Με αφορμή την μελέτη για το δρόμο Θεοδωριάνων-Μελισσουργών και τη σήραγγα
Γιατί λέμε ΟΧΙ σε ένα τέτοιο έργο και ΝΑΙ σε ένα σχέδιο σωτηρίας και ανάπτυξης των Τζουμέρκων
Γράφουν οι:
Γιώργος Πριόβολος
Χρήστος Τούμπουρος
Γιάννης Φλώρος
Τον τελευταίο χρόνο έχουμε γίνει μάρτυρες μιας καμπάνιας προβολής , στήριξης και υπεράσπισης της μελέτης για το δρόμο Θεοδωριάνων – Μελισσουργών και τη σήραγγα. Παράλληλα και αντίστοιχης καμπάνιας προκειμένου να προχωρήσει η χρηματοδότηση του σχετικού έργου που θα ενώσει τους δύο οικισμούς του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων. Στην 17η Παντζουμερκιώτικη Συνδιάσκεψη για μελέτης την ανάπτυξη των Τζουμέρκων που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αγναντα στις 13 Αυγούστου οι υποστηρικτές της μελέτης την επανέφεραν υποστηρίζοντας ότι είναι έργο πνοής για την ανάπτυξη της περιοχής. Ορισμένοι μάλιστα λοιδόρησαν όσους έχουν επιφυλάξεις , διατυπώνουν ερωτήματα και καταθέτουν με επιχειρήματα τον προβληματισμό τους για την χρησιμότητα και την αποτελεσματικότητα ενός τέτοιου έργου που υποτίθεται θα δώσει “φτερά” στην ανάπτυξη των Τζουμέρκων.
Είμαστε από αυτούς που διαφωνούν κάθετα με αυτό το φαραωνικό έργο και την αντίληψη που υποκρύπτει για την ανάπτυξη. Και ισχυριζόμαστε ότι θα φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που οι υποστηρικτές του προπαγανδίζουν. Αντιπαρερχόμαστε τις κάθε άλλο παρά υπέρ του ουσιαστικού διαλόγου λοιδορίες που θέλουν να ευτελίσουν την άλλη άποψη γιατί φαίνεται ότι δεν έχουν άλλα επιχειρήματα πέραν των εξυπνακισμών. Κάθε άλλο παρά τους τιμά αυτή η πρακτική. Τις αγνοούμε προς το παρόν αυτά και ερχόμαστε στην ουσία.
Ας δούμε τι είναι αυτό το έργο και γιατί πρέπει κατά την γνώμη μας όλοι οι Τζουμερκιώτες που σέβονται και αγαπούν τον τόπο τους να το απορρίψουν και να ζητήσουν ένα άλλο σχέδιο σωτηρίας και ανάπτυξης της περιοχής.
Τι λέει η μελέτη για το έργο
Η μελέτη του έργου ,που παρουσιάσθηκε τον Νοέμβριο του 2022 σε εκδήλωση στην Πανηπειρωτική στην Αθήνα, προτείνει την διαμόρφωση δρόμου με σήραγγα μήκους 1500 μέτρων, που θα ενώνει τους δύο οικισμούς. Ποια τα νέα δεδομένα , αν το έργο υλοποιηθεί, σύμφωνα πάντα με τη μελέτη: Ολοκληρώνεται ο λεγόμενος “δακτύλιος των Τζουμέρκων” και συντομεύεται ο χρόνος μετάβασης από Θεοδώριανα προς Μελισσουργούς και αντίστροφα. Δημιουργείται νέα οδική σύνδεση από και προς την Θεσσαλία και από και προς το κέντρο της περιφέρειας Ηπείρου. Το έργο αποκαθιστά την ενότητα -πολιτιστική, ιστορική και παραγωγική – του χώρου των Τζουμέρκων. Διασφαλίζεται, αν γίνει ο δρόμος, η προστασία του περιβάλλοντος και η ενότητα του οικοσυστήματος της περιοχής.
Ποια τα οφέλη για τα Τζουμέρκα. Η μελέτη ισχυρίζεται ότι το έργο είναι στρατηγικής σημασίας για την ανάπτυξη, παραγωγική και τουριστική, της περιοχής μας, αφού θα ωφεληθούν όχι μόνο οι δυο οικισμοί αλλά και οι Δήμοι Κεντρικών και Βορείων Τζουμέρκων. Παράλληλα θεωρεί ότι θα μειωθεί η απομόνωση των οικισμών των Τζουμέρκων.
Ποιο το κόστος. Το έργο, δρόμος και σήραγγα, για να υλοποιηθεί θα χρειαστεί χρηματοδότηση ύψους 30 εκατομμυρίων ευρώ.
Έργο χωρίς σχέδιο και προοπτική για τον τόπο
Το έργο παρουσιάζεται από τους υποστηρικτές του – δεν αναφερόμαστε στην τεχνική επάρκεια της μελέτης- ως η λυδία λίθος για την ανάπτυξη των Τζουμέρκων. Αν γίνει σώζεται ο τόπος μας. Σταματά η υποβάθμιση , η εγκατάλειψη, η απομόνωση, τα βάσανα και οι πόνοι όσων ζουν και παλεύουν για την επιβίωση στα χωριά μας. Αν δεν γίνει η καταστροφή είναι δεδομένη.
Αυτή η λογική μας βρίσκει αντίθετους και μας προβληματίζει. Και αυτό γιατί κρύβει από όλους τους πολίτες των Τζουμέρκων ότι δεν υπάρχει κανένα σχέδιο, κανένα σοβαρό πρόγραμμα, καμία ιεράρχηση των προβλημάτων του τόπου μας , ούτε συγκεκριμένες προτάσεις για την επίλυσή τους. Αποτελεί από μόνο του ένα πυροτέχνημα, αφού μέχρι τώρα δεν έχει διατυπωθεί συγκεκριμένο, συνεκτικό και στοχευμένο σχέδιο με δεσμεύσεις , χρονοδιάγραμμα υλοποίησης έργων και στοιχειώδες πρόγραμμα χρηματοδότησης. Εμείς δεν γνωρίζουμε να έχουν κάνει κάτι σχετικό οι Δήμοι, η Περιφέρεια και η Πολιτεία. Αν υπήρχε θα είχε ήδη πραγματοποιηθεί κάποια διαβούλευση με τους κατοίκους των Τζουμέρκων , αλλά και με όσους κατάγονται από την περιοχή, έχουν δεσμούς με ατή και ενδιαφέρονται για τον τόπο τους. Εκτός και αν υπάρχει, αλλά το κρατάνε στα συρτάρια , μυστικό για τους εκλεκτούς, θεωρώντας ότι οι πολίτες δεν έχουν τις ικανότητες να συζητήσουν και να πουν τη γνώμη τους ανοιχτά και καθαρά για τον τόπο τους.
Τα βασικά και αναπάντητα ερωτήματα
Ουδείς έχει αναλάβει, ούτε αναλαμβάνει την πολιτική και όχι μόνο ευθύνη μέχρι τώρα να απαντήσει σε βασικά ερωτήματα και ενστάσεις με πρώτο και βασικό ερώτημα το ακόλουθο. Ας υποθέσουμε ότι βρίσκονται τώρα τα 30 εκατομμύρια ευρώ και γίνεται το έργο. Ποιόν δακτύλιο των Τζουμέρκων ολοκληρώνει, αφού το υπόλοιπο οδικό δίκτυο θα παραμείνει στην ίδια και χειρότερη κατάσταση; Θα έχουμε “δακτύλιο” ένα μέρος του οποίου , το μικρότερο , θα είναι ελβετικών προδιαγραφών και το άλλο …τριτοκοσμικών;
Ποια είναι η βασική προτεραιότητα: Η σταθερή, στέρεη και ασφαλής σύνδεση των Τζουμέρκων με την Ιόνια και την Εγνατία Οδό, την πρωτεύουσα του νομού την Αρτα και την πρωτεύουσα της Ηπείρου τα Γιάννενα ή η σύνδεση με ένα μέρος της Θεσσαλίας;
Ποιο πρόγραμμα υπάρχει και ποια χρηματοδότηση προβλέπεται άμεσα και μακροπρόθεσμα για την αντιμετώπιση οξύτατων προβλημάτων επιβίωσης χωριών και οικισμών όπως πχ η έλλειψη σοβαρών υποδομών για να λυθούν προβλήματα ύδρευσης ή δρόμων σύνδεσης των χωριών και των οικισμών; Και δεν μιλάμε για θέματα Υγείας και Πρόνοιας ή άλλα εξίσου σοβαρά γιατί δεν είναι του παρόντος. Θα αποκτήσουμε δηλαδή ένα δρόμο- πρότυπο στον οποίο ο υποψήφιος επισκέπτης- τουρίστας θα πηγαίνει “σφαίρα” από τα Θεοδώριανα στους Μελισσουργούς και αντίστροφα και μετά; Ο δρόμος για τα ιστορικά χωριά Καλαρρύτες – Συρράκο; Τα χωριά Κτιστάδες, Αγναντα, Καταρράκτης, Γραικικό, Κουκούλια, Ρωμανό, Γουριανά, Μικροσπηλιά, Λεπιανά, Ράμια κλπ και οι συνοικισμοί τους θα παραμείνουν ως έχουν μέχρι σήμερα; Τα άλλα χωριά του πρώην δήμου Αθαμανίας το ίδιο; Τι σόι ανάπτυξη των Τζουμέρκων θα είναι αυτή; Τι κάνουμε λοιπόν για τους οικισμούς των Τζουμέρκων; Τους αφήνουμε στην κατάσταση μαρασμού και κάνουμε ένα έργο – όραμα κατά τους υποστηρικτές του και μετά τι και πως; Μένουμε στα ίδια;
Αυτή η λογική, αν επικρατήσει, είναι κατά την γνώμη μας επικίνδυνη. Και μπορεί να δημιουργήσει μεγάλες αυταπάτες για το τι κάνουμε για ( και στα) Τζουμέρκα.
Ορισμένοι θα πούν. Ναι, να γίνουν όλα. Τα θέλουμε όλα. Με αυτή την τακτική ουσιαστικά κρύβουν ότι δεν υπάρχει σχέδιο, δεν υπάρχει ιεράρχηση και αξιολόγηση των προβλημάτων. Δεν υπάρχουν στόχοι. Λένε ότι τα θέλουν όλα για να γίνει αυτό που αυτοί θέλουν. Κρύβουν δηλαδή το πραγματικό σχεδιασμό τους: Την εξυπηρέτηση άλλων στόχων ή και συμφερόντων. Έργα στρατηγικής για τα Τζουμέρκα οφείλουν να υπηρετούν το σύνολο της περιοχής. Και αυτό να είναι καθαρό και διαφανές για όλους….
Οι επιπτώσεις για το περιβάλλον και το οικοσύστημα
Υπάρχει όμως και μια σειρά άλλων ερωτημάτων τα οποία συνδέονται με το μέγα κεφάλαιο των επιπτώσεων ενός τέτοιου έργου στο περιβάλλον. Γιατί δεν δίνονται σαφείς απαντήσεις στις δικαιολογημένες ανησυχίες και ενστάσεις φορέων και πολιτών των δύο Δήμων για τις επιπτώσεις της κατασκευής αυτού του δρόμου και της σήραγγας στον υδροφόρο ορίζοντα του βουνού, οι οποίες μπορεί να είναι καταστρεπτικές για τους δύο καταρράκτες, την πηγή εκεί που υδροδοτεί με πόσιμο νερό μέχρι τώρα οκτώ χωριά (Καταρράκτη, Κρυοπηγή, Μηλέα, Σγάρα, Γραικικό, Άνω και Κάτω, Κουκούλια) καθώς και άλλες πηγές του βουνού οι οποίες τροφοδοτούν άλλα χωριά καθώς και παραποτάμους του Αράχθου;
Είναι υπαρκτός ή όχι ο κίνδυνος για εξαφάνιση ή συρρίκνωση των υπογείων υδάτων στο βουνό; Υπάρχει κίνδυνος μείωσης αν όχι στέρευσης του νερού στους δύο καταρράκτες πάνω από το ομώνυμο χωριό; Υπάρχει κίνδυνος επηρεασμού των υπόγειων δεξαμενών που υπάρχουν σε όλα τα βουνά της Πίνδου; Τι επιπτώσεις θα υπάρχουν στα Τζουμέρκα; Πως απαντούν στις δικαιολογημένες απορίες και στις βαθύτατες ανησυχίες των κατοίκων οι υπερασπιστές του δρόμου και της σήραγγας;
Να σημειωθεί ότι για αυτό το θέμα επιστήμονες και αρμόδιοι κρατικοί φορείς είχαν και έχουν εκφράσει κάθετη αντίθεση για παρέμβαση στο βουνό, πόσο μάλλον για παρέμβαση τέτοιου μεγέθους όπως η κατασκευή σήραγγας και δρόμου που αλλοιώνει τρομακτικά το περιβάλλον με τεράστιες αρνητικές επιπτώσεις για την περιοχή των Τζουμέρκων.
Ας μελετηθεί έστω και την ύστατη ώρα η εισήγηση του Ν.Δ. Γιαννούλη για τον Ενεργειακό σχεδιασμό της Ηπείρου και την εφαρμογή στα Τζουμέρκα που κατατέθηκε στην 17η Παντζουμερκιώτικη Συνδιάσκεψη στην Αγναντα.
Σιωπή για τα περί ανεμογεννητριών στα Τζουμέρκα
Τελευταίο, όχι όμως έσχατο. Γιατί υπάρχει απόλυτη σιωπή στα όσα “θρυλούνται” περί εγκατάστασης στο μέλλον ανεμογεννητριών στα Τζουμέρκα πράγμα που διευκολύνεται με την κατασκευή του δρόμου Θεοδωριάνων- Μελισσουργών, αφού στρώνεται έτσι το έδαφος για παρεμβάσεις στο βουνό;
Με αφορμή τη συζήτηση που γίνεται υπάρχει και ένα καίριο θέμα για τους Δήμους: Γιατί δεν έχει υπάρξει μέχρι τώρα καμία ουσιαστική και σοβαρή συνεργασία των δύο όμορων Δήμων , Κεντρικών και Βορείων Τζουμέρκων , που αποτελούν έναν ενιαίο ορεινό όγκο για κοινή δράση, σχέδιο και πρόγραμμα ανάπτυξης της περιοχής; Και γιατί καθυστερεί τόσο η ολοκλήρωση του δρόμου που συνδέει Άγναντα – Βουλγαρέλι;
Για το σήμερα και το αύριο των Τζουμέρκων
Δεν είμαστε γενικά υπέρ των σηράγγων και φυσικά ούτε κατά. Θεωρούμε όμως απολύτως λανθασμένη την υιοθέτηση μιας αντίληψης “Φτιάξε και εσύ μια σήραγγα. Μπορείς” για να δημιουργηθούν νέα οδικά δίκτυα που θα…. γεννοβολήσουν ανάπτυξη. Τέτοιος “κρίνος” για να στηριχθεί η ανάπτυξη ορεινών περιοχών που βρίσκονται μάλιστα σε κατάσταση εγκατάλειψης για δεκαετίες δεν φυτρώνει, γιατί απλά δεν υπάρχει. Είναι το λιγότερο δε ατυχής η σύγκριση που επιχειρείται με ορεινές περιοχές Ελβετίας και Αυστρίας. Εκεί υπάρχουν δύο παράγοντες που λειτουργούν εδώ και χρόνια. Παραγωγή και κόσμος. Και ένας τρίτος αναγκαίος που λειτουργεί σταθερά για δεκαετίες:Σχεδιασμός. Εδώ τι υπάρχει;
Δεν έχουμε καμία απολύτως πρόθεση αντιδικίας με τους άξιους επιστήμονες που έκαναν τη μελέτη αυτού του έργου. Δεν είμαστε άλλωστε ειδικοί για να μιλήσουμε για την τεχνική επάρκεια ή όχι της μελέτης.
Εχουμε όμως διαφορετική άποψη για την αντιμετώπιση αυτού του έργου ως τη λυδία λίθο για να δημιουργηθούν νέες και δυναμικές συνθήκες για την ανάπτυξη του τόπου μας. Κυρίως όμως έχουμε διαφορετικές αντιλήψεις από όσους επιδιώκουν να αποφασίζουν αυτοί για εμάς χωρίς εμάς και γιαυτό καταθέτουμε αυτό το κείμενο. Επιδιώκουμε να αποτελέσει μια σπίθα για να ανοίξει μια καθαρή, έντιμη και χωρίς υστεροβουλίες συζήτηση για το σήμερα και το αύριο των Τζουμέρκων. Και φυσικά καλούμε όσους και όσες έχουν αντίστοιχους προβληματισμούς και συμφωνούν να το προσυπογράψουν και να στηρίξουν με όποιον άλλο πρόσφορο τρόπο κρίνουν έναν υγιή και ουσιαστικό διάλογο για τα Τζουμέρκα.\
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου