Στις 25 τα σπουδαία...

Δεν είναι εύκολη δουλειά να βγάλεις πολιτικά συμπεράσματα από τα αποτελέσματα των προχθεσινών εκλογών, να «πάρεις το μήνυμα» όπως έλεγαν με αυταρέσκεια και παντελή έλλειψη αυτοκριτικής οι παλιοί πολιτικοί.

Υπάρχουν αρκετοί λόγοι γι' αυτό, και πρώτα πρώτα η ρευστοποίηση του πολιτικού συστήματος, αυτή η κινούμενη άμμος που έχει ανατινάξει όλα τα εργαλεία πολιτικής ανάλυσης: τις δημοσκοπήσεις, τον πολιτικό σχολιασμό, τον ίδιο των πολιτικό λόγο - κυρίως των κυβερνητικών κομμάτων, αλλά όχι μονάχα αυτών.

Αλλά υπάρχουν και άλλοι λόγοι, πιο συγκυριακοί: Τα κυβερνητικά κόμματα δεν τις ήθελαν αυτές τις εκλογές, όπως δεν θέλουν οποιαδήποτε εκλογική διαδικασία που θα έθετε υπό τη λαϊκή κρίση τις πολιτικές τους. Γι' αυτό το λόγο έκαναν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να τις απονευρώσουν: Πριμοδότησαν όσο μπορούσαν, και με κάθε τρόπο, την αποχή. Μασκάρεψαν τις επιλογές τους κάτω από την ταμπέλα του «ανεξάρτητου», ή με τη σειρά τους τις ρευστοποίησαν περαιτέρω με διπλές και τριπλές υποψηφιότητες σε πολλές περιφέρειες και δήμους. Επέτυχαν και στους δύο αυτούς στόχους, αλλά το αποτέλεσμα είναι να μην μπορούν να κεφαλαιοποιήσουν την όποια επιτυχία τους, γιατί αυτή διαχέεται στον χυλό που δημιούργησαν με τις επιλογές τους. Από την άλλη, όλ' αυτά δεν γίνεται να κρύψουν την πλήρη αποτυχία της Νέας Δημοκρατίας στις περιπτώσεις που υπέδειξε με σαφήνεια κομματικούς της υποψηφίους: Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας και Δήμος Αθηναίων.

Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, από την πλευρά του, επιχείρησε να αναιρέσει τον περιφερειακό χαρακτήρα των εκλογών και να τους δώσει δημοψηφισματικό χαρακτήρα σε σχέση με τη συνολική κυβερνητική πολιτική. Επιλογή λανθασμένη κατά την άποψή μου, όπως έχω ξαναγράψει, επειδή οι πολίτες ενδιαφέρονται, και σωστά, για το είδος της τοπικής αυτοδιοίκησης που θα τους υπηρετήσει, κυρίως όμως γιατί θα έχουν ούτως ή άλλως την ευκαιρία να λειτουργήσουν με όρους ευθέως πολιτικούς στις ευρωεκλογές, οπότε δεν έχουν λόγο να κάνουν το ίδιο δύο και τρεις φορές. Η επιλογή αυτή του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης απέτυχε, όπως προκύπτει από τη μεγάλη διασπορά των εκλογικών αποτελεσμάτων που καθόλου δεν θυμίζουν αποτέλεσμα δημοψηφίσματος, αλλά και από την κατά τόπους αποτυχία αρκετών από τα ψηφοδέλτια που υποστήριξε. Το γεγονός αυτό απέτρεψε και το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να κεφαλαιοποιήσει τις δικές του επιτυχίες στις πολιτικά κρισιμότερες αναμετρήσεις: στην περιφέρεια Αττικής και στον Δήμο Αθηναίων.

Τα πράγματα θα είναι εντελώς διαφορετικά την ερχόμενη Κυριακή, στις ευρωεκλογές. Φυσικά τα κυβερνητικά κόμματα επίσης δεν τις θέλουν και προσπαθούν να τις υποβαθμίσουν, ενώ από την πλευρά του το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει επίσης ζητήσει να μετατραπούν σε δημοψήφισμα για την κυβερνητική πολιτική. Η διαφορά είναι ότι στην προκειμένη περίπτωση τα κυβερνητικά κόμματα έχουν αποδεχτεί την πρόκληση. Η μεν Νέα Δημοκρατία έχει σηκώσει το γάντι, υποστηρίζοντας ότι σ' αυτές τις εκλογές παίζεται η πολιτική σταθερότητα της χώρας και η συνέχιση των ίδιων περιοριστικών πολιτικών. Το ΠΑΣΟΚ έχει κάνει ένα βήμα ακόμα, θέτοντας θέμα βιωσιμότητας της κυβέρνησης, στην οποία συμμετέχει, εφόσον δεν πάει καλά ο συνδυασμός της Ελιάς στον οποίο συμμετέχει.

Ο δεύτερος γύρος λοιπόν ξεκινάει, με συμφωνημένο διακύβευμα την τύχη της κυβέρνησης.

Στη διαδικασία αυτή, τα δύο στρατόπεδα δεν ξεκινάνε από την ίδια αφετηρία. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει κατορθώσει να εμπεδωθεί στην κοινή γνώμη η πεποίθηση ότι υπερέχει. Η συμμετοχή του Αλέξη Τσίπρα στο ευρωπαϊκό ντιμπέιτ ενέτεινε αυτές τις εντυπώσεις.

Θα μπορούσε ίσως να επικαλεστεί κανείς και τη  δημοσκόπηση της Κάπα Research, που δίνει στον ΣΥΡΙΖΑ προβάδισμα 5 μονάδων αλλά και υπέρβαση του αθροίσματος των ποσοστών Ν.Δ. και Ελιάς. Προσωπικά δεν θα το κάνω, δεδομένου ότι ο κύριος χαμένος των χθεσινών εκλογών είναι οι ίδιες οι δημοσκοπήσεις. Οι οποίες όχι μόνον απέτυχαν παταγωδώς, αλλά συμπαρέσυραν μαζί τους ακόμα και τα exit poll, τα οποία εξ ορισμού θεωρούνται πολύ πιο αξιόπιστα από τα τηλεφωνικά γκάλοπ. Και όμως, χθες, αφού πρώτα διέψευσαν όλες τις προγενέστερες δημοσκοπήσεις, χρειάστηκε να διορθωθούν και τα exit poll κατά τη διάρκεια της νύχτας τρεις και τέσσερις φορές, συμπαρασύροντας και τα τηλεοπτικά τοκ σόου τα οποία κυριολεκτικά αποδομήθηκαν και διασύρθηκαν, καθώς σχολίαζαν διαρκώς μεταβαλλόμενες εκλογικές προβλέψεις.

Ο αγώνας λοιπόν ξαναρχίζει  από την αρχή και για επτά μέρες, με μεγαλύτερη ένταση και με βασικά εργαλεία του συστήματος (όπως τα καθεστωτικά ΜΜΕ και οι σφυγμομετρήσεις) εντελώς έξω από το παιχνίδι του επηρεασμού των ψηφοφόρων.

Η προχθεσινή ημέρα, πάντως, δεν εστερείτο και σημαντικών πολιτικών εξελίξεων. Στις θετικές θα συμπεριλάμβανα οπωσδήποτε το δημοψήφισμα που έγινε στη Θεσσαλονίκη σχετικά με την ιδιωτικοποίηση ή μη του νερού, διαδικασία που παρά την απεγνωσμένη απαγόρευσή της, την τελευταία στιγμή από το υπουργείο Εσωτερικών, όχι μόνο δεν κάμφθηκε αλλά είχε και πολύ μεγάλη επιτυχία, καθώς προσήλθαν σ' αυτό εκατοντάδες χιλιάδες ψηφοφόροι που τάχθηκαν με συντριπτικό ποσοστό, της τάξης του 98%, κατά της ιδιωτικοποίησης του νερού.

Άλλη θετική εξέλιξη ήταν η ήττα του κ. Χρήστου Πάχτα στον Δήμο Αριστοτέλη της Χαλκιδικής, από ένα ψηφοδέλτιο που έγινε με άξονα την υποστήριξη των συλλογικοκτήτων και των ανθρώπων της περιοχής που μάχονται εναντίον της εξόρυξης χρυσού στις Σκουριές. Μια νίκη πύρρεια πάντως, όχι τόσο λόγω της μικρής διαφοράς μεταξύ των δύο συνδυασμών, όσο της εμπέδωσης ενός βαθύτατου πλέον διχασμού των κατοίκων της περιοχής.

Τα αρνητικά δεδομένα, ωστόσο, υπερβαίνουν τα θετικά, με πρώτο και πιο επικίνδυνο την ανοδική τάση που απέδειξε για μία ακόμη φορά η υπόδικη Χρυσή Αυγή, μια εξέλιξη που μολύνει όλο και περισσότερο όχι μόνο τις πολιτικές εξελίξεις αλλά την ίδια την κοινωνία σε όλες της τις εκφάνσεις.

Στα αρνητικά συγκαταλέγω επίσης την επιδοκιμασία των ψηφοδελτίων Μόραλη - Μαρινάκη στον Πειραιά, όχι τόσο ή μόνο λόγω της ποδοσφαιροποίησης της τοπικής πολιτικής, αλλά κυρίως λόγω του μεγαλοεπιχειρηματικού χαρακτήρα της όλης προσπάθειας, καθώς και του ψηφοδελτίου Μπέου στο Βόλο, λόγω της εμπλοκής του επικεφαλής του στη διαφθορά της νύχτας και του ποδοσφαιρικού συστήματος. Βέβαια, όταν ο Μπέος είχε κατηγορηθεί είχε επικαλεσθεί το αριστερό οικογενειακό παρελθόν του, αλλά δεν νομίζω πως οι ψηφοφόροι τον ψήφισαν με αυτό ακριβώς το κριτήριο.

Τελειώνοντας, ας μου επιτραπεί μια προσωπική αναφορά. Έγραφα την περασμένη Τετάρτη για τη δική μου αυτοδιοικητική ουτοπία, για έναν τοπικό συνδυασμό τον οποίο δεν κατονόμασα, ο οποίος αποτελεί εξαίρεση λόγω του «μετακομματικού» του χαρακτήρα, της αυτονομίας του, της ευρύτητάς του, της επίμονης και συνεχούς δραστηριοποίησής του επί τρεις τετραετίες και καθ' όλη τη διάρκειά της κάθε μιας απ' αυτές.

Τώρα δεν υπάρχει λόγος να μην τον κατονομάσω, είναι η Συμπολιτεία Ξυλοκάστρου Ευρωστίνης, με επικεφαλής τον Ανδρέα Ζάρρο.

Έπειτα από μια επική και άκρως δημιουργική προεκλογική εκστρατεία, κατά τη διάρκεια της οποίας η κίνηση εμπλουτίστηκε με νέο αίμα -ηλικιακά, γεωγραφικά και διακομματικά-, η Συμπολιτεία έκανε μεν το μεγάλο άλμα από το 9% στο 26%, αλλά έχασε τη δεύτερη θέση και τη συμμετοχή της στον δεύτερο γύρο μόλις για 150 ψήφους.

Μικρό το κακό, από μία άποψη, δεδομένου ότι τα μέλη της, παλιά και νέα, παρά τη δικαιολογημένη απογοήτευσή τους έσπευσαν να δηλώσουν αμέσως ότι «από αύριο ξαναρχίζουμε»!

 Χριστόφορος Κάσδαγλης

www.thepressproject.com