Οι ανειδίκευτοι Έλληνες ναυτικοί θα μπορούν να ναυτολογούνται πλέον στα ποντοπόρα πλοία. Η σχετική διάταξη που απορρίφθηκε από την πλειοψηφία του Ελληνικού Κοινοβουλίου τελικά πέρασε με υπουργική απόφαση. Ειδικότερα, στην υπουργική απόφαση3522.2/08/2013 με τίτλο «Κανονισμός για την εφαρμογή απαιτήσεων της Σύμβασης Ναυτικής Εργασίας 2006 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας»,αναφέρεται ότι «σε περίπτωση που δεν υφίσταται σε ισχύ Συλλογική Σύμβαση εργασίας που έχει εφαρμογή, οι όροι και οι συνθήκες ναυτολόγησης του Ναυτικού συμφωνούνται ελεύθερα από τα συμβαλλόμενα μέρη και καταχωρούνται στην γραπτή σύμβαση» (Υπουργική απόφαση άρθρο 6 της Υπουργικής απόφασης).


Με άλλα λόγια, έμμεσα οι ανειδίκευτοι Έλληνες θα μπορούν να πάρουν την θέση των φθηνών αλλοδαπών ναυτικών με μισθούς που ισχύουν στην διεθνή αγορά. Υπενθυμίζεται ότι οι εφοπλιστές είχαν ζητήσει να προσλάβουν φθηνό ελληνικό κατώτερο πλήρωμα με 1.000 ευρώ μικτά, πρόταση που συμπεριελήφθη σε σχέδιο νόμου, αλλά καταψηφίστηκε το σχετικό άρθρο 19 από την ολομέλεια της Βουλής.

Το βασικό επιχείρημα που είχαν αναπτύξει οι βουλευτές που αντιδρούσαν, καθώς και οι συνδικαλιστές ήταν ότι ο μισθός του ναύτη κατά το Διεθνές Γραφείο Εργασίας είναι 1.436 δολάρια. Από τότε αναπτύχθηκε ένας πλούσιος διάλογος για τα υπέρ και τα κατά της απόφασης. Οι μεν υποστήριζαν ότι είναι καλύτερα να παίρνεις 1.000 ευρώ μικτά και να είσαι στη θάλασσα, παρά άνεργος στην πλατεία και στο χωριό".

Όσοι αντιδρούσαν ισχυρίζονταν ότι με αυτόν τον τρόπο καταργούνταν έμμεσα οι συλλογικές συμβάσεις. Τώρα, βρέθηκε το παράθυρο προκειμένου να ναυτολογούνται ανειδίκευτοι Έλληνες σε θέσεις αλλοδαπών ναυτικών. Βέβαια, οι συνδικαλιστές ναυτικοί αντιδρούν, οι οποίοι επισημαίνουν ότι δεν μπορούν να ανεχθούν οι Έλληνες ναυτικοί να είναι επιστρατευμένοι και να είναι με σκυμμένο το κεφάλι πάνω στα πλοία. Οι άνθρωποι που δάμασαν τα κύματα, τα στοιχειά της φύσης, που ένωσαν τις στεριές, να ταξιδεύουν αλυσοδεμένοι όπως οι σκλάβοι στις γαλέρες.

Η διοίκηση της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας σε έκτακτη συνεδρίασή της, εξέτασε διεξοδικά τις ρυθμίσεις, που περιλαμβάνονται στον Κανονισμό για την εφαρμογή απαιτήσεων της Σύμβασης Ναυτικής Εργασίας 2006 (MLC), που δημοσιεύθηκε πρόσφατα (ΦΕΚ 1671 Β΄), εστιάζοντας στο περιεχόμενο της παραγράφου 1 του άρθρου 6, που αναφέρεται στη σύμβαση ναυτολόγησης. Μετά από συζήτηση οι συνδικαλιστές της ΠΝΟ κατέληξαν στην ομόφωνη εκτίμηση ότι η ρύθμιση αυτή που επιχειρείται στο χώρο των συμβάσεων ναυτολόγησης κατ' αρχήν δεν συνάδει αλλά προσκρούει στη Διεθνή Σύμβαση MLC, που κυρώθηκε με τον Ν. 4078/2012 και ότι συνιστά συνέχιση, με άλλη μορφή της προσπάθειας, που προϋπήρξε στη κατεύθυνση αυτή με το πασίγνωστο άρθρο 19 του πολυνομοσχεδίου ΥΝΑ (ήδη Ν. 4150/13) περί «ατομικών συμβάσεων», το οποίο τελικά καταψηφίσθηκε στη Βουλή των Ελλήνων.

Μάλιστα, ο γραμματέας της ΠΝΟ Γιάννης Χαλάς ζήτησε ήδη συνάντηση με τον υπουργό Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη προκειμένου να ζητήσει εξηγήσεις για την απόφαση και να αναλύσει τις επιπτώσεις που θα προκύψουν για τους ενεργεία Έλληνες ναυτικούς.
Υπάρχουν φωνές από τους συνδικαλιστές, όπως του προέδρου των ναυτών, στελέχους του ΣΥΡΙΖΑ, Αντώνη Νταλακογιώργου, που υποστηρίζει ότι η απόφαση είναι αντιδημοκρατική και πραξικοπηματική και επισημαίνει ότι πρόκειται για πανομοιότυπη διάταξη που περιλαμβανόταν στο άρθρο 19 του Πολυνομοσχεδίου για την ανασυγκρότηση του ΥΝΑ, η οποία απορρίφθηκε στην σχετική συζήτηση που διεξήχθη στην Βουλή για το Πολυνομοσχέδιο του ΥΝΑ από την πλειοψηφία της Βουλής.

Υπενθυμίζεται ότι η διάταξη εκείνη καταργούσε τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας για τα πληρώματα στην Ποντοπόρο Ναυτιλία, νομιμοποιούσε τις ατομικές συμβάσεις και τους τριτοκοσμικούς μισθούς των Ναυτεργατών.

Είναι γεγονός ότι η υπουργική απόφαση θα "φέρει τα πάνω κάτω" στις εργασιακές σχέσεις στην ποντοπόρο ναυτιλία και σίγουρα θα ασκήσει πιέσεις και στις αμοιβές των αξιωματικών που εργάζονται στα ποντοπόρα πλοία.




Επισημαίνεται ότι η ελληνική ναυτιλία γνώρισε μεγάλη άνθηση τις τελευταίες έξι δεκαετίες. Οι ναυτικοί έφθασαν τους 120.000 το 1974, ενώ οι εφοπλιστές συνολικά όλα αυτά τα χρόνια τους 1000 περίπου. Μεγάλοι αριθμοί και στις δύο κατηγορίες της ναυτιλίας. Εξίσου υπέρογκος αριθμός των πλοίων που ναυπήγησαν και αγόρασαν. Αποτέλεσμα είναι ότι όλες αυτές τις δεκαετίες έφεραν τεράστιο πλούτο στην Ελλάδα. Ψηφίστηκαν ευεργετικοί νόμοι για τους Έλληνες εφοπλιστές, ισχυρά κίνητρα εισαγωγής του συναλλάγματος για τους Έλληνες ναυτικούς. Με τα χρήματα αυτά επέζησαν τα νησιά, οι φτωχογειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά. Τα περίφημα «κόκκινα χαρτιά» που έφερναν οι ναυτικοί ενίσχυαν την εθνική οικονομία. Μιλάμε για το συνάλλαγμα και τα «κόκκινα χαρτιά» ήταν η απόδειξη ότι εισήγαγαν μέσω της Τράπεζας Ελλάδος ναυτιλιακό συνάλλαγμα. Τέλος, πάντων, όλοι παραδέχθηκαν το ελληνικό ναυτιλιακό δαιμόνιο.

Όμως, υπήρξαν κυβερνήσεις που πήραν μέτρα που οδηγούν στον αφελληνισμό της ελληνικής ναυτιλίας. Μείωσαν τις οργανικές συνθέσεις, έμμεσα αύξηση τα όρια συνταξιοδότησης τους, αύξησαν την φορολογίας τους. Το σπουδαιότερο είναι ότι επιχείρησαν επανειλημμένα να τους εξευτελίσουν και να τους έχουν επί χρόνια επιστρατευμένους. Όποτε οι ναυτικοί παίρνουν απόφαση για απεργίες «ντύνονται» στο τέλος στο «χακί». Ακόμα και σήμερα είναι επιστρατευμένοι.

Από το 2002 μέχρι και σήμερα οι ναυτικοί έχουν πραγματοποιήσει δεκάδες απεργιακές κινητοποιήσεις με αιτήματα την υπογραφή συλλογικών συμβάσεων, την διατήρηση των θέσεων εργασίας τους, την μη αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και τη μείωση της φορολογίας, που συχνά αυξομειώνεται. Αλλά, έμπαινε δικαστική φραγή στη θέληση τους. Η πρώτη επιστράτευση των ναυτικών έγινε τον Ιούνιο του 2002, όταν ήταν πρωθυπουργός ο Κ. Σημίτης και υπουργός Ναυτιλίας ο Γιώργος Ανωμερίτης. Η δεύτερη επιστράτευση έγινε τον Φεβρουάριο του 2006, όταν πρωθυπουργός ήταν ο Κ. Καραμανλής και υπουργός ο Μανώλης Κεφαλογιάννης. Η τρίτη έγινε, τον Νοέμβριο του 2010 επί πρωθυπουργίας του Γ.Α. Παπανδρέου με υπουργό τον Γιάννη Διαμαντίδη και η τέταρτη την προηγούμενη Τρίτη με πρωθυπουργό τον Α. Σαμαρά και υπουργό τον Κωστή Μουσουρούλη. Επισημαίνεται ότι από τον Νοέμβριο του 2010 μέχρι και σήμερα οι ναυτικοί μόνο για 2 μήνες δεν είναι επιστρατευμένοι! Το παράδοξο είναι ότι τους τελευταίους μήνες, οι περισσότεροι ναυτικοί είναι απλήρωτοι, δεδομένου ότι μόνο μία εταιρεία, η Attica Group δεν οφείλει σε κανένα ναυτικό της. Έτσι, οι περισσότεροι ναυτικοί που είναι ναυτολογημένοι σε πλοία της ακτοπλοΐας ταξιδεύουν απλήρωτοι και επιστρατευμένοι.

Εύλογα θα μπορούσε να πει κάποιος, καλά, οι ναυτικοί της ακτοπλοΐας δεν πληρώνονται, - είναι γνωστό ότι οι περισσότεροι ναυτικοί στην ακτοπλοία είναι απλήρωτοι για έξι περίπου μήνες - αλλά οι ναυτικοί των ποντοπόρων πλοίων αμείβονται πλουσιοπάροχα. Τα στοιχεία και τα επιχειρήματα είναι πολλά για να απαντήσει κάποιος αμέσως. Πάντως, ένας στους τρεις ναυτικούς είναι άνεργος, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν 3.760 ελληνόκτητα ποντοπόρα πλοία τα οποία ταξιδεύουν με διάφορες σημαίες. Το συγκλονιστικό στοιχείο είναι ότι κατά μέσο όρο εργάζονται μόνο 2,6 Έλληνες ναυτικοί ανά ελληνόκτητο πλοίο. Εκτιμάται ότι λιγότεροι από 10.000 Έλληνες ναυτικοί εργάζονται στα ποντοπόρα πλοία και περίπου 11.000 που απασχολούνται στα 1.238 πλοία εσωτερικών γραμμών. Πρόσφατα το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο επισήμανε ότι υπάρχουν 71.800 συνταξιούχοι ναυτικοί και μόνο 17.000 εργαζόμενοι σε πλοία. Η αναλογία μεταξύ συνταξιούχων προς εργαζόμενο ναυτικό είναι 4,2 προς 1! Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι.