Τρίτη 12 Σεπτεμβρίου 2023

Κλιματική κρίση και Πουρνάρι: Πόσο ανθεκτική είναι η Άρτα;

Χρήστος Μέγας*

Η βίαιη παρέμβαση στο ανάγλυφο της Άρτας και τον φυσικό ρου του Αράχθου με το φαραωνικό φράγμα Πουρναρίου έγινε στη δεκαετία του 1970.

Τότε θεωρήθηκε αναπτυξιακό έργο. Αποδείχτηκε ότι ήταν για τη ΔΕΗ και όλους τους άλλους. Όχι για τους Αρτινούς.

Σχεδόν 45 χρόνια μετά, με την κλιματική κρίση να μας απειλεί, είναι καιρός να επουλωθούν τα τραύματα.

Η αφύσικη παρέμβαση είχε περιβαλλοντικές, κλιματικές αλλά και παραγωγικές επιπτώσεις.

Κυρίως όμως ελλοχεύει σήμερα με την κλιματική κρίση πολλούς κινδύνους για την πόλη και το Νομό ολόκληρο.

  1. Περιβαλλοντικά: η άλλοτε ορμητική και άλλοτε ξερή κοίτη του Αράχθου, αναλόγως των αναγκών της ΔΕΗ, απείλησε το ιστορικό Γεφύρι, στέρησε τον Αμβρακικό από τον καθημερινό εμπλουτισμό με γλυκό νερό και φερτές ύλες, κατέστη τις εκβολές υφάλμυρες, άρα αφιλόξενες για την αναπαραγωγή των ψαριών, «αποστράγγιξε» τα υπόγεια ύδατα και κατέστρεψε πολλά αρτεσιανά φρέατα.

  2. Κλίμα: άλλαξε το μικροκλίμα της περιοχής.

  3. Παραγωγικά: οικιστικά η Άρτα περιορίστηκε από τη «στεφάνη» του ποταμού, η κοίτη δεν μπορεί να γεφυρωθεί εάν δεν ολοκληρωθεί η διευθέτηση του Αράχθου, η πόλη δεν υδρεύεται από το Πουρνάρι, ο κάμπος δεν ποτίζεται από το φράγμα, η χιλιομετρική απόσταση για τα ορεινά χωριά (Βόρεια και Ανατολικά) μεγάλωσε..

Κοντολογίς, όχι μόνο δεν είχαμε ως κάτοικοι αντισταθμιστικά οφέλη από την περιβαλλοντική και παραγωγική υποβάθμιση, όπως εξάλλου αναμενόταν, αλλά το φράγμα «κράτησε πίσω» την Άρτα (ενώ πήγε μπροστά τη ΔΕΗ).

Το τραύμα του 2015

Ακόμη χειρότερα!

Η τραυματική εμπειρία του 2015, οι πρόσφατες καταστροφικές πλημμύρες στο Θεσσαλικό κάμπο, κατέδειξαν και το μείζον θέμα της Ασφάλειας.

Σε κείνη την πλημμύρα, όταν οι βροχές έλιωσαν τα χιόνια στα Τζουμέρκα, δεν υπήρχε ένα σχέδιο εκτάκτου ανάγκης. Δεν είχαν τρόπο να ειδοποιήσουν τους κατοίκους ώστε να μετακινηθούν σε υψηλοτέρα σημεία, πριν ανοίξουν οι κρουνοί του φράγματος για τη εκτόνωση του φαινομένου.

Το γνωρίζω πολύ καλά!

Θυμάμαι το τότε τον αρμόδιο αντιπεριφερειάρχη ξέπνοο, να με καλεί στις 5 το πρωί στο τηλέφωνο ώστε να βγω στην τηλεόραση (όπου δούλευα) να σημάνω συναγερμό. Και έτσι έγινε (μέσω Σκάι τότε).

Φοβάμαι ότι και σήμερα λίγα πράγματα έχουν διορθωθεί…

Η κοίτη του Αράχθου μοιάζει με μαχαιριές στα πλευρά της πόλης της Άρτας. Είναι οι σκληρές χαρακιές που έχουν απομείνει στον κάμπο.

Η διευθέτηση της κοίτης είναι επιβεβλημένη.

Η ΔΕΗ έχει υπερκέρδη (από τον άδικο τρόπο που γίνεται η τιμολόγηση του ρεύματος σε βάρος των καταναλωτών) και πρέπει να υποχρεωθεί να δράσει ανακουφιστικά.

Αλλά ΠΡΟΣΟΧΗ!

Όχι με μελέτες άρπα κόλα. Όχι με βάση τα φαινόμενα του 2015.

Αν εκείνο το συμβάν ήταν «επίπεδου 5» στην κλίμακα επικινδυνότητας, θέλουμε να ενσωματωθεί η κλιματική αλλαγή και η συμπερίληψη του σεναρίου «Θεσσαλικός κάμπος και Μαγνησία» (με βροχόπτωση 800 και 900 χιλιοστών).

Να το πω σχηματικά: Όχι με τον Ιανό, αλλά με το Ντάνιελ στο διπλάσιο!

Μελέτες λοιπόν με βάση τα σημερινά –επίκαιρα της κλιματικής κρίσης- στοιχεία και δεδομένα!

Μην μας πουν μετά (ω! μη γένοιτο) ότι: «Ήταν απρόβλεπτων διαστάσεων…».

α/Η ΔΕΗ έχει τα λεφτά. Δεν μπορεί να επενδύει 1,350 δις στη Ρουμανία, να θέλει να αγοράσει καταστήματα Ηλεκτρικών Ειδών και να αδιαφορεί για την Άρτα, τα χωριά του κάμπου, τον Αμβρακικό την Πρέβεζα (σ.σ. μην σας κάνει περίεργο: σε περίπτωση κρίσης στο φράγμα οι καταστροφικές επιπτώσεις θα είναι ευρύτερες)!

β/Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας έχει κονδύλια για την πράσινη μετάβαση και την προστασία.

Κυρίως δε, δεν πρέπει να το επιτρέψουμε εμείς.

Αρκετά ζήσαμε με την μοιρολατρία μας και την «υποταγή» σε εκπροσώπους που λέγουν: «Μην μιλάτε, δεν ξέρετε εσείς…»

Πλέον ξέρουμε και ανησυχούμε!
Για την ασφάλειά μας!

Μόνο εάν διευθετηθεί η κοίτη, δημιουργηθούν έργα εκτόνωσης τυχόν πλημμυρών και προς άλλες κατευθύνσεις (π.χ. υπόγειες σήραγγες):

-Μπορεί να γίνει μια ή και δύο ακόμη γέφυρες να αναπνεύσει η πόλη. Να επικοινωνούν τα χωριά. Να αναπτυχθεί ο αγροτικός κόσμος. Να μετατραπούν τα περίχωρα σε πρώτη κατοικία. Να σταματήσει η επιβάρυνση του κέντρου.

-Να αναπτυχθεί το παρόχθιο μέτωπο με χώρους αναψυχής, αθλητισμού, περιήγησης.

Αυτό το έργο είναι «…εκ των ων ουκ άνευ» για την Άρτα.

Σήμερα είναι ευθύνη της πολιτείας να το διεκπεραιώσει. Με βάση τη νέα κανονικότητα που είναι τα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Κυρίως είναι ανάγκη να το διεκδικήσει ο Νομός μας!

Ας πάψουν για λίγο τα «έργα-βιτρίνα».

Δεν επιτρέπονται άλλες αναβολές.
Ως πότε θα ανεχόμαστε την αδράνεια, παρά τις προειδοποιήσεις των επιστημόνων, το καμπανάκι που χτύπησε η ίδια η φύση;

Οι Δήμαρχοι, οι βουλευτές, η Περιφέρεια, τα Επιμελητήρια, το Πανεπιστήμιο, οι παραγωγικοί και κοινωνικοί φορείς της Άρτας έχουν ευθύνη!

Ας σταματήσουν λοιπόν οι εκπρόσωποί μας να είναι τόσο (μα τόσο;) κατώτεροι των αναγκών.

Ας επιλέξουμε με γνώμονα το συμφέρον μας στις προσεχείς εκλογές!

Η Άρτα πρέπει να γίνει ανθεκτική στην κλιματική κρίση για έναν επιπλέον λόγο: την απειλεί το Πουρνάρι!


  • Ο Χρήστος Μέγας είναι Δημοσιογράφος, υπ.Βουλευτής Άρτας με το ΠΑΣΟΚ

Δεν υπάρχουν σχόλια: