Ημέρα μνήμης Εθνικών Ευεργετών.

Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου.

Σήμερα είναι ημέρα μνήμης Εθνικών Ευεργετών. Η ΄Αρτα τίμησε τους ευεργέτες της στον Άγιο Δημήτριο παρουσάι του δημάρχου Χρήστου Τσιρογιάννη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι περισσότεροι κατάγονται και από την Ήπειρο.  Ευεργέται αποκαλούνται οι θεοί γενικώς στην αρχαιότητα. Η επίκληση αυτή αναφέρεται στον Πίνδαρο για τον Απόλλωνα , για το Διόνυσο στον Ησίοδο, στον Σάραπιν και την Ίσιδα.  Ευεργέται, τίτλος των Αριασπών, περσικού λαού όπου βοήθησαν στην εκστρατεία του Κύρου στέλνοντας 30000 άμαξες σιτηρών στην έρημο όταν οι στρατιώτες του Κύρου άρχισαν να τρώνε ο ένας τον άλλον από την έλλειψη τροφής.

Το ξαναβρίσκουμε στο ρωμαϊκό δίκαιο και επιβιώνει έως σήμερα. Μεγάλη η ιστορική πορεία αυτής της λέξης μέσα στον ανθρώπινο πολιτισμό και χώρο-χρόνο.

Ευεργέτης είναι ο πράξας καλήν τινα πράξην εξυπηρετήσας τον αδύνατον δη τον κινδυνεύοντα, άνθρωποι αγαθοεργοί παρεχόντων σημαντικόν χρηματικόν ποσόν σε ευαγή ιδρύματα, ναούς, ναούς, εταιρείες. Ευ και έργον, αγαθό , καλό έργο με την αρχαιοελληνική σημασία της προσφοράς του πολίτη, του ενεργού πολίτη και του άστεως, της δημοκρατίας και της εκκλησίας του δήμου, των λειτουργιών που ήταν και οι αρχαίες δωρεές των πιο πλούσιων Αθηναίων στην πόλη και τους συμπολίτες τους.

Δωρητές και ευεργέτες της δικής μου πόλης και μικρού τόπου με τεράστια όμως εμβέλεια και βαρύτητα.  Ο λαμπρός μας σύλλογος Σκουφάς από δωρεές και ευεργεσίες στάθηκε στα πόδια του. Η ισραηλιτική κοινότητα που με τη δωρεά της , το οικόπεδο της συναγωγής Γκρέκα και η μετέπειτα ανταλλαγή του οικοπέδου για να στεγαστεί έως σήμερα ο σύλλογος Σκουφάς . Θεωρείται από τις μεγαλύτερες δωρεές που έγιναν στις 12.3.1957 με πρόεδρο τον Ραφαήλ Γκιούλη και όπως αναφέρεται και από το Γιάννη Τσούτσινο αποτελεί αυτή η τόσο μεγάλη δωρεά, τη μαγιά της σημερινής πνευματικής στέγης ενώ και ο Σκουφάς διέθεσε 3000 δρχ για την ενίσχυση των αναξιοπαθούντων ισραηλιτών.

Θα πάω λίγο πιο πίσω.  Ήταν ο πρώτος σύλλογος που ιδρύθηκε με την προσάρτηση της  Άρτας στην ελεύθερη Ελλάδα (κ. Ξανθόπουλο). Πρώτος βοήθησε το σύλλογο ο έμπορος  Χρίστος Σινδώρης και μετέπειτα η οικογένεια Ρηγίδου που ήταν και η οικογένεια του ΜΗΤΡΟΠΟΛΊΤΟΥ Σεραφείμ Ξενοπούλου που παρέδωσε και στο σύλλογο τη σημαία που κέντησε η αδερφή του στις 24 Ιουλίου 1881 με μεταξωτές κλωστές αξίας 1000 δραχμών.

Ο Βασίλειος Αγραφιώτης , έμπορος με μεγάλη δωρεά στο σύλλογο Σκουφά. Από τα ακίνητα  τους πορτοκαλεώνες τις μετοχές στην εθνική τράπεζα.Το 1/2 το κραταει ο σύλλογος Σκουφά και το υπόλοιπο πηγαίνει στα Αγραφιώτεια βραβεία σε πρωτεύσαντες αποφοίτους της μέσης εκπαίδευσης, διακρινόμενους καλλιτέχνες και λογοτέχνες της Άρτας,με καταγωγή και εδώ διαμονή όπου όπως αναφέρεται με τη δράση τους την κοινωφελή και το παράδειγμά τους συνέβαλλαν στην βελτίωση του ήθους και της πολιτιστικής στάθμης των κατοίκων της πόλης και της υπαίθρου.

Τα Μπαρμπαστάθεια Βραβεία που δίνονται σε πρωτεύσαντες μαθητές που συμμετέχουν στον ετήσιο διαγωνισμό Μαθηματικών, που διοργανώνεται από το Σύλλογό μας σε συνεργασία με το παράρτημα Άρτας της Μαθηματικής Εταιρείας. Αποτελούν κληροδότημα της Σαπφούς Χρήστου Μπαρμπαστάθη εις μνήμη του αείμνηστου συζύγου της Χρήστου Μπαρμπαστάθη, Μαθηματικού, και απονέμονται κάθε χρόνο στις 25 Μαρτίου, ανήμερα της Εθνικής μας εορτής.

Άλλος μέγας δωρητής και ευεργέτης ο Π. Γαρουφαλιάς της Γαρουφάλειου Στέγης με τις προτομές του βασιλια της Ηπείρου Πύρρου, του μητροπολίτη Άρτης κι έπειτα Ουγγροβλαχίας Ιγνατίου, το γύψινο πρόπλασμα του ανδριάντος του Μαξίμου Γραικού,ιστορικές φωτογραφίες  και έγγραφα, τα αρχεία της οικογένειας Καραπάνου, το ημερολόγιο του Ν Ζέρβα, πίνακες και κειμήλια των οικογενειών Κομπότη, Ράγκου, Μητροπολίτη Σεραφείμ Ξενοπούλου,... Γεώργιος και Αλέξανδρος Ζάρρας, που διέθεσαν οικόπεδο τους τριάντα δύο (32) στρεμμάτων στην πόλη της ΄Αρτας, όπου και με δικά τους έξοδα κτίστηκε το φερώνυμο νοσοκομείο, Ζάρρειο.

Η θεμελίωσή του έγινε στις 6 Απριλίου 1951, παρουσία του Αλέξανδρου Ζάρρα. Ο Γεώργιος διέθεσε ολόκληρη την περιουσία του. που ήταν 2.500 λίρες χρυσές. Η πόλη της Αρτας, προς τιμήν των ευεργετών αυτών. ονόμασε κεντρικό δρόμο σε οδό Ζάρρα. Ο ίδιος ο Αλέξανδρος επέβλεπε τις εργασίες ανέγερσης του νοσοκομείου.

Ευεργέτες ο Αβέρωφ, ο Τοσίτσας, ο Δόμπολης, ο Καπλάνης, οι Ζωσιμάδες, ο Αρσάκης, ο Ζάππας, ο Καπλάνης, οι Ριζάρηδες..... Δωρητές οι γονείς μας και οι παππούδες μας, ευεργέτες αφανείς και μεγάλοι που μας κληροδότησαν τη ζωή και την ελευθερία μας.... Αιωνία τους η μνήμη....

Κατερίνα Σχισμένου.