Όσο η κρίση βαθαίνει σε ολόκληρη την Ευρώπη, τόσο οι ελπίδες όλων στρέφονται προς τη Γερμανία. Ο τελευταίος μήνας κύλησε σχετικά ήσυχα, αλλά το τέλος των καλοκαιρινών διακοπών βάζει την Ευρώπη και πάλι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, με το ελληνικό ζήτημα σε εξέχουσα θέση.
Οι πρόσφατες συναντήσεις του Έλληνα Πρωθυπουργού μπορούν να ερμηνευτούν ποικιλοτρόπως, αλλά το μήνυμα είναι απλό και σαφές. Η Ελλάδα θα πρέπει να επιδείξει αποφασιστικότητα και να λύσει (επιτέλους) το πρόβλημα αξιοπιστίας έναντι των Ευρωπαίων εταίρων της. «Κάντε τα και τα λέμε» είναι το χαρακτηριστικό εξώφυλλο στο ΒΗΜΑ της Κυριακής, που εν πολλοίς συμπυκνώνει το κλίμα συμπάθειας αλλά και δυσπιστίας απέναντι στην Ελληνική κυβέρνηση.
Δεδομένου ότι δεν θα υπάρξει μεγαλύτερη βοήθεια, η Ελλάδα θα πρέπει να εφαρμόσει ένα πολύ σκληρό πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, σε συνδυασμό με σειρά αποκρατικοποιήσεων και μεταρρυθμίσεων που προαναγγέλλονται εδώ και χρόνια αλλά ποτέ δεν υλοποιούνται. Το ζήτημα είναι αν οι κοινωνικές αντοχές αλλά και οι αντοχές του πολιτικού προσωπικού θα φτάσουν ή η χώρα θα οδηγηθεί στην απόλυτη κατάρρευση.
Οι πραγματικές δυσκολίες αυτού του εγχειρήματος είναι τεράστιες και δεν είναι τυχαίο που η Ελλάδα φιγουράρει στα πρωτοσέλιδα των διεθνών μέσων ως η πρώτη (ή και η μόνη) χώρα που θα εγκαταλείψει το Ευρώ (έχοντας ήδη χρεοκοπήσει επισήμως). Τελευταία δε, αυξάνονται τα δημοσιεύματα αναφορικά με το πιθανό οικονομικό κόστος της εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη του Ευρώ.
Κοινή διαπίστωση πολλών αναλυτών είναι ότι το κόστος αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπολογισθεί, όχι τόσο ως προς το καθεαυτό κόστος της εξόδου, όσο λόγω των επιπτώσεων που θα είχε στο υπόλοιπο της Ευρωζώνης και των πιθανών αποφάσεων που θα έπρεπε να ληφθούν. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα πρόσφατο άρθρο στο Economist όπου επιχειρείται μία τέτοια ανάλυση.
Το κόστος μίας πιθανής εξόδου της Ελλάδας από το Ευρώ
Η ΕΚΤ έχει ομόλογα ονομαστικής αξίας ?40 δις, τα οποία θα μετατρέπονταν σε μία δραματικά υποτιμημένη δραχμή και τα οποία μπορεί να μην αποπληρώνονταν ποτέ. Επιπλέον, η Ελλάδα έχει λάβει ως τώρα περίπου ?130 δις σε πακέτα βοήθειας τα οποία θα έπρεπε να κουρευτούν ή και να διαγραφούν εντελώς. Άλλα ?100 δις περίπου που χρωστάει η Ελλάδα στην ΕΚΤ μέσω του μηχανισμού πληρωμών και πιθανόν κι άλλα χρήματα που μπορεί να δοθούν σε περίπτωση εξόδου από το ενιαίο νόμισμα και ο λογαριασμός μπορεί να φτάσει τα ?300-?320 δις. Σε αυτά, η Γερμανική συμμετοχή θα είναι περίπου ?110 δις ή αλλιώς το 4% του ΑΕΠ της. Το κόστος αυτό δεν είναι τεράστιο για τη Γερμανία και θα απάλλασσε το Γερμανικό πολιτικό σύστημα από τη δυσκολία του να ζητούν από το Γερμανό φορολογούμενο συνεχή στήριξη για την Ελλάδα.
Όμως το πράγμα δεν είναι τόσο απλό. Οι αγορές έχουν επενδύσει στην άποψη ότι το Ευρώ δεν θα διασπαστεί. Μία ενδεχόμενη έξοδος της χώρας μας από το ? θα σήμανε πιθανό πανικό των αγορών για χώρες όπως η Ισπανία, η Κύπρος, η Πορτογαλία ή η Ιρλανδία. Οι αποδόσεις αυτών των ομολόγων θα ανέβαιναν δραματικά και οι καταθέτες μπορεί να έτρεχαν μαζικά στις τράπεζες να σηκώσουν τα χρήματά τους. Σε ένα τόσο ρευστό σκηνικό ύφεσης και αναταραχής, η Γερμανία θα ήταν αναγκασμένη να πληρώσει ότι χρειάζεται για να αποτρέψει μία χειρότερη κρίση. Η πάγια θέση της για πολιτική ενοποίηση και δημοσιονομική πειθαρχία ως προαπαιτούμενα για μία τραπεζική ένωση και/ή κοινή ανάληψη χρέους θα έρχονταν πιθανότατα σε δεύτερη μοίρα μπροστά στο φόβο μίας κατάρρευσης της Ευρωπαϊκής οικονομίας.
Στην περίπτωση πάντως που η Γερμανία αποφάσιζε να αφήσει αυτές τις χώρες να βγουν τελικά από το Ευρώ, το κόστος θα ανέρχονταν περίπου στα ?1,15 τρις. Το κόστος για την ίδια τη Γερμανία μπορεί να έφτανε τα ?500 δις (20% του ΑΕΠ της), δεδομένου ότι θα έπρεπε να στηρίξει τις τράπεζές της, λόγω των τεράστιων απωλειών που θα είχαν τα χαρτοφυλάκιά τους εξαιτίας της εξόδου αυτών των 5 χωρών.
Από την άλλη όμως, το κόστος για να μείνουν όλες αυτές οι χώρες εντός του Ευρώ μπορεί τελικά να είναι εξίσου υψηλό!
Τα νούμερα, σύμφωνα πάντα με το Economist, είναι (ακόμα) υπέρ μίας Ευρωπαϊκής λύσης, χωρίς καμία αποχώρηση από το Ευρώ, με ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και μερική έστω ( κοινή) ανάληψη χρέους. Κάτι βέβαια που επίσης έχει κόστος, πολύ μεγάλο μέρος του οποίου θα κληθούν να πληρώσουν οι Γερμανοί.
«Το Ευρώ θα μπορούσε να είχε σωθεί καιρό πριν, αν οι πολιτικοί είχαν συμφωνήσει ποιος θα πληρώσει τι και πόση κυριαρχία θα έχανε κάθε κράτος». Το Economist συμφωνεί με την άποψη ότι προς το παρόν τουλάχιστον η σωτηρία του Ευρώ θα είναι φθηνότερη από τη διάλυσή του, αλλά όσο υπάρχει διστακτικότητα στις αποφάσεις, κυρίως από τη Γερμανική πλευρά, οι επιλογές θα γίνονται ολοένα και πιο δύσκολες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου