοσιονομικό όφελος θα ήταν πολύ υψηλότερο.

Ο εξορθολογισμός της δημόσιας σπατάλης θα έχει πολλαπλά οφέλη: θα ανακουφίσει την ελληνική κοινωνία, θα ενισχύσει την κρατική διοίκηση και θα σπρώξει τη χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά, επιταχύνοντας την έξοδο της από το μνημόνιο. Αρκεί η πολιτική ηγεσία να δείξει την απαιτούμενη βούληση.

Δημήτριος Γκιόκας  Οικονομικός Αναλυτής

www.huffingstonpost.gr