Οι Έλληνες μπλοφάρουν όταν απειλούν πως θα φύγουν από το ευρώ.

Σε μια σειρά χωρών και περιοχών η ετυμηγορία των ψηφοφόρων είναι αμετάκλητη: η θεραπευτική αγωγή κατά της κρίσης της ευρωζώνης που βασίστηκε αποκλειστικά στη λιτότητα απέτυχε. Αυτό που μένει να γίνει είναι να ληφθεί υπόψιν αυτή η πραγματικότητα και να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις, που προοιωνίζονται δύσκολες και μπορεί να καταλήξουν σε παράδοξα ακόμα αποτελέσματα.

Αλλά για την Ελλάδα, τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει. Και καλά θα κάνει να ξεχωρίσει την πραγματικότητα από τις επιθυμίες της και να βάλει ένα τέλος στους εκβιασμούς στους οποίους επιδίδεται τούτον τον καιρό.

Επιστροφή στη δραχμή

• Σημείο ένα: η Ελλάδα δεν μπορεί να επιβιώσει μόνη της. Χωρίς ενίσχυση από την Ευρώπη και το «διεθνές νομισματικό ταμείο» (ΔΝΤ) θα ξεμείνει σύντομα από λεφτά και δεν θα μπορεί να πληρώσει μισθούς ή να εισάγει τα απαραίτητα για την επιβίωσή της, αρχής γενομένων των τροφίμων και των καυσίμων.
• Σημείο δύο: μετά την αναδιάρθρωση που επιβλήθηκε στους ιδιώτες πιστωτές, σχεδόν το μισό ελληνικό δημόσιο χρέος βρίσκεται στα χέρια της Ευρώπης και του ΔΝΤ. Αν δεν πληρώσει η Ελλάδα, το κόστος θα το επωμιστούν κατά κύριο λόγο οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι, ήτοι όλοι εμείς, κατά χιλιάδες ευρώ το άτομο σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις.
• Σημείο τρία: η επιστροφή στη δραχμή παρουσιάζει πλεονεκτήματα μόνο για τους κακά πληροφορημένους οικονομολόγους, ως επί το πλείστον Αμερικανούς. Διαρρέεται τώρα πως η κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου είχε παραγγείλει μια μελέτη που έδειχνε πως η επιστροφή σε μια υποτιμημένη δραχμή δεν θα αποδεικνυόταν ιδιαιτέρως επωφελής ούτε καν για τις δύο βασικές πηγές συναλλάγματος της Ελλάδας, τον τουρισμό και την ναυτιλία.
• Σημείο τέσσερα: ο πραγματικός άγνωστος είναι οι παράπλευρες απώλειες μιας πιθανής χρεοκοπίας της Ελλάδας στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ευρωζώνης -πέραν της αδυναμίας αποπληρωμής των υποχρεώσεών της. Κατ' αρχήν, το επιτόκιο δανεισμού του γερμανικού δημοσίου θα έπαιρνε την ανιούσα. Φυσικά οι επιπτώσεις δεν θα ήταν ίδιες για όλους και τα μικρότερα κράτη σαν την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ιταλία θα πλήττονταν περισσότερο από την Γερμανία.

Αλληλεγγύη ή ναυάγιο;

Οι υπουργοί οικονομικών της ευρωομάδας που συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες στις 14 Μαΐου δεν έχουν ακόμα ξεκαθαρίσει αν θα πρέπει να συνεχίζουν να υποστηρίζουν την Ελλάδα ή να την αφήσουν να βουλιάξει. Η διάσωση της Ελλάδας είναι εκ πρώτης απόψεως φτηνότερη για την Ιταλία από την άρνησή της να συνεχίσει να βοηθά. Μια αποσταθεροποιημένη Ελλάδα θα αποδεικνυόταν μελλοντικά ασήκωτο άχθος.

Από τη στιγμή που στην περίπτωση αυτή συγχέονται δύο κρίσεις, εκείνη της θεσμικής συγκρότησης της Ευρώπης κι εκείνη του ελληνικού πολιτικού συστήματος, ήρθε η ώρα να συζητήσουμε τις εναλλακτικές λύσεις που έχουμε -και να προετοιμαζόμαστε πολιτικά για να τις εφαρμόσουμε.

Στην Αθήνα, το πολιτικό σύστημα καταρρέει. Κανείς δεν ξέρει αν η ήττα των δύο κομμάτων που ως πρόσφατα κυριαρχούσαν -της Νέας Δημοκρατίας και των σοσιαλιστών- οφείλεται στα αυστηρά χρονοδιαγράμματα που επιβάλει η Ευρώπη για την εξυγίανση των ελληνικών δημοσίων οικονομικών ή στην κοινωνικά άδικη και αναποτελεσματική κατανομή των θυσιών, που συνεχίζει να προστατεύει τα συμφέροντα των ισχυρών.

Η Ευρώπη ζήτησε αυστηρότερα χρονοδιαγράμματα από ότι ζητούσε προηγουμένως το ΔΝΤ και αυτό διότι η Ευρώπη ήταν εξαιρετικά δύσπιστη με τους Έλληνες πολιτικούς. Τώρα δε, η Ευρώπη δυσπιστεί και με τους Έλληνες ψηφοφόρους. Οι ψήφοι τους διοχετεύτηκαν προς αναδυόμενα κινήματα πως τους λένε ψέματα, πως δήθεν η Ελλάδα μπορεί να εκβιάσει αποτελεσματικότερα τους εταίρους της απειλώντας τους πως θα τους συμπαρασύρει στην άβυσσο αν δεν ανοίξουν για μια ακόμα φορά τα πορτοφόλια τους για εκείνη.

Προκειμένου να διαψευσθούν αυτές οι αυταπάτες, η Γερμανία και άλλες χώρες που ζητούν λιτότητα από την Ελλάδα, έχουν την ευθύνη να δείξουν στους Έλληνες πως αυτός ο εκβιασμός δεν οδηγεί πουθενά, διότι στην άβυσσο θα πέσουν μόνο εκείνοι και όχι οι εταίροι τους. Επίσης να διευκρινίσουν πώς σκέφτονται να εκδηλωθεί συγκεκριμένα η αλληλεγγύη προς τα κράτη-μέλη που θα πληγούν περισσότερο αν η Ελλάδα επιλέξει το μονοπάτι του πολέμου. Αλλιώς, τα «ή ταν ή επί τας» προς την Ελλάδα θα αποδειχθούν κενά περιεχομένου, όπως φαίνεται πως ήδη προεξοφλούν οι αγορές.

του Στέφανο Λέπρι

Ο Stefano Lepri είναι δημοσιογράφος

www.ppol.gr