Όταν οι θεσμοί αντιμετωπίζονται ως μια παρτίδα πόκερ από Σαμαρά-Βενιζέλο

Σκληρό πολιτικό πόκερ ανοίγει το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών - ένα αποτέλεσμα, που φέρνει νικητή τον ΣΥΡΙΖΑ με διαφορά 3,87%. 

Με τον Αλέξη Τσίπρα να ζητά ήδη εθνικές εκλογές, η κυβέρνηση βάζει άμεσα στο τραπέζι θέμα κατάργησης του μπόνους των 50 εδρών για το πρώτο κόμμα και το ζήτημα πρόκειται να τεθεί στην συνάντηση που θα έχουν την Πέμπτη ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος.

Σύμφωνα με πληροφορίες από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, η κατάργηση του μπόνους θα τεθεί στο πλαίσιο της "αναλογικότερης εκπροσώπησης" των κομμάτων. Οποιαδήποτε αλλαγή του εκλογικού νόμου, βεβαίως, δεν μπορεί παρά να ισχύσει στις μεθεπόμενες και όχι στις επόμενες εκλογές, εκτός εάν η σχετική πρόταση συγκεντρώσει πλειοψηφία δύο τρίτων, δηλαδή 200 βουλευτών.

Υπό το δεδομένο αυτό, στελέχη της Χαριλάου Τρικούπη σημείωναν απόψε με νόημα ότι μια τέτοια πλειοψηφία δεν πρέπει να θεωρείται ανέφικτη, από τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ "έχει ταχθεί κατηγορηματικά και παγίως υπέρ της απλής και ανόθευτης αναλογικής". Ως εκ τούτου, τόσο στο ΠΑΣΟΚ όσο και στη Νέα Δημοκρατία θεωρούν πως μια άρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να συναινέσει στην άμεση κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών θα συνιστά υπαναχώρηση από μια θεμελιώδη αρχή του. Υπέρ της απλής αναλογικής έχει ταχθεί και η ΔΗΜΑΡ, όπως ανέφεραν τα ίδια στελέχη του ΠΑΣΟΚ, προσθέτοντας πως το μπόνους των 50 εδρών είχε υιοθετηθεί "για τις εποχές που τα κόμματα συγκέντρωναν ποσοστά άνω του 30%". "Αυτές οι εποχές", πρόσθεταν, "έχουν παρέλθει οριστικά, είμαστε πια σε περίοδο πολυκομματικών σχηματισμών και η απλή αναλογική θα συμβάλει στην εμπέδωση κουλτούρας ευρύτερων κυβερνητικών συνεργασιών και συναίνεσης".

Από την πλευρά της Κουμουνδούρου δεν υπάρχει μέχρι στιγμής καμία αντίδραση στις εν λόγω πληροφορίες και συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα σημείωναν ότι θα περιμένουν να υπάρξει επισήμως η όποια πρόταση για να πάρουν θέση.

Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο, τόνιζαν ότι η οποιαδήποτε ανακίνηση θέματος εκλογικού νόμου αυτήν τη στιγμή είναι "καθαρός πολιτικός καιροσκοπισμός" και δείχνει ότι η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πρώτο κόμμα στις εθνικές εκλογές. Κάποιοι, μάλιστα, δεν απέκλειαν το ενδεχόμενο Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ να έχουν ως "σχέδιο Β" της συγκεκριμένης πρότασης την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών ακόμη και με απλή πλειοψηφία και την πρόκληση διπλών εθνικών εκλογών στην περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καταφέρει να σχηματίσει κυβέρνηση.

Σχολιασμός: Δεν προκαλεί εντύπωση η πρωτοβουλία Σαμαρά-Βενιζέλου, όταν ειδικά άλλαξαν τον εκλογικό νόμο για τις ευρωεκλογές και για τις αυτοδιοικητικές. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει point όταν μιλά για σκοπιμότητα της κατάργησης του bonus των 50 εδρών ειδικά τώρα που καθίσταται πολύ πιθανή μια πρωτιά ΣΥΡΙΖΑ στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές.

Ανεξάρτητα αν Σαμαράς-Βενιζέλος θέλουν να κοντύνουν τον ΣΥΡΙΖΑ, ανεξάρτητα αν αυτοί οι δύο τυχοδιώκτες θέλουν να παίξουν την χώρα στα ζάρια, η καθιέρωση απλής αναλογικής και μια μείωση των βουλευτών από 300 σε 200, χωρίς μια συνολική πρόταση θεσμικής αρχιτεκτονικής δεν μπορεί να συζητηθεί στα σοβαρά.

Το bonus που χρειαζόταν έως τώρα; Για τον σχηματισμό αυτοδύναμων κυβερνήσεων. Από τη στιγμή που κάτι τέτοιο φαντάζει σενάριο επιστημονικής φαντασίας (επιβεβαιώθηκε και στην ευρωκάλπη), πρέπει το όποιο bonus να βοηθά στον σχηματισμό κυβέρνησης που να απολαμβάνει την πλειοψηφία της Βουλής. Προς αυτή την κατεύθυνση μοιάζει εξαμβλωματικό το bonus των 50 εδρών, όπου όλοι θυμόμαστε την ΝΔ του 19% να εκλέγει 108 βουλευτές. Από την άλλη όμως θα συνιστά "δραχμή" του πολιτικού μας συστήματος η καθιέρωση της απλής αναλογικής κι αυτό για δύο λόγους:

Α) Ο λαός ψηφίζει για αντιπροσώπους, αλλά και για κυβέρνηση. Η καθιέρωση της απλής αναλογικής θα ενθαρρύνει την αστάθεια, αλλά και το αλισβερίσι κάτω από το τραπέζι, αφού στο βωμό σχηματισμού κυβέρνησης μπορεί να προκύψουν τερατώδεις συμμαχίες για τις οποίες δεν απεφάνθη ο λαός.

Β) Θα ενισχυθεί πολύ το λαϊκίστικο στοιχείο της δημοκρατίας, όπου η δημαγωγία θα βγει στο σεργιάνι για την εξασφάλιση όσο γίνεται μεγαλύτερου ποσοστού. Αν τώρα συμπιέζονται οι μετριοπαθείς φωνές, φανταστείτε τι θα γίνει αν χρειαστεί π.χ. ο ΣΥΡΙΖΑ ή ΝΔ να πιάσουν το 45%-50%.

Γ) Θα ενισχυθεί στο έπακρο η πόλωση μεταξύ των δύο κυρίαρχων κομμάτων, ενώ θα αναστηθεί ο δικομματισμός από το παράθυρο, οδηγώντας τον ενδιάμεσο χώρο, αλλά και τα μικρότερα κόμματα σε εξαφάνιση, ειδικά στην περίπτωση που μειωθεί και ο αριθμός των βουλευτών.

Δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς τον τυχοδιωκτισμό των Σαμαρά-Βενιζέλου, όπως και το προσωπικό στοίχημα που έχουν βάλει οι δύο να καταστρέψουν τον Τσίπρα και να του κάνουν τη ζωή δύσκολη. Είναι απογοητευτικό οι θεσμοί και οι διαδικασίες να χρησιμοποιούνται για προσωπικές επιδιώξεις γι αυτό και εμείς θεωρούμε ότι καμία αλλαγή του εκλογικού νόμου δεν μπορεί να γίνει χωρίς συνολική συζήτηση περί θεσμικής αρχιτεκτονικής που σχετίζεται με την συνταγματική αναθεώρηση.

Παρ' όλα αυτά, η ύπαρξη ενός bonus που θα εξαρτάται από το ποσοστό που λαμβάνει το πρώτο κόμμα, σε συνάρτηση με τη διαφορά που έχει με το δεύτερο, με την υποχρέωση πριν τις εκλογές δήλωσης των κομμάτων με ποιον και ποιους θα συνεργαστούν μετεκλογικά θα μπορούσε να τεθεί στο τραπέζι μιας σοβαρής συζήτησης και όχι φυσικά πόκερ, την οποία θέλουν να μετατρέψουν Σαμαράς-Βενιζέλος.

www.epikairo.gr