Θύμα δικαιωμάτων ο Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας από το You Tube; Τι δουλειά έχει η SONY με τον Εθνικό μας 'Υμνο;

Όπως ανακαλύψαμε πριν από λίγες μέρες, o ελληνικός εθνικός ύμνος του Μάντζαρου και του Σολωμού φαίνεται να υπόκειται σε πνευματικά δικαιώματα τα οποία ζητάει να εισπράξει το YouTube. Αυτή τη φορά το ψάξαμε λίγο παραπάνω.

Η υπόθεση προέκυψε όταν αναρτήσαμε το πρώτο ιστορικό δελτίο ειδήσεων των εργαζομένων της ΕΡΤ, με φόντο τα ΜΑΤ έξω από το Ραδιομέγαρο, στη δημοφιλέστερη πλατφόρμα προβολής βίντεο. Μετά το ανέβασμα του αρχείου είδαμε μια ειδοποίηση σύμφωνα με την οποία θα έπρεπε είτε να αφαιρέσουμε τα ηχητικά τμήματα του βίντεο που έχουν πνευματικά δικαιώματα, είτε να επιτρέψουμε στο YouTube να παίζει διαφημίσεις προκειμένου να αποδώσει στον κάτοχο των δικαιωμάτων το ποσό που του αναλογεί.

Το επίμαχο ηχητικό κομμάτι δεν ήταν άλλο από τον ελληνικό εθνικό ύμνο, που σύμφωνα με το YouTube ανήκει στην εταιρεία διαχείρισης και διανομής μουσικής IODA.

Η IODA (που πλέον ονομάζεται Orchard) ιδρύθηκε το 2003 και διαθέτει ένα παγκόσμιο δίκτυο συλλογικής διαχείρισης και διανομής μουσικής και ταινιών. Δραστηριοποιείται σε 27 χώρες και διατηρεί σχέσεις ελέγχου με τα μεγαλύτερα διαδικτυακά μέσα παροχής περιεχομένου όπως το YouTube, το iTunes, το Amazon κ.λπ.

Παρόλο που δεν αναγράφεται στην ιστοσελίδα της, η Orchard δεν συνεργάζεται απλώς με την Sony Music Entertainment αλλά στην ουσία ανήκει σ' αυτήν. Το 2009 ανακοινώθηκε από τις δύο εταιρείες μια παγκόσμια στρατηγική συμμαχία προκειμένου η Sony να ελέγξει καλύτερα την πνευματική της ιδιοκτησία, αλλά όπως δημοσίευσε το περιοδικό Billboard στις 5 Μαρτίου του 2012, στην πραγματικότητα η Sony κατέχει πλέον το 51% της Orchard, ενώ υπάρχουν και σχέδια πλήρους απορρόφησής της.

Είναι άραγε δυνατό ο εθνικός ύμνος όχι μόνο να μην ανήκει στο ελληνικό κράτος, αλλά επιπλέον κάθε φορά που παίζεται στο διαδίκτυο να πληρώνεται γι' αυτό μια ξένη ιδιωτική εταιρία;

Επειδή λοιπόν η εμπλοκή ανάρτησης περιεχομένου στο You Tube μας βάζει σε υποψίες για το ποιος παράνομα απαιτεί και καρπώνεται δικαιώματα από τη μετάδοση του Εθνικού Ύμνου μας, ο υπουργός πολιτισμού κ. Πάνος Παναγιοτόπουλος, στην αρμοδιότητα του οποίου ανήκουν και οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων, καλείται να διερευνήσει αν ο "Ύμνος εις την Ελευθερίαν", έχει πέσει κι αυτός θύμα δικαιωμάτων ώστε να μη φθάσουμε στο σημείο να πει κάποιος αρμόδιος αυτό που είπε ο Abdurrahman Celik, διευθυντής του Τουρκικού υπουργείου πολιτισμού για τα πνευματικά δικαιώματα, στην αντιπροσωπεία ειδήσεων της Ανατολίας : "Τόσο καιρό, ήταν παραμελημένο και κατά συνέπεια ξεχασμένο το θέμα. Εάν μας ρωτήσουν οι ξένοι σε ποιους ανήκει ο εθνικός ύμνος, ποιος θα μας καταλάβει εάν τους πούμε ότι είναι δικός μας;"

Προκειμένου να βοηθήσουμε τη διερεύνηση του θέματος δίνουμε τα εξής στοιχεία:

α) Ή το You Tube αυθαιρετεί και προβαίνει σε εμπλοκή προκειμένου να καρπώνεται ποσά από διαφημίσεις ακόμα κι εκεί που δεν υπάρχουν δικαιώματα.

β) Ή κάποιος φορέας συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων έχει δηλώσει κάτοχος πνευματικών ή συγγενικών δικαιωμάτων του Εθνικού ύμνου.

Ως πρώτο βήμα να ζητηθεί από τους ιδιοκτήτες του You Tube να διευκρινιστεί αν κάποιος φορέας ή πρόσωπο έχει δηλώσει κάτοχος δικαιωμάτων.

Από την μεριά των πνευματικών δημιουργών και των κληρονόμων τους, λογικά, δεν τίθεται θέμα διότι όπως ορίζει ο νόμος: "Η πνευματική ιδιοκτησία διαρκεί όσο η ζωή του δημιουργού και εβδομήντα (70) χρόνια μετά το θάνατό του, που υπολογίζονται από την 1η Ιανουαρίου του έτους, το οποίο έπεται του θανάτου του δημιουργού".

Όπως γνωρίζουμε, ο εθνικός ποιητής μας, Διονύσιος Σολομός, απεβίωσε το 1857 κι ο Νικόλαος Μάντζαρος, ο οποίος ανέλαβε τη μελοποίηση του ύμνου, απεβίωσε το 1872. Άρα απομακρύνεται ένα ενδεχόμενο αντίστοιχης εμπλοκής με αυτή που είχε η Τουρκία.

Ως προς τα συγγενικά δικαιώματα ενδέχεται να υπάρχει εμπλοκή επειδή ο νόμος αναφέρει ότι: "Η διάρκεια των δικαιωμάτων των ερμηνευτών ή εκτελεστών καλλιτεχνών ορίζεται σε πενήντα (50) χρόνια μετά την ημερομηνία της ερμηνείας ή εκτέλεσης, αλλά δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τη διάρκεια της ζωής του ερμηνευτή ή εκτελεστή καλλιτέχνη. Ωστόσο, αν εντός της περιόδου αυτής γίνει νόμιμη δημοσίευση ή νόμιμη παρουσίαση στο κοινό της υλικής ενσωμάτωσης της ερμηνείας ή εκτέλεσης, τα δικαιώματα αυτά διαρκούν πενήντα (50) χρόνια από την ημερομηνία της πρώτης αυτής δημοσίευσης ή της πρώτης αυτής παρουσίασης στο κοινό, ανάλογα με το ποια έγινε πρώτη.

Τα δικαιώματα των παραγωγών φωνογραφημάτων (παραγωγών υλικών φορέων ήχου) λήγουν πενήντα (50) έτη μετά την πραγματοποίηση της υλικής ενσωμάτωσης".

Εάν ο υφιστάμενος νόμος 2121/93 δεν προστατεύει τον εθνικό ύμνο, πρέπει σύντομα να προστεθεί μια ρύθμιση στο νόμο, το συντομότερο δυνατό. Το κύριο σημείο της πρότασης νόμου πρέπει να καθορίζει με τέτοιο τρόπο τα δικαιώματα, ώστε να μη μπορεί κάποιος παράνομα να τα απαιτήσει. Οι εθνικοί ύμνοι όπως και τα εθνικά σύμβολα είναι δημόσια περιουσία!

Όπως επισημαίνει ο Άκης Έβενης του artXpress, η υπόθεση θυμίζει την αντίστοιχη περίπτωση με τον τουρκικό εθνικό ύμνο: Τον Απρίλιο του 2007, ένα τουρκικό σχολείο στη Γερμανία αντιμετώπισε το ίδιο πρόβλημα όταν προσπάθησε να αναρτήσει βίντεο που τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια των τουρκικών εθνικών εορτασμών της κυριαρχίας και ημέρας των παιδιών, το οποίο περιλάμβανε τον εθνικό ύμνο Istiklal Marsi. Και τότε ζητήθηκε από οργανισμό συλλογικής διαχείρισης δικαιωμάτων η καταβολή χρηματικού ποσού.

Η αποκάλυψη ότι ο εθνικός ύμνος της Τουρκίας προστατεύεται από δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας τα οποία ανήκουν στην γερμανική εταιρεία GEMA προκάλεσε στην Τουρκία έναν αγώνα νομοθετικών ρυθμίσεων προκειμένου να καταστήσουν τον ύμνο τους δημόσια περιουσία. Τη Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2010, κατά τη διάρκεια του υπουργικού συμβουλίου υπό τον πρωθυπουργό Ρεσέπ Ταγίπ Ερντογάν, συζητήθηκαν οι νομικές προτάσεις για την οριστική επίλυση του ζητήματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την 89χρονη ύπαρξη του τουρκικού ύμνου ουδείς γνώριζε έως τότε ότι είχε τεθεί κάτω από τη νομική προστασία των δικαιωμάτων.

 Διαβάστε όλο το άρθρο με ένα κλικ εδώ.

Το ThePressProject ακολούθησε τη διαδικασία που προτείνει το YouTube σε περίπτωση που υπάρχει διαφωνία σχετικά με την απαίτηση απόδοσης πνευματικών δικαιωμάτων σε εταιρείες συλλογικής διαχείρισης, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουμε λάβει κάποια απάντηση, πέραν του αυτοματοποιημένου μηνύματος.

Μέχρι να βρεθεί μια λύση και κάποιος αρμόδιος από το υπουργείο Πολιτισμού να ακολουθήσει το παράδειγμα της Τουρκίας, κάθε φορά που θα ακούγεται ο εθνικός μας ύμνος κάποια εταιρεία θα κερδίζει μερικά σεντς.

Διαβάστε ακόμη.

Θύμα διαιωμάτων ο εθνικός ύμνος της Τουρκίας.

Η αποκάλυψη ότι ο Εθνικός Υμνος της Τουρκίας, Istiklal Mars, προστατεύεται από  δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας τα οποία ανήκουν στην γερμανική εταιρεία GEMA, ξεκίνησε στην Τουρκία έναν αγώνα νομοθετικών ρυθμίσεων προκειμένου να καταστεί,  ο ύμνος, δημόσια περιουσία. Την Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2011, κατά τη διάρκεια  του Υπουργικού Συμβουλίου της Τουρκικής κυβέρνησης, με επικεφαλής τον  Πρωθυπουργό Recep Tayyip Erdogan, συζητήθηκαν οι νομικές προτάσεις για την  οριστική επίλυση του ζητήματος. Η διαδικασία για νόμιμη προστασία του εθνικού ύμνου ανακινήθηκε, από το Υπουργείο  πολιτισμού της Τουρκίας όταν, για πρώτη φορά, απαιτήθηκε από την GEMA (γερμανική  εταιρεία διαχείρισης δικαιωμάτων συνθετών, τραγουδοποιών και εκδοτών  ηχογραφημάτων), η καταβολή δικαιωμάτων, από ένα τουρκικό σχολείο στη Γερμανία  το οποίο, τον Απρίλιο του 2007, κατά τη διάρκεια των τουρκικών εθνικών εορτασμών  της κυριαρχίας και ημέρας των παιδιών, έπαιξε τον εθνικό ύμνο Istiklal Mars.  Να επισημάνουμε, ωστόσο, ότι το πρόβλημα προέκυψε, όταν οι αντιρρήσεις της  διοίκησης του σχολείου στην απαίτηση της GEMA απέβησαν ανεπιτυχείς και οι  υπεύθυνοι του σχολείου ήρθαν σε επαφή με το Τουρκικό Υπουργείο Πολιτισμού για  ενημέρωση και να λάβουν οδηγίες. Στην επικοινωνία αυτή, έγινε σαφές από τη  μεριά του αρμόδιου υπουργείου, ότι, κατά την 89χρονη ύπαρξη του  τουρκικού ύμνου Istiklal Mars, ουδείς γνώριζε ότι είχε τεθεί κάτω από τη νομική  προστασία  των δικαιωμάτων. Ο νόμος της Τουρκίας σχετικά με την πνευματική ιδιοκτησία ορίζει ότι τα πνευματικά  έργα   προστατεύονται για 70 χρόνια μετά την ημερομηνία θανάτου των δημιουργών τους.  Ο ποιητής, Mehmet Akif Ersoy, ο οποίος έγραψε τους στίχους του τουρκικού ύμνου,  πέθανε το 1936, ενώ ο συνθέτης του, Zeki Ungor, απεβίωσε το 1958. Αυτό σημαίνει ότι,  εάν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ισχύουν και για τους εθνικούς ύμνους,  τότε, τα δικαιώματα ανήκουν ακόμα στους κληρονόμους του Ungor. Η άποψη του δικηγόρου Hakan Hanl, ο οποίος είναι νομικός σύμβουλος για τις  καθημερινές  ειδήσεις Οικονομική αναθεώρηση της Hurriyet, εκφράσθηκε ως εξής: Εάν το αίτημα  προήλθε από τους κληρονόμους, η GEMA μπορεί νόμιμα να απαιτήσει τις πληρωμές.  Εάν ο  υφιστάμενος νόμος δεν προστατεύει τον εθνικό ύμνο, πρέπει σύντομα να προστεθεί μια ρύθμιση  στο νόμο, το συντομότερο δυνατό. Ο Hanli πρόσθεσε επίσης ότι μια απόφαση του Συμβουλίου  των υπουργών δεν αρκεί προκειμένου να προστατευθεί νόμιμα ο εθνικός ύμνος. Ο Abdurrahman Celik, διευθυντής του Υπουργείου πολιτισμού για τα πνευματικά  δικαιώματα και τον κινηματογράφο, είπε στην αντιπροσωπεία ειδήσεων της Ανατολίας, την  προηγούμενη εβδομάδα: Το ζήτημα έπρεπε να είχε λυθεί νωρίτερα... Τόσο καιρό, ήταν   παραμελημένο και κατά συνέπεια ξεχασμένο. Εάν μας ρωτήσουν οι ξένοι σε ποιους ανήκει  ο εθνικός ύμνος, ποιος θα μας καταλάβει εάν τους πούμε ότι είναι δικός μας; Το κύριο  σημείο της πρότασης νόμου πρέπει να καθορίζει με τέτοιο τρόπο τα δικαιώματα, ώστε να  μη μπορεί κάποιος παράνομα να τα απαιτήσει.  Hurriyet

Κώστας Εφήμερος

www.ThePressProject.gr