Η «Πρωτοβουλία των πέντε δημάρχων» παρουσίασε τους άξονες της κοινωνικής πολιτικής της

Η ανάπτυξη της σχέσης δήμου και Κοινωνίας των Πολιτών, ο επαναπροσδιορισμός της κοινωνικής πολιτικής, η οργανωμένη ανάπτυξη της αλληλεγγύης σε αντίθεση με την παραδοσιακή φιλανθρωπία και η αναζήτηση εξωτερικών πόρων αποτελούν τα κεντρικά σημεία της κοινωνικής πολιτικής που σχεδιάζει η «Πρωτοβουλία των πέντε δημάρχων», όπως αναπτύχθηκε από τούς ίδιους αλλά και τους αρμόδιους αντιδημάρχους Κοινωνικής Πολιτικής σε ειδική θεματική ανοιχτή εκδήλωση που φιλοξενήθηκε το βράδυ της Τετάρτης στο δημαρχείο του Βόλου...

Την «Πρωτοβουλία των πέντε δημάρχων», όπως είναι γνωστό, συναποτελούν οι Δήμαρχοι Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, Πατρέων Γιάννης Δημαράς, Βόλου Πάνος Σκοτινώτης και Ιωαννιτών Φίλιππος Φίλιος.

Στο πλαίσιο της κινητοποίησης και της αλληλεπίδρασης, η Πρωτοβουλία των 5 εγκαινιάζει ιστοσελίδα (www.prv5.gr), όπου μεταξύ άλλων θα καταγράφονται καινοτόμες ιδέες και προτάσεις, από τους πολίτες προς τους πολίτες.

Ο οικοδεσπότης δήμαρχος Βόλου, Πάνος Σκοτινώτης, στην εισαγωγική ομιλία του, ξεκαθάρισε ότι η «Πρωτοβουλία των 5 δημάρχων» δεν στοχεύει σε εμπλοκή τους στην κεντρική πολιτική σκηνή, ούτε αντιπολιτεύεται την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ).

Στόχος, όπως υπογράμμισε, είναι η τοπική αυτοδιοίκηση να επαναπροσδιορίσει τις κατευθύνσεις της κοινωνικής προστασίας, σε αντιπαράθεση με το κοινωνικό κράτος που καταρρέει.

Η πρωτοβουλία των «5» οραματίζεται να αναπτύξει και να διευρύνει την αυτοδιοικητική και την κοινωνική συναντίληψη, χρησιμοποιώντας ως εφαλτήριο την καθημερινή εμπειρία και την εφαρμοσμένη κοινωνική πολιτική στο πεδίο, δηλαδή στις δομές των δήμων και σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών.

Οι δήμοι προσπαθούν, σημείωσε ο Πάνος Σκοτινιώτης, να αποτρέψουν τη διάβρωση του κοινωνικού ιστού. Πρόκειται, πρόσθεσε, για «μια σκληρή, καθημερινή μάχη», για «έναν πραγματικό άθλο της τοπικής αυτοδιοίκησης».

Κι αυτό, όπως επεσήμανε, σε μια χώρα που δεν διαθέτει όργανο παρακολούθησης των κοινωνικών πολιτικών, και όμως υπάρχει άμεση ανάγκη για ανακατανομή αρμοδιοτήτων και ρόλων ανάμεσα στο κεντρικό κράτος και την τοπική αυτοδιοίκηση.

Η τοπική αυτοδιοίκηση, υπογράμμισε, είναι η μόνη που μπορεί να καταγράψει τις ατομικές ανάγκες των δημοτών στις χωρικές ενότητες και ότι η πρωτοβουλία των «5» στοχεύει στην ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων πολιτικής και καλών πρακτικών, με κύριο χαρακτηριστικό το κόστος των προγραμμάτων να είναι ανάλογο με την ωφελιμότητα για τους πολίτες.

Στο πλαίσιο των καινοτόμων πολιτικών, η «Πρωτοβουλία των 5 δημάρχων» προτείνει όχι μόνο ενδο-τοπικές, αλλά και υπερ-τοπικές συνεργασίες που ελαχιστοποιούν το κόστος και μεγιστοποιούν το όφελος.

Εργαλεία για την ανάπτυξη αυτών των πολιτικών, όπως αναφέρουν οι δήμαρχοι, είναι η συγκρότηση Τοπικών Συμφώνων με Δίκτυα Αλληλεγγύης (Κοινωνία των Πολιτών, ΜΚΟ, Εκκλησία, δίκτυα που έχουν ως αντικείμενο την αντιμετώπιση κινδύνων όπως η ανεργία κ.α.).

Προκειμένου να γίνουν αυτά πραγματικότητα προτείνουν την εσωτερική αναδιοργάνωση των ΟΤΑ, με σύγχρονα μοντέλα διοίκησης και στελέχωση των υπηρεσιών. Κύριο «καύσιμο» στην υλοποίηση των πολιτικών αποτελεί η αλληλεγγύη που σε αντίθεση με την παραδοσιακή φιλανθρωπία, δεν εκφράζει εξουσιαστική σχέση, αλλά κοινωνική υποχρέωση και δικαίωμα μεταξύ ίσων, σημείωσε ο δήμαρχος Βόλου και ανέφερε ότι, και πέρα από την πρωτοβουλία των πολιτών, ενθαρρύνεται η αναζήτηση περισσότερων εξωτερικών πόρων, αφού οι ΟΤΑ δεν μπορούν πλέον με τις παλαιές μεθόδους να υποστηρίξουν τη συνέχιση της λειτουργίας δομών.

«Η κρίση, πέρα από τα καθαρά οικονομικά της αποτελέσματα, απονομιμοποιεί την παραδοσιακή πολιτική έτσι όπως εκφράζεται από τα σημερινά κόμματα και επαναφέρει το θέμα της Κοινωνίας Πολιτών ως τρόπου ανανέωσης της δημόσιας ζωής» σημείωσε ο δήμαρχος Αθηναίων στη δική του παρέμβαση.

Οπως είπε ο Γιώργος Καμίνης, το κοινωνικό κράτος αμφισβητείται όχι μόνο λόγω έλλειψης χρηματοδοτικών πόρων, αλλά και πολιτικά, χρειάζονται νέα εργαλεία και νέες δράσεις για την υπεράσπιση της κοινωνικής αλληλεγγύης και της συλλογικής ευθύνης.

«Και αυτό δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο παρά η κατοχύρωση ενός ελάχιστου επιπέδου αξιοπρεπών συνθηκών διαβίωσης μπροστά στις νέες μορφές κοινωνικού αποκλεισμού, όπως εύστοχα το ορίζει ο καθηγητής Ξενοφών Κοντιάδης» σημείωσε ο δήμαρχος Αθηναίων.

Από τότε που ξέσπασε η κρίση, είπε ο δήμαρχος Αθηναίων, ξεφύτρωσαν στους δήμους καινούργιοι θεσμοί, νέες μορφές οργάνωσης και άτυπες μορφές κοινωνικής αλληλεγγύης, εθελοντισμού και προσφοράς. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι η τεκμηρίωση και η κωδικοποίηση των δομών που αποδίδουν και η μεταφορά της τεχνογνωσίας σε άλλους δήμους.

«Αυτό για μας είναι εφαρμοσμένη πολιτική, που κάθε μέρα βλέπει ένα μικρό έστω κομμάτι του σχεδίου της να γίνεται πραγματικότητα και να απαντά στις νέες ανάγκες των πολιτών» σημείωσε ο Γιώργος Καμίνης και πρόσθεσε ότι βασικά στοιχεία της διαφορετικής κοινωνικής πολιτικής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι η κινητοποίηση της κοινωνίας, ώστε να βοηθήσει τους αδύνατους και σε δεύτερο επίπεδο όχι απλά η ανακούφιση, αλλά η ενίσχυση των αδύναμων ώστε να σταθούν στα πόδια τους και να πάρουν την τύχη στα χέρια τους.

«Η ταξινόμηση και η συνεργασία των δήμων σε πανελλαδικό επίπεδο πρέπει να οργανώνεται με βάση τις ανάγκες τους και όχι τις κομματικές ιδεοληψίες» τόνισε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης κατά την εναρκτήρια εκδήλωση της «Πρωτοβουλίας των 5».

Και πρόσθεσε ότι «οι πέντε δήμαρχοι εκπροσωπούν μεγάλους αστικούς δήμους, με αυξημένες κοινωνικές ανάγκες. Η σημερινή συνάντηση πρέπει να αποτελέσει αφορμή για να θεσπίσουμε δίκτυο ανταλλαγής καλών πρακτικών και τεχνογνωσίας στην προσπάθειά μας για την αντιμετώπιση της ανέχειας».

Όπως σημείωσε, είναι αδήριτη ανάγκη να υπάρξει αποτελεσματικότερη συνεργασία μεταξύ των δήμων, ώστε να «στηθούν» κοινωνικές δομές και να εγκαινιασθούν Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις. Και εκτός από τη βοήθεια που χρειάζονται οι άνθρωποι για να καλύψουν τις βιοτικές τους ανάγκες, θα πρέπει «να τους βοηθήσουμε να χτίσουν επιχειρήσεις που είναι βιώσιμες. Για να περάσουμε σταδιακά από την παθητική στην ενεργητική κοινωνική πολιτική» σημείωσε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης.

Η Πρωτοβουλία των 5 «βλέπει με ανησυχία την έλλειψη συγκροτημένων πολιτικών σχεδίων για την ανάσχεση της κρίσης» σημείωσε ο Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος κατέγραψε την σημερινή κατάσταση στη Θεσσαλονίκη.

Όπως είπε, στην περιοχή της Θεσσαλονίκης η ανεργία εκτιμάται ότι ξεπερνά το 30%, σύμφωνα με στοιχεία του Εργατικού Κέντρου. Ανάλογη είναι η εικόνα της αγοράς, των κλειστών μαγαζιών και επιχειρήσεων. Η κρίση στην Ελλάδα , για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης είπε, είναι πρωτοφανής για ανεπτυγμένη χώρα. «Ποτέ στη μεταπολεμική περίοδο μια χώρα δεν υπέστη τόσο γρήγορα, τόσο μεγάλη οικονομική καθίζηση» τόνισε.

Η διαβίωση κάτω από τα όρια της φτώχειας αφορά πλέον 1 τους 3 Έλληνες σημείωσε, αλλά ο βασικός λόγος που δεν έχουν ακόμη επαναστατήσει οι πολίτες σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, είναι η οικογένεια που υποκαθιστά το δομημένο κοινωνικό κράτος.

Σε ό,τι αφορά τον τομέα της Κοινωνίας των Πολιτών και των ΜΚΟ, ο Γιάννης Μπουτάρης σημείωσε ότι χρειάζεται ένας αξιόπιστος μηχανισμός πιστοποίησης οργανώσεων και ομάδων, αλλά και καλύτερη επικοινωνία μεταξύ τους για τον αρτιότερο συντονισμό των δράσεων.

Στην «αρνητική στάση της κεντρικής κυβέρνησης και τις τεράστιες ευθύνες της» αναφέρθηκε ο δήμαρχος Ιωαννιτών Φίλιππος Φίλιος κατά την ομιλία του, συμπληρώνοντας ότι «με τις ολέθριες πολιτικές και πρακτικές της δημιούργησε τα τραγικά αδιέξοδα και τη βαθύτατη κρίση που διέρχεται η χώρα, με αποτέλεσμα τους εκατοντάδες χιλιάδες νεόπτωχους».

Ο δήμαρχος Ιωαννιτών σημείωσε ότι «δεν υπάρχει κανένας συνολικός σχεδιασμός κοινωνικής προστασίας και ο ρόλος αυτός μοιραία έχει περιέλθει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, προς την οποία η στάση της κυβέρνησης είναι η ίδια με αυτή προς τους πολίτες και ίσως και χειρότερη».

Στη συνέχεια ανέλυσε τις δράσεις και δομές που έχει δημιουργήσει ο δήμος Ιωαννιτών και αφορούν την προστασία της οικογένειας και του παιδιού, την προστασία της τρίτης ηλικίας, την προστασία των ευπαθών ομάδων και την προστασία της υγείας και την πρόληψη.

Παράλληλα, ο δήμος προχώρησε σε δική του κοινωνική έρευνα προκειμένου να σκιαγραφήσει το προφίλ των ευπαθών ομάδων, να αποτυπώσει τις ανάγκες και την πληθυσμιακή σύνθεση όσων απευθύνονται στο Δημοτικό Κατάστημα Αλληλεγγύης.

Τέλος, από την πλευρά του, ο δήμαρχος Πατρέων Γιάννης Δημαράς καταλόγισε στην κυβέρνηση ότι προσπαθεί «να επιρρίψει ευθύνες στους δήμους για την οικονομική κατάσταση της χώρας και να τους παρουσιάσει ως σχεδόν αποκλειστική πηγή διαφθοράς και αδιαφάνειας».

Και πρόσθεσε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση και οι πολίτες πρέπει να συνδιαμορφώσουν μια νέα πρόταση για «μια νέα εποχή στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, όπου οι αρχές της νομιμότητας, της χρηστής διοίκησης, της υπεράσπισης του κοινωνικού, συλλογικού και δημόσιου συμφέροντος, δεν θα αποτελούν κορώνες για προεκλογικά μπαλκόνια, αλλά γνώμονα της αναγέννησης της αυτοδιοίκησης και της ανάπτυξης της χώρας».

Τυπικό παράδειγμα υλοποίησης της άλλης αντίληψης στην κοινωνική πολιτική, όπως παρουσίασαν οι αρμόδιοι αντιδήμαρχοι, αποτελούν ο Κόμβος Αλληλοβοήθειας του Δήμου Αθηναίων, το Υπνωτήριο Αστέγων στη Θεσσαλονίκη και άλλες μικρότερες δομές σε Ιωάννινα, Βόλο και Πάτρα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σύνθημα του Κόμβου Αλληλοβοήθειας του δήμου Αθηναίων είναι η φράση «Ό,τι σου περισσεύει, το μοιράζεσαι». Η υπεύθυνη του Κόμβου, Οριάνα Αντωναροπούλου, μιλώντας για τον Κόμβο, σημείωσε ότι βασικά στοιχεία της δράσης του είναι το «κτίσιμο» σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ μελών του δικτύου και δικαιούχων, η πολύ καλή διαχείριση (logistics) δικαιούχων και προσφερομένων αγαθών, η παρακολούθηση της δραστηριότητας κάθε ομάδας δράσης ώστε να γίνονται άμεσες παραπομπές περιστατικών και να αποφεύγονται οι επικαλύψεις.

Εκ μέρους του δήμου Θεσσαλονίκης, η αντιδήμαρχος Καλυψώ Γούλα ανέπτυξε τον τρόπο δημιουργίας και λειτουργίας του Υπνωτηρίου Αστέγων που αποτελεί την πρόσφατη, επιτυχημένη δομή του δήμου. Όπως διηγήθηκε, η Φιλόπτωχος Αδελφότητα Ανδρών Θεσσαλονίκης (που ιδρύθηκε το 1871) αγόρασε και παραχώρησε στο δήμο ένα χώρο συνολικής έκτασης 2.000 τ.μ., όπου στα 750 τ.μ., με δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχου, διαμορφώθηκε το Υπνωτήριο, τη διαχείριση του οποίου έχουν αναλάβει οι γνωστές οργανώσεις ΑΡΣΙΣ και Praksis.

Όπως σημείωσε η αντιδήμαρχος, πρόκειται για μια κατεξοχήν επιτυχή σύμπραξη και συγκερασμό του Δημοσίου με Κοινωφελείς Οργανισμούς, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ), αλλά και πόρους του ΕΣΠΑ από τους οποίους πληρώνονται οι εργαζόμενοι.

www.tanea.gr