Νοοτροπία σκληρής συντεχνίας

Οι αποφάσεις των Ανωτάτων Δικαστηρίων, με τις οποίες κρίνονται αντισυνταγματικές οι περικοπές των μισθών των δικαστικών και των ενστόλων, καθώς και η κυβερνητική σπουδή να προχωρήσει σε άμεση ικανοποίηση των αιτημάτων τους έχει προκαλέσει στην κοινή γνώμη δικαιολογημένα ερωτήματα και πικρά σχόλια.

Κανείς δεν αμφισβητεί ότι οι παραπάνω κατηγορίες μισθωτών του Δημοσίου πρέπει να αμείβονται ώστε να διαβιούν με αξιοπρέπεια. Αυτό το κριτήριο, όμως, ισχύει επιλεκτικά μόνο γι' αυτούς; Και, μάλιστα, την ώρα που απολύονται από το Δημόσιο 17.000 υπάλληλοι και εγκαθιδρύεται μηχανισμός "κινητικότητας" που προβλέπει την κατ' έτος απόλυση περίπου του 15% των δημοσίων υπαλλήλων; Τα ερωτήματα προσλαμβάνουν διαστάσεις οργής, όταν τα αρμόδια δικαστήρια κρίνουν συνταγματική τη διάταξη για τις απολύσεις και τις περικοπές των μισθών των άλλων δημοσίων υπαλλήλων.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει αποφασίσει ότι το Μνημόνιο είναι συνταγματικό, καθιερώνοντας τη νομολογιακή αρχή ότι υπερτερεί η ανάγκη δημοσιονομικής εξυγίανσης. Δηλαδή η δημοσιονομική εξυγίανση ανταποκρίνεται στο δημόσιο συμφέρον έναντι του οποίου υποχωρεί το ιδιωτικό συμφέρον, ακόμη κι αν αφορά εκατομμύρια πολίτες, δηλαδή αν κατ' ουσίαν είναι δημόσιο συμφέρον. Μας λένε, τώρα, ότι η χώρα βγάζει πρωτογενές πλεόνασμα. Συνεπώς, μπορεί να καμφθεί το άτεγκτο κριτήριο της νομολογιακής λιτότητας. Πόσο ειλικρινής είναι αυτή η δικαιολογία; Το "κοινωνικό μέρισμα" που προκύπτει από το "πρωτογενές πλεόνασμα" θα διανεμόταν κατά προτεραιότητα στις ασθενέστερες ομάδες. Συνεπώς, ακόμη κι έτσι, δεν δικαιολογείται η κατ' επιλογήν διάθεση του πλεονάσματος υπέρ των ισχυρότερων. Η νομολογία των Ανωτάτων Δικαστηρίων εγκαθιδρύει την αρχή της "κατ' αναλογίαν ισότητας". Ο Άρειος Πάγος παγώνει την πρωτόδικη απόφαση για την επαναπρόσληψη των καθαριστριών, το Συμβούλιο της Επικρατείας θεωρεί συνταγματική την κατάργηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την ελεύθερη πτώση των μισθών, ενώ το Ελεγκτικό Συνέδριο δικαιώνει τις μισθολογικές αξιώσεις των δικαστών.

Η κοινή γνώμη, εμβρόντητη, διαπιστώνει ότι η Δικαιοσύνη, η οποία εξ ορισμού θα έπρεπε να διορθώνει κραυγαλέες περιπτώσεις ανισοτήτων, λειτουργεί ως πρωταγωνιστής των ανισοτήτων και, μάλιστα, με βάση το εκκλησιαστικό απόφθεγμα "τα καλά και συμφέροντα ταις ψυχαίς ημών". Σε τι διαφέρει αυτή η συμπεριφορά από άλλες συμπεριφορές ομάδων που από τη φύση της εργασίας τους μπορούν να δημιουργούν συνθήκες κοινωνικής ομηρείας; Γιατί, άραγε, είναι κατακριτέα η πάλαι ποτέ συνδικαλιστική πρακτική των εργαζομένων στη ΔΕΗ, οι οποίοι αυθαιρέτως κατέβαζαν τους διακόπτες; Ή, ακόμη, άλλες κατηγορίες, π.χ. αγρότες, που κατελάμβαναν και απέκλειαν το εθνικό οδικό δίκτυο; Η σχετική φιλολογία της εξουσίας επί τόσα χρόνια έχει φιλοδωρήσει κάθε κοινωνική κατηγορία με το επίθετο της "συντεχνίας". Μερικές φορές ίσχυε. Στην περίπτωση των δικαστών, όμως; Θα τους αδικούσε η κοινή γνώμη αν μιλούσε για τη "συντεχνία του σκληρού κράτους", χάριν της οποίας το Ανώτατο Δικαστήριο νομολογεί εξαίρεση από τη λιτότητα;

Το θέμα της λιτότητας είναι μείζον θέμα Δημοκρατίας. Μια νευραλγική πλευρά της Δημοκρατίας αναδεικνύεται με τη νομολογία των Ανωτάτων Δικαστηρίων και την κυβερνητική συμπεριφορά. Η κυβέρνηση φοβάται ντόμινο δικαστικών αποφάσεων που θα δικαιώνουν εργαζομένους και σπεύδει να κλείσει τη ρωγμή εξουσίας που έχει προκληθεί ανάμεσα στην εκτελεστική και τη δικαστική εξουσία εξαιτίας των μισθολογικών περικοπών. Δεν κλείνει, όμως, έτσι η ρωγμή Δημοκρατίας... Αντιθέτως, διευρύνεται.

www.avgi.gr