Τετάρτη 28 Μαΐου 2014

Μιλώντας για την «ορατή» και «αόρατη» κοινωνία...


Μιλώντας για την άλλη κοινωνία λοιπόν, εκείνη την κοινωνία που βρίσκεται στο σκοτάδι και βγαίνει στο φως σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Πώς μπορεί να συμβιβάζεται η ψήφος στους Καμίνη-Μπουτάρη και στους Μώραλη-Μπέο; Πώς είναι δυνατόν να συμβιβάζεται η ψήφος στην βιτρίνα του πολιτικού συστήματος (βλέπε ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ-Ελιά-Ποτάμι) με την ψήφο στην αθέατη πλευρά του, η τρίτη Χ.Α. ή η πρωτιά του μειονοτικού κόμματος στη Θράκη;

Αν έλεγες π.χ. σ' έναν φιλελέ την Παρασκευή το βράδυ (τότε που ο δημοφιλής Φερχόφσταντ έκανε αβάντζο σε δύο ελάχιστους πολιτικούς όπως οι Σκυλακάκης και Τζήμερος) ότι οι "Γέφυρες" θα έπαιρναν μοναδιαίο ποσοστό ή αν έλεγες πάλι την Παρασκευή ότι η ΔΗΜΑΡ της Κοππά θα έπαιρνε πάλι μοναδιαίο ποσοστό, θα σε περνούσαν αν όχι για τρελό, σίγουρα για κακεντρεχή.

Και όμως η κάλπη των ευρωεκλογών ισοπέδωσε κάθε αυταπάτη που γέννησε το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μια "βιτρίνα" που ελάχιστη ανταπόκριση έχει με την πραγματική εικόνα της κοινωνίας, επιτρέποντας ένα προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι υπάρχουν δύο κοινωνίες μέσα σε μια: από τη μια η "ορατή κοινωνία", όπως αυτή υπερεκδηλώνεται στο γυαλί της τηλεόρασης ή του υπολογιστή. Και από την άλλη η "αόρατη" κοινωνία, εκείνη που υποεκδηλώνεται κάθε φορά στην κάλπη, ειδικά από τη στιγμή που εμφανίστηκε η Χ.Α. στο προσκήνιο, μια  de facto διχοτόμηση που δείχνει να εδριαώνεται.

Όσα έχουν ειπωθεί, φαντάζουν ότι έχουν ειπωθεί σ' ένα μικρόκοσμο πολυτελείας, την ίδια ώρα που λίγα μέτρα πιο δίπλα ζει και αναπτύσσεται η αόρατη κοινωνία, η κοινωνία των απογοητευμένων, των ανέργων, των εξοργισμένων, των αμαθών πολλές φορές, των κοινωνικά αποκλεισμένων, των μειοψηφιών πάσης φύσεως, που ασφικτούν κάτω από το χαλί που ο πλουμιστός μικρόκοσμος του Πρετεντέρη και του Χατζηνικολάου (χονδρικά μιλώντας) προσπαθεί να τους κρύψει. Αυτός ο μικρόκοσμος θα εκφραστεί και θα ερμηνεύσει το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, φυσικά με τους όρους που έχει μάθει να παίζει, αγνοώντας τις διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη στην άλλη πλευρά, τη αόρατη κοινωνία, η οποία μάλιστα απέχει και επίμονα.

Δυστυχώς η ασφυξία του μικρόκοσμου αντικατοπτρίζεται και στην εκλογική καχεξία των κυρίαρχων πολιτικών σχηματισμών. Γι αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τα ίδια ποσοστά με το '12, γι αυτό και η ΝΔ βρίσκεται στο 23%, γι αυτό και η "Ελιά" πανηγυρίζει με το 8% ή το Ποτάμι με το 6,5%, λαμβάνοντας όμως κομμάτια μιας πίτας που δεν μπορεί να μεγαλώσει, την πίτα της ορατής κοινωνίας που μοιάζει πεπερασμένη.

Αυτό που με φοβίζει δεν είναι αν βγει ο ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση, αλλά αν εξακολουθήσουμε να μην βλέπουμε την διόγκωση της αόρατης κοινωνίας, εκείνης της άμορφης και αχαρτογράφητης περιοχής, που να είστε σίγουροι ότι δεν εκφράζεται μονάχα από την Χ.Α. Όλοι εμείς οι περισπούδαστοι της κεντροαριστεράς νοιαστήκαμε για το πώς θα βάλουμε τις γυμνές κούκλες από ιδεολογικά ρούχα στη βιτρίνα μας, που πλέον δεν ξεπερνά το 15% και όχι για το πως θα προσεγγίσουμε και θα αναδείξουμε στην επιφάνεια την αόρατη κοινωνία των μη προνομιούχων πάσης φύσεως και όχι μόνο από πλευράς εισοδήματος.


Διαβάζοντας κανείς τις μετεκλογικές δηλώσεις όλων των πρωταγωνιστών, καταλαβαίνει κανείς ότι δεν έχουν καταλάβει ότι μέσα στο δωμάτιό μας έχουμε τον ελέφαντα της αόρατης κοινωνίας, παρόλα αυτά ασχολούμαστε με κώνωπες του 1,2% και αναφερόμαστε στον Φώτη Κουβέλη και την ΔΗΜΑΡ, που μόνο λύπηση μπορεί να προκαλεί. Γιατί εκφυλίστηκε τόσο πολύ η σοσιαλδημοκρατία στην Ελλάδα, γιατί μάθαμε να σκεφτόμαστε με όρους "κουτιού", όπως θέλει π.χ. ο Βενιζέλος; Γιατί να είναι επιτυχία για την "Ελιά" το 8%; Για να πάρει παραπάνω υπουργεία ή να κρατήσει το μαγαζάκι της για μελλοντικές κυβερνήσεις συνεργασίας; 

Που είναι το αναθεματισμένο το όραμα, το οποίο θα συσπειρώσει και θα κινητοποιήσει; Που είναι εκείνο το όραμα που θα σε φέρει στο ίδιο τραπέζι με την αόρατη κοινωνία; Που είναι εκείνο το όραμα που θα σπάσει, ναι θα σπάσει, τις βιτρίνες του μικρόκοσμου που μας έμαθαν να στριμωχνόμαστε; Κινδυνεύουμε να πάθουμε ασφυξία από την "καμαρούλα μια σταλιά" της αποιδεολογικοποίησης, από την λογική της διαχείρισης, από τα τερτίπια του μικρόκοσμου που μας εμποδίζει να δούμε την γυμνή πραγματικότητα: Την επέλαση της "αόρατης κοινωνίας", την άνοδο και εδραίωση περιθωριακών δυνάμεων. Και εμείς θα συνεχίσουμε να μιλάμε με όρους μικρόκοσμου, καλύπτοντας Μπαλτάκους και μιλώντας για εκλογές, λες και οι εκλογές σε μια νοσούσα δημοκρατία θα την κάνουν ακόμα δημοκρατικότερη.

Είναι καιρός να ξεκαβαλήσουμε πληκτρολόγια και καναπέδες. Είναι καιρός να λερώσουμε τα ρούχα μας με το χώμα και το αίμα της αόρατης κοινωνίας. Είναι καιρός να περπατήσουμε την αόρατη κοινωνία και να έρθουμε σε διάλογο μαζί της, να κονταροχτυπηθούμε μαζί της, όχι για να επικρατήσουμε απέναντί της, αλλά για να την ενσωματώσουμε, να την κατανοήσουμε, να την αλλάξουμε. Αλλά για να γίνει αυτό θέλει όραμα και λίγη τρέλα απ' αυτούς που θα θελήσουν να το υλοποιήσουν, μια ατζέντα διαλόγου, μια θέληση να αναμετρηθούμε με την κακή πλευρά του εαυτού μας, με εκείνους που αφήσαμε πίσω, με εκείνους που τους βλέπουμε από το παράθυρο του αυτοκινήτου ή την μπαλκονόπορτα της πολυκατοικίας μας με μακάρια απάθεια.

Μπορούμε; Θέλουμε; Αν πιστεύουμε κάπου και σε κάτι, τότε μπορούμε και να απαντήσουμε σ' αυτά τα ερωτήματα. Αλλιώς ας επιλέξουμε να είμαστε καταναλωτές του σούπερμαρκετ, την ώρα που η "αόρατη κοινωνία" θα επιχειρήσει να κάνει το πλιάτσικό της.

Δεν υπάρχουν σχόλια: