ΕΠΙΚΕΙΤΑΙ ΝΕΟ ΚΟΥΡΕΜΑ

Γράφει ο Κίτσος ο Αθαμάνας

Κύριε Διευθυντά,

Με έκανες, μ’ αυτά που γράφεις, και κακολόγησα  τον μακαρίτη, τον πατέρα μου. Να πάω του έλεγα καμιά τάξη στο Γυμνάσιο, να μάθω κι εγώ καμιά κλίτσα γράμμτα. Αυτός με απέτρεπε υπερηφάνως.

«Α, μπα, δεν χρειάζεται. Κάτσε  και φέτος λασποπαίδ’ να ξεπληρώσουμε εκείνα τα λαζνίδια που αγοράσαμε και να δούμε…»

 Να δούμε φέτος, να δούμε του χρόνου, γιοκ σχολείο εγώ. Έμεινα γκτσουπ. Έτσι, πού να μην καταλαβαίνω  τι σημαίνει  κούρεμα, κουρά και κουρόγιδο. Λέξεις καθημερινής χρήσης…

Προσέφυγα στις γνώσεις του μπάρμπα Βασίλη, που κατοικοεδρεύει στο διπλανό μαντρί.

Ούτος εμβριθώς μελετήσας την όλη υπόθεση και με ύφος κανονικού γλωσσολόγου,  απεφάνθη ως ακολούθως:

«Η λέξη κούρεμα προέρχεται από το ρήμα κείρω που σημαίνει κόπτω την κόμη, δηλαδή ξυρίζω, αποκόπτω.  Μεταφορικά σημαίνει καταστρέφω, ερημώνω, τα κάνω λαμπόγιαλο, δεν αφήνω τίποτε όρθιο και, ενίοτε, στη σημερινή εποχή του ΔΝΤ, προβαίνω σε μεταρρύθμιση. Και για όσους διαφωνούν, ας πάμε στον Θουκυδίδη.  “Για να δικαιολογούν τις πράξεις τους αλλάζουν ακόμα και την σημασία των λέξεων.” Έτσι έγραφε ο Θουκυδίδης για τον εμφύλιο πόλεμο των Κερκυραίων, μεταξύ Δημοκρατικών και Ολιγαρχικών. Αυτό γίνεται και σήμερα, αφού σε στιγμές μεγάλης ασάφειας και σκόπιμης συσκότισης, ένα από τα πρώτα πράγματα που πέφτουν στον καιάδα της σκοπιμότητας είναι και οι λέξεις. Λέξεις ή και φράσεις που νοηματοδοτούνται κατά το δοκούν ή κατά το πώς εξυπηρετούμαστε.
Κατά συνέπεια οι απολύσεις ονομάστηκαν κινητικότητα, το κόψιμο των συντάξεων  ονομάστηκε εξορθολογισμός, το κούρεμα μισθών και καταθέσεων, καλλωπισμός. Ξήλωμα νοσοκομειακών κλινικών ονομάστηκε αναβάθμιση του ΕΣΥ. Οι χιλιάδες των υποψήφιων ανέργων  είναι οι «δεξαμενές» (!) από τις οποίες θα αντληθεί ο αναγκαίος αριθμός για να επιτευχθεί ο «στόχος» (!) των απολύσεων! Συνεπώς, απλά και ξάστερα. Κουρεύω σημαίνει καταστρέφω.

                                         ( Εν χρω κεκαρμένοι)

Από το ρήμα κείρω προέρχονται και οι λέξεις κουρά, κουρεύς (απ’ όπου προέρχεται το κουρείο , το μεταγενέστερο ρήμα κουρεύω, η λέξη κέρμα (τεμάχιο απ’ όπου και το ρήμα κερματίζω =τεμαχίζω), ακέραιος =ατεμάχιστος, ακαρής (αυτός που δεν μπορεί να κοπεί, να τεμαχιστεί, μικρός, ελάχιστος), ακαριαίος (στιγμιαίος, αστραπιαίος απ’ όπου και το επίρρημα ακαριαίως). Από την παράγωγη λέξη κουρά =κούρεμα προέρχεται το ρήμα κουράζω με αρχική σημασία τιμωρώ κάποιον δια κουράς και ήταν ο πιο διαδεδομένος τρόπος διασυρμού η κουρά της κόμης και συνήθως η ποινή της διαπόμπευσης. Μορφή της διαπόμπευσης στα μισά του προηγούμενου αιώνα ο νόμος περί τεντιμποϊσμού. (τεντιμποϊσμός: λέξη ξενόγλωσση. Η προκλητική και αντικοινωνική συμπεριφορά νεαρών, η θρασύτατη συμπεριφορά νέων).

Επομένως, κουράζω σημαίνει τιμωρώ κάποιον με κούρεμα, τον βασανίζω, τον καταπονώ. Έτσι, προκύπτει το ρήμα κουράζομαι= καταπονούμαι.  Άλλοι διδάσκουν πως το  κουράζομαι είχε την έννοια του κουρεύομαι και το χρησιμοποιούσαν για τους κληρικούς και τους μοναχούς. Επειδή ήταν μακρά και κοπιαστική η διαδικασία της κουράς και της χειροτονίας μετέπεσε το ρήμα κουράζομαι στη σημασία του καταπονούμαι. 

Το κούρεμα των αιγοπροβάτων δίνει άκομψη και αστεία εμφάνιση στο κουρεμένο γίδι, το κουρό - γιδο, απ’ όπου προέκυψε η λέξη κορόιδο, δηλαδή (εκείνος που κάποιοι τον εμπαίζουν, τον περιγελούν) και το ρήγμα κουρο (γ)ιδεύω= περιπαίζω.

Αυτά τα λίγα για τη λέξη κούρεμα. Στο νου μου όμως έρχεται η σκέψη πως κούρεμα χωρίς ξύρισμα δε γίνεται.  Έτσι, λοιπόν,  επειδή το ξύρισμα γινόταν πάντα μετά το κούρεμα, το πότε θα γίνει αυτό κανένας δεν ξέρει. Αλλά για να μη μακραίνει η κουβέντα, όποτε και να γίνει το ξύρισμα, ας έχουμε στο νου μας την παρακάτω ιστορία:

Κάποτε ένας φτωχός παρεκάλεσε τον κουρέα της γειτονιάς του να τον ξυρίσει, για την ψυχή του. Ο κουρέας για να μην πάει η ψυχή του στην κόλαση του είπε να περιμένει, μέχρι να κουρέψει και να ξυρίσει τους άλλους πελάτες, που είχε στο μαγαζί. Κάθισε, λοιπόν, για αρκετή ώρα στην καρέκλα στη γωνιά του κουρείου και περίμενε υπομονετικά. Αφού, λοιπόν, ο κουρέας τελείωσε με όλους τους πελάτες, του λέει με ένα ύφος όχι και τόσο ευχάριστο: «κάθισε στην καρέκλα» και χωρίς δεύτερη κουβέντα αρχίζει να του βρέχει το πρόσωπο με κρύο νερό. Χωρίς να του βάλει σαπουνάδα, παίρνει ένα παλιό ξυράφι και αρχίζει να του τραβά τα γένια.

Εκείνη τη στιγμή ακούστηκε ένας θόρυβος στο διπλανό μαγαζί και στη συνέχεια ένα συνεχόμενο νιαούρισμα μιας γάτας που έδειχνε ότι κάποιος την βασανίζει. Πάνω στο ξύρισμα ο κουρέας ρωτάει τον φτωχό: «Τι διάολο κάνουν της γάτας και νιαουρίζει έτσι;»

(Το ελληνικό (μνημονιακό - τροϊκανό)  ξούρισμα)

Και με ένα παραπονιάρικο ύφος ο φτωχός του απαντά: « ποιος ξέρει, μπορεί να την ξυρίζουν κι αυτή, για την ψυχή τους». Αυτά γνωμοδότησε ο μπάρμπα Βασίλης.

Και μη μου πει κανείς πως, όταν μετά το δεύτερο κούρεμα του ελληνικού χρέους, όπως ακούγεται και γράφεται στις εφημερίδες, έλθει και το ξύρισμα, δεν θα γίνει έτσι, γιατί τότε θα πέσει σίγουρα έξω.  Θα μας φολτακιάσουν…

                                                 Μετά τιμής

                                 Κίτσος  ο Αθαμάνας pasias1952@gmail.com