Η Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου σε μια συζήτηση με την Κατερίνα Σχισμένου

1. Ποια η γνώμη σας για την Αθήνα του 2018 ως παγκόσμια πρωτεύουσα βιβλίου;

• Είναι μια θαυμάσια ευκαιρία να γνωρίσει περισσότερο ο κόσμος εκτός των συνόρων μας τα εξαίρετα ελληνικά βιβλία που υπάρχουν και συνήθως παραμένουν άγνωστα στο ξένο κοινό, επειδή δύσκολα και σπάνια μεταφράζονται. Ευκαιρία όμως και για μας να έρθουμε σε στενότερη επαφή με νέα σημαντικά βιβλία άλλων χωρών και τους δημιουργούς τους.

2. Τι σημαίνει να είναι μια πόλη σαν την Αθήνα στο επίκεντρο του βιβλίου  και κατά πόσο υπάρχει παραγωγή λογοτεχνίας στην Ελλάδα του 2018;

• Παραγωγή ελληνικής λογοτεχνίας υψηλού επιπέδου υπήρχε πάντα, υπάρχει στις μέρες μας, αρκεί να την αναζητήσει κανείς.  Ας ελπίσουμε ότι με την ευκαιρία που προσφέρεται στην Αθήνα – και που της αξίζει - να είναι το επίκεντρο του βιβλίου το 2018, η λογοτεχνία μας, παλιότερη και νεότερη, θα γίνει ευρύτερα γνωστή, ώστε να κατακτήσει κάποτε τη θέση που της πρέπει.

3. Πώς γράφεται ένα βιβλίο, πώς εκδίδεται και πώς φτάνει στα χέρια του αναγνώστη;

• Για το πώς γράφεται ένα βιβλίο οι απαντήσεις είναι τόσες όσοι και οι γράφοντες! Για το πώς εκδίδεται και πώς φτάνει στα χέρια του αναγνώστη, φοβούμαι πως δεν είμαι το κατάλληλο πρόσωπο να απαντήσω με αξιόπιστα στοιχεία, ορθή μέθοδο και επαρκές δείγμα, μια που ο τρόπος έκδοσης και η διάθεση του βιβλίου είναι θέμα πολύπλευρο, που το χειρίζονται κυρίως οι εκδοτικοί οίκοι, μικροί και μεγάλοι. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, αυτό το θέμα, ανάμεσα σε άλλα καίρια ζητήματα της παραγωγής και της κυκλοφορίας των βιβλίων, το παρακολουθούσε συστηματικά και αξιόπιστα το Ελληνικό Κέντρο Βιβλίου, το γνωστό ΕΚΕΒΙ, που δυστυχώς καταργήθηκε αναίτια και με βάναυσο τρόπο το 2012, πράξη που είχε θλιβερές συνέπειες σε πολλούς τομείς που αφορούν το ελληνικό βιβλίο.

4. Τι είδους αναγνωστικό κοινό είναι ο Έλληνας;

• Η απάντησή μου κι εδώ είναι παρόμοια με την προηγούμενη. Θεωρώ παρακινδυνευμένο να εκφέρει κανείς γνώμη σε τέτοιο θέμα, όσο κι ανήκει στο χώρο του βιβλίου, με γενικεύσεις, χωρίς έγκυρες αποδείξεις, χωρίς έρευνα και μέθοδο επιστημονική. Εξ όσων γνωρίζω, τέτοια αξιόπιστη έρευνα δεν έχει γίνει.

5. Τι θα θέλατε να έχετε γράψει εσείς ;

• Τα βιβλία που αγάπησα πολύ, τα βιβλία που με συγκλόνισαν και σημάδεψαν τη ζωή μου είναι πολλά. Όμως η σκέψη «αχ, να το είχα γράψει εγώ!» δεν πέρασε ποτέ από το μυαλό μου για κανένα από αυτά. Μια τέτοια επιθυμία θα ήταν, για μένα, ιεροσυλία! Πώς να πω, για παράδειγμα, ότι θα ήθελα να είχα γράψει την «Αναφορά στον Γκρέκο» του Καζαντζάκη; Ή την «Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ» του Άγγελου Τερζάκη; Ή μια ποιητική συλλογή του Ελύτη; Ή τα δοκίμια του Κώστα Τσιρόπουλου και του Χρήστου Μαλεβίτση;  Αδιανόητο! Τέτοια βιβλία με κάνουν μόνο να χαίρομαι που υπάρχουν, γραμμένα από κορυφαίους συγγραφείς με άριστο τρόπο. Η δική μου δουλειά είναι να γράφω τα δικά μου βιβλία όσο καλύτερα μπορώ.

6. Ποιο συγγραφέα θαυμάζετε;

• Είναι πολλοί οι συγγραφείς που θαυμάζω, είτε γράφουν για μεγάλους κυρίως, είτε για παιδιά και νέους ή πάντα νέους. Δυσκολεύομαι πολύ να ξεχωρίσω έναν μόνο.

7. Πόσο ο τόπος, ο χώρος και η εποχή μας καθορίζει συγγραφικά;

• Νομίζω πως αυτά τα στοιχεία πάντα καθόριζαν τα έργα τα λογοτεχνικά, κρυφά ή φανερά, συνειδητά ή όχι. Επομένως συνεχίζουν να τα καθορίζουν, με την έννοια βέβαια που δίνει σ’ αυτά ο κάθε δημιουργός.

8. Αν θέλατε να ζούσατε σε άλλη εποχή ή χώρα ποια θα ήταν αυτή;

• Δεν θα ήθελα με κανέναν τρόπο να ζούσα ούτε σε άλλη εποχή, ούτε σε άλλη χώρα.  Είμαι αδιόρθωτα ερωτευμένη με την πατρίδα μου την Ελλάδα, άρρηκτα δεμένη με τη ζωή και το σήμερα, άρα νιώθω πως η σημερινή εποχή, μολονότι δύσκολη, μολονότι βρισκόμαστε «εν τω πελάγει των θλίψεων», είναι άξια να τη ζει κανείς στον τόπο του και να παλεύει για το κοινό καλό, ανάλογα με τις δυνάμεις και την αντοχή του.

9. Υπάρχει η αλήθεια του συγγραφέα;

• Φυσικά! Η δική του αλήθεια.

10. Πώς προσδιορίζεται ένα βιβλίο σε καλό ή μη και μια γραφή αντίστοιχα;

• Είθε να υπήρχε μία μόνον απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα και ευτυχώς που δεν υπάρχει. Έτσι το πεδίο μένει ελεύθερο για ελεύθερες επιλογές από ελεύθερους ανθρώπους-αναγνώστες. Αρκεί να είναι αναγνώστες συνειδητοί.

Λότη  Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου

www.loty.gr

Ποιά είναι η Λότη Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου;

 ΛΟΤΗ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ-ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Γράφει βιβλία κυρίως για παιδιά και νέους και ασχολείται με τη μελέτη της παιδικής και νεανικής λογοτεχνίας. Έχει τιμηθεί με τo Βραβείo Παιδικής Λoγoτεχvίας της Ακαδημίας Αθηvώv, με δύο Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου, με τιμητικά διπλώματα από τo Παvεπιστήμιo της Πάντοβα και τη Διεθvή Οργάvωση Βιβλίωv για τη Νεότητα, καθώς και με άλλα δέκα πανελλήνια βραβεία. To 1994 και το 2010 ήταν υποψήφια για το Διεθνές ΒραβείοHans Christian Andersen και το 2015 για το Διεθνές Βραβείο Astrid Lindgren.Έργα της έχoυv μεταδoθεί από τo ραδιόφωvo, έχoυv μεταφερθεί στηv τηλεόραση κι έχoυv μεταφραστεί στα ιαπωvικά, στα αγγλικά, στ’ αλβανικά και στα κορεατικά.

Κατερίνα Σχισμένου