Χωρίς να
υποτιμώ τις ευθύνες της ευρωπαϊκής ηγεσίας που απογοήτευσε τους Έλληνες,
διαπιστώνω με λύπη ότι η κρίση στην Ελλάδα
δεν έφερε τις απαραίτητες διοικητικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις που θα
σήμαιναν το τέλος του χρεοκοπημένου οικονομικού μοντέλου της χώρας, παρά μόνο
ανάγκασε το πελατειακό κομματικό σύστημα να αναπροσαρμόσει τη λειτουργία του, με
μόνο στόχο την επιβίωσή του.
Η
αναβολή των απαραίτητων αλλαγών κρατάει αποκλεισμένη από την πολιτική και
οικονομική ζωή της χώρας μια νέα γενιά μορφωμένη, ανοιχτόμυαλη και φιλόδοξη, η
οποία είτε καταδικάζεται σε μακροχρόνια ανεργία είτε βρίσκει διέξοδο για τα
όνειρά της στην Ευρώπη.
Η απογοήτευση για την ευρωπαϊκή ηγεσία
και ο ιδιότυπος αυτός αποκλεισμός της νέας γενιάς υποδαυλίζει τον εθνικισμό, την
ακροδεξιά καθώς και τις δυνάμεις του λαϊκισμού - επίφοβα φαινόμενα τα οποία,
έστω και σε μικρότερο βαθμό, εμφανίζονται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Δυστυχώς
όμως, τα νέα από την Ελλάδα μιλάνε για περιστατικά περιφρόνησης ατομικών
δικαιωμάτων, αποδυνάμωσης των δημοκρατικών θεσμών, ακόμη και για σύγχυση μεταξύ
των εξουσιών.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο πολιτικής
ζωής που συνιστά υποχώρηση των αρχών της φιλελεύθερης δημοκρατίας - δηλαδή του
θεσμικού προτύπου πάνω στο οποίο οργανώθηκαν τα ευρωπαϊκά κράτη - ακούω
έκπληκτος από Έλληνες φίλους πως μερίδα των διαμορφωτών της κοινής γνώμης
κατηγορεί τον φιλελευθερισμό για την παρούσα κατάσταση.
Επειδή δεν
πιστεύω πως υπάρχουν κοινωνίες με δυσανεξία σε κάποιες ιδέες ή με ενδιάθετες
τάσεις προς άλλες και μολονότι δεν γνωρίζω σε βάθος την ιστορία του
φιλελευθερισμού στην Ελλάδα, υποθέτω ότι, όπως συνέβη και αλλού στο παρελθόν, οι
φιλελεύθερες φωνές προσαρμόστηκαν στις ιδεολογικές ισορροπίες ισχύος
και απορροφήθηκαν τελικά από το σύστημα
πελατειακής συναλλαγής. Ωστόσο, ως Πρόεδρος
των Φιλελεύθερων και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και υποψήφιος Πρόεδρος
της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αισθάνομαι την ανάγκη να αποκαταστήσω τη σημασία του
φιλελευθερισμού για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη.
Οι φιλελεύθεροι δεν είμαστε
νεοφιλελεύθεροι - ισχύει και το αντίστροφο - οι νεοφιλελεύθεροι δεν είναι
φιλελεύθεροι. Οι φιλελεύθεροι δεν είμαστε υπέρ της ανεξέλεγκτης αγοράς που
κρίνει τα πάντα με βάση το οικονομικό αποτέλεσμα και ως εκ τούτου θεωρεί τη
δημοκρατία και το κοινωνικό κράτος περιττά. Εμείς έχουμε εμπεδώσει από καιρό
αυτό που η ιστορική εμπειρία έχει αποδείξει, δηλαδή ότι οι αγορές ενίοτε
χρειάζονται ρύθμιση, ενώ η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους είναι η πιο
αποδοτική κοινωνική επένδυση. Ο φιλελευθερισμός θεμελιώνεται στο κράτος δικαίου,
στην πνευματική και οικονομική ελευθερία, αλλά, κυρίως, υπερασπίζει τον άνθρωπο
ως φορέα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Αυτοί που εκουσίως ταυτίζουν τον
φιλελευθερισμό με τον νεοφιλελευθερισμό το κάνουν για να υποκρύψουν τη δική τους
ταύτιση με τις πιο ανελεύθερες και αντιδημοκρατικές τάσεις του
νεοφιλελευθερισμού.
Ο φιλελευθερισμός ωστόσο δεν είναι μια
κλειστή ιδεολογία, αλλά περισσότερο μια πολιτική μέθοδος για την εξασφάλιση της
προσωπικής και οικονομικής ελευθερίας μέσω της σύνθεσης των απόψεων και της
μετριοπάθειας του λόγου. Σήμερα, ο φιλελευθερισμός στην Ευρώπη προτάσσει μια
συνολική υπεράσπιση της δημοκρατίας απέναντι στις δυνάμεις του λαϊκισμού αλλά
και απέναντι στην γύμνια των ξεπερασμένων ιδεολογιών.
Πράγματι, οι κλειστές ιδεολογίες έχουν
καταλήξει να είναι ταμπέλες που χρησιμεύουν στη δημιουργία τεχνητής εκλογικής
πόλωσης. Η έλλειψη ιδεολογικών προκαταλήψεων είναι το μεγάλο πλεονέκτημα των
κεντρώων ως φορείς των πραγματικά προοδευτικών αλλαγών και έχω την πεποίθηση ότι
η πλειοψηφία που θα φέρει τις πολυπόθητες αλλαγές στην Ελλάδα και στην Ευρώπη
περνάει από το φιλελεύθερο κέντρο.
Υποστηρίζω λοιπόν ότι στην Ελλάδα και
σε ολόκληρη την Ευρώπη υπάρχουν οι προϋποθέσεις διαμόρφωσης ενός πολιτικού
κινήματος, το οποίο θα εκφράσει τις ευρείες κοινωνικές ομάδες που κομίζουν
αιτήματα για αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος κατά το φιλελεύθερο πρότυπο,
άνοιγμα των αγορών στα εκατομμύρια των νέων ανέργων και εκ νέου θεμελίωση της
δημοκρατίας και της οικονομίας στις βασικές αρχές της ελευθερίας.
Η αποτελμάτωση του ευρωπαϊκού οράματος
σήμερα συνηγορεί στην επιτακτική ανάγκη μιας άλλης Ευρώπης. Όπως απέδειξε η
διαχείριση της κρίσης, οι Χριστιανοδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές (ενίοτε
συνεργαζόμενοι) ισορροπούν με τις δυνάμεις της συντήρησης στην Ευρώπη. Ωστόσο,
είναι ανάγκη να αφήσουμε πίσω μας την αναποφασιστικότητα, τον οικονομικό
καταναγκασμό, και τις θεσμικές αυθαιρεσίες. Κι εδώ, η θέση των Φιλελεύθερων και
Δημοκρατών μετά τις εκλογές θα κρίνει καίρια τις απαραίτητες θεσμικές αλλαγές
στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό ακριβώς εκφράζει και η υποψηφιότητά μου, δηλαδή τη
γρήγορη ολοκλήρωση των θεσμικών αλλαγών που θα θεμελιώσει μια άλλη Ευρώπη, μια
Ευρώπη των αμοιβαίων συμβιβασμών, της δημοκρατικής ενοποίησης και της πολιτικής
σύνθεσης.
Η Ελλάδα ανήκει στον σκληρό πυρήνα της
Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ιδιαιτερότητα της κουλτούρας της προσδίδει αξία σε μια
Ευρώπη που βασίζεται στην ποικιλομορφία του πολιτισμού της. Η άλλη Ευρώπη είναι
το εργαλείο με το οποίο η Ελλάδα θα εξασφαλίσει τον οικονομικό και κοινωνικό
εκσυγχρονισμό της.
Είμαι βέβαιος ότι αυτή, η άλλη Ευρώπη,
είναι η Ευρώπη που χρειάζεται η Ελλάδα.
Tου
Γκυ Φέρχοφσταντ
.Ο Γκυ Φέρχοφσταντ είναι Πρόεδρος της Συμμαχίας των
Φιλελεύθερων και Δημοκρατών για την Ευρώπη και υποψήφιος Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής. Υπήρξε πρωθυπουργός του Βελγίου για σχεδόν 10 συναπτά έτη, κατά τη
διάρκεια των οποίων κατάφερε να μειώσει το δημόσιο χρέος του Βελγίου από 114% σε
84%. Συγγραφέας του βιβλίου «Ξύπνα, Ευρώπη! Ένα Μανιφέστο για μια άλλη Ευρώπη»
μαζί με τον Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου