Γηρομέρι Θεσπρωτίας, στη Μουργκάνα. Απολαύστε τα video

Απολαύστε τα video

Παραδοσιακός ημιορεινός οικισμός που βρίσκεται στο βόρειο τμήμα  του νομού, ανήκει στον Δήμο Φιλιατών και απέχει 8 χλμ. από τους Φιλιάτες και 23 χλμ. Βορειοανατολικά της Ηγουμενίτσας . Κοντά του βρίσκετε η Ιερά Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Η περιοχή Φιλιατών βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του Νομού Θεσπρωτίας, μεταξύ του ποταμού Καλαμά και των Ελληνοαλβανικών συνόρων. Αποτέλεσε διαμετακομιστικό σταθμό στην αρχαιότητα αλλά και κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας καθώς από εκεί διέρχονταν οδική αρτηρία που συνέδεε την Θεσπρωτία με τα Ιωάννινα.

Το Γηρομέρι είναι κτισμένο σε μια καταπράσινη πλάγια. Ένα φιδίσιο πέτρινο καλντερίμι ανηφορίζει στο χωριό  με τα παλιά  πέτρινα αρχοντικά  διώροφα σπίτια, που θυμίζουν πολύ τα σπίτια του Ζαγορίου ως προς την μορφή τους, η μόνη διαφορά, βρίσκεται στις στέγες τους, που είναι με κεραμίδι. Στο Γηρομέρι θα σας εντυπωσιάσει η θέα που διαθέτει και το γαλήνιο τοπίο με την απόλυτη ησυχία.  

Εάν επισκεφτείτε το χωριό το Πάσχα θα ζήσετε μια συγκλονιστική εμπειρία το έθιμο της κάθαρσης  Ο Κάτω Κόσμος ενώνεται με τον Επάνω, μέσω της μουσικής, έστω και για λίγο. Το παράδοξο έθιμο που τηρείται με θρησκευτική ευλάβεια κάθε χρόνο το πρωί της Δευτέρας του Πάσχα στο κοιμητήριο του Γηρομερίου. ΄΄Με βουρκωμένα μάτια και χείλη που σιγοτρέμουν, οι συγγενείς στέκονται εκστατικοί πάνω από τον τάφο του προσφιλούς προσώπου τους. Η απόλυτη σιγή σπάει από τα μουσικά όργανα που δίνουν το ρυθμό. Οι συγγενείς μουρμουρίζουν το αγαπημένο ηπειρώτικο τραγούδι του οικείου τους και αναπολούν τις στιγμές που έζησαν μαζί του. Έχουν ήδη δώσει μπαξίσι στη ζυγιά (ορχήστρα), που προχωρεί από τάφο σε τάφο ακολουθώντας την ίδια διαδικασία.΄΄. Το τελευταίο μέρος του εθίμου περιλαμβάνει χορό έξω από το νεκροταφείο και έπειτα τραγούδι και χορό στις γειτονιές και τα σπίτια με άφθονο φαγοπότι.

Ιερά Μονή Γηρομερίου

Ένα από τα σημαντικότερα, παλαιότερα και δυστυχώς λίγα εν ενεργεία σήμερα μοναστήρια στην Ήπειρο, είναι η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Γηρομερίου. Ιδρυτής της μονής είναι ο Όσιος Νείλος ο Εριχιώτης, ο Ηγιασμένος.

Η Ιερά Μονή Γηρομερίου ιδρύθηκε στις αρχές του 14ου αιώνα (μεταξύ 1310 και 1320), στην εποχή της ακμής του Δεσποτάτου της Ηπείρου. Αποτέλεσε σημαντικό μοναστικό κέντρο και έφτασε στην μεγαλύτερη ακμή της στα μέσα του 16ου αιώνα, εποχή κατά την οποία, κατά τον Θεοδόσιο Ζυγομαλά, αριθμούσε περίπου 300 μοναχούς.

Η μονή είναι κτισμένη σε υψόμετρο 300 περίπου μέτρων στη δυτική πλαγιά του όρους Φαρμακοβούνι. Βρίσκεται πάνω σε απόκρημνο βράχο και περιβάλλεται από τοπίο εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς με πλούσια βλάστηση και πηγαία νερά.

Μεγάλη ήταν η προσφορά της μονής στην περιοχή της Θεσπρωτίας σε όλη τη μακραίωνη ιστορία της, συμβάλλοντας στη διατήρηση της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης των κατοίκων. Χαρακτηριστική ήταν η λειτουργία του Κρυφού Σχολειού και της Ιερατικής Σχολής, μέσα στο χώρο της μονής. Ακόμη, με έξοδα της μονής λειτουργούσαν σχολεία σε ορισμένα από τα χωριά της περιοχής.

Το Καθολικό της μονής είναι αποτέλεσμα δύο τουλάχιστον οικοδομικών φάσεων. Ως οικοδομικό υλικό διακρίνεται η πέτρα τις περιοχής σε αποχρώσεις ερυθρού και λευκού, ενώ η στέγη ήταν πάντοτε κεραμοσκεπής.

Η σημερινή αδελφότητα αποτελείται από τρεις μοναχούς και εγκαταστάθηκε στη μονή το 1989.

Η μονή πανηγυρίζει τον Δεκαπενταύγουστο και στην εορτή του κτίτορός της Οσίου Νείλου στις 2 Ιανουαρίου. Επίσης εορτάζει πανηγυρικά την Τρίτη του Πάσχα, τη μνήμη των Νεοφανών Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης στο όνομα των οποίων, κατασκευάστηκε πρόσφατα, Παρεκκλήσιο εντός της μονής.

Ο Όσιος Νείλος ο Ηγιασμένος κοιμήθηκε το έτος 1334. Το λείψανό του ενταφιάστηκε σε μικρή απόσταση από την Ιερά Μονή Γηρομερίου και παραμένει μέχρι σήμερα εκεί, διότι όταν επεχείρησαν, λίγα χρόνια μετά την κοίμησή του, την ανακομιδή του, κατά θεία παραχώρηση, κατέπεσε ογκώδης βράχος και κάλυψε τον τάφο. Σήμερα, επάνω από τον τάφο του Οσίου Νείλου υπάρχει μικρό παρεκκλήσι.

Περιοχή - πρόσβαση

Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Γηρομερίου, βρίσκεται στην ακριτική περιοχή του Νομού Θεσπρωτίας, οκτώ χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πόλης των Φιλιατών, κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα, κτισμένη σε υψόμετρο τριακοσίων περίπου μέτρων, στις δυτικές πλαγιές του όρους Φαρμακοβούνι.

Η μονή συνδέεται με το οδικό δίκτυο της περιοχής με ασφαλτοστρωμένο δρόμο καλής βατότητας. Απέχει 8 χιλιόμετρα από τους Φιλιάτες, 23 από την Ηγουμενίτσα και 75 από τα Ιωάννινα, μέσω Κεραμίτσας. Ειδικές πινακίδες, σε συγκεκριμένα κομβικά σημεία, καθοδηγούν τους επισκέπτες μέχρι το μοναστήρι.

Σε κοντινή απόσταση από τη μονή, μπορεί κανείς ακόμη να επισκεφθεί τα παραδοσιακά χωριά της περιοχής Γηρομέρι, Φοινίκι, Φανερωμένη, Σίδερη και Πλαίσιο.

Τηλ.: και

e-mail: info@monigiromeriou.gr

Ιστοσελίδα μονής: www.monigiromeriou.gr

Με κλαρίνα, ντέφια και τραγούδια πάνω στους τάφους των νεκρών.

Ένα πρωτότυπο πανελληνίως και παλαιό ταφικό έθιμο αναβίωσε τη Δευτέρα του Πάσχα, στο Γηρομέρι Φιλιατών.Οι κάτοικοι του χωριού, με κλαρίνα και ντέφια, πήγαν στο νεκροταφείο και τραγούδησαν πάνω από τους τάφους των νεκρών (φωτό). Αμέσως μετά τη λειτουργία στην εκκλησία του νεκροταφείου και τα τρισάγια από τον ιερέα, οι συγγενείς του νεκρού παρήγγειλαν στους οργανοπαίχτες το αγαπημένο τραγούδι του, όσο ήταν στη ζωή, πάνω από τον τάφο του. Από παραδοσιακά τραγούδια μέχρι τσιφτετέλια ακούστηκαν. Και φυσικά «κεράστηκαν» τα όργανα.

Έθιμο 300 ετών!

Το έθιμο αυτό έχει τις ρίζες του γύρω στα 1700. Τότε, χρόνια σκληρής τουρκοκρατίας στην περιοχή, πέθανε μια γιαγιά, την οποία αγαπούσαν πολύ οι συγχωριανοί της, καθώς τους στήριζε απέναντι στην τουρκική τυραννία. Και για να την τιμήσουν σκέφτηκαν να κάνουν το θάνατό της πανηγύρι, αλλά και εφαλτήριο εμψύχωσης των ραγιάδων. Διακόπηκε για λίγα χρόνια, αλλά συνεχίζεται έως και σήμερα, συμβολίζοντας την ανάσταση των νεκρών, αλλά και θυμίζοντας τον οφειλόμενο σεβασμό προς τους νεκρούς. Όπως μας έλεγε ο οργανωτής αυτού του εθίμου, ο κ. Φερεντίνος, «δεν πρόκειται να το σταματήσουμε, γιατί αποτελεί κομμάτι της ιστορίας και της παράδοσης του τόπου μας, αλλά και κομμάτι της ψυχής μας».

Αλέκος Παπαδόπουλος

Ο Αλέκος Παπαδόπουλος γεννήθηκε στο Γηρομέρι Θεσπρωτίας το 1949. Είναι δικηγόρος. Από το 1989 ως σήμερα εκλέγεται συνεχώς βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ, αρχικά στο νομό Θεσπρωτίας και από το 2004 στη Β' Περιφέρεια Αθηνών. Τον Οκτώβριο του 1993 ορκίστηκε Υφυπουργός Οικονομικών και από τον Φεβρουάριο του 1994 έγινε Υπουργός Οικονομικών. Από τον Σεπτέμβριο του 1996 ως το Φεβρουάριο του 1999 διετέλεσε Υπουργός Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης & Αποκέντρωσης. Τον Απρίλιο του 2000 ορκίζεται Υπουργός Υγείας και Πρόνοιας και παραμένει έως τον Ιούνιο του 2002. Είναι συγγραφέας των βιβλίων «Άπειρος χώρα: Ο Αλβανικός εθνικισμός και ο οικουμενικός Ελληνισμός» και «Τα βήματα του Έστερναχ. Η Ελλάδα μετά το 2010». Σήμερα ιδιωτεύει.

www.romiazirou.blogspot.gr