Το φονικό στο γεφύρι της Κλειδωνιαβίστας Ζαγορίου, στον Βοϊδομάτη ποταμό, στα τέλη του 16ου αιώνα

Δείτε σε video το σημερινό γεφύρι της Κλειδωνιαβίστας

Η περιοχή του γεφυριού της Κλειδωνιαβίστας είναι συνδεδεμένη μ' ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα που συνέβησαν στο Ζαγόρι και που για αιώνες έμεινε χαραγμένο στην μνήμη των κατοίκων του. 

Ένα άγριο φονικό που στη συνέχεια το ακολούθησε και «βεντέτα» και που είχε ως τελικό αποτέλεσμα τη διάλυση ενός χωριού.

Τα αιματηρά γεγονότα έλαβαν χώρα στα τέλη του 16ου αιώνα με πρωταγωνιστές δυο από τις μεγαλύτερες οικογένειες του παλιού χωριού Αγίου Μηνά, που βρισκόταν κτισμένο κοντά στη περιοχή «καστράκι» (γειτονική περιοχή με το χώρο του γεφυριού). Ο Άγιος Μηνάς ήταν ένα από τα παλιά χωριά του Ζαγορίου και σύμφωνα με τον Ηπειρώτη γιατρό και ιστοριοδίφη Ιωάννη Λαμπρίδη, στους βυζαντινούς καιρούς ο πληθυσμός του οικισμού έφτανε τους 700 κατοίκους.   Πρωταγωνιστές των θλιβερών και αιματηρών επεισοδίων ήταν οι οικογένειες των Γεραίνη και Σταμάτη, προκρίτων του χωριού και αιτία κάποιοι λόγοι τιμής. 

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει ο Λαμπρίδης, η κόρη του Γεραίνη ξεκίνησε ντυμένη νύφη μαζί με τους οικείους της, πηγαίνοντας προς το σπίτι του γαμπρού. Τότε λέγεται ότι ο συχωριανός τους Σταμάτης, που είχε λόγους να μην επιθυμεί να γίνει ο γάμος, έχοντας μαζί του συγγενείς και φίλους του, έστησε ενέδρα στη γαμήλια πομπή την ώρα που αυτή περνούσε το γεφύρι της Κλειδωνιαβίστας. Πρόκειται βέβαια για το παλιό γεφύρι της περιοχής, που στις αρχές του 19ου αιώνα κατέρρευσε και στη θέση του το 1853 κτίσθηκε το νέο πέτρινο γεφύρι που υπάρχει ως τις μέρες μας.

Όταν η νύφη και η συνοδεία της έφτασε στη περιοχή τότε ο Σταμάτης και οι δικοί του που παραμόνευαν, τους επιτέθηκαν. Στο σημείο αυτό δόθηκε μάχη στην οποία σκοτώθηκε ο Γαιραίνης, η γυναίκα του καθώς και δυο συγγενικά τους πρόσωπα (ξαδέλφια της νύφης). Οι βιαιοπραγίες όμως δεν σταμάτησαν εδώ και τα επόμενα χρόνια τα αιματηρά επεισόδια μεταξύ των δυο οικογενειών συνεχίστηκαν. Ακόμη και οι παρεμβάσεις των Οθωμανικών αρχών δεν στάθηκαν ικανές να σβήσουν το μίσος των δυο αντιμαχόμενων πλευρών. Οι κάτοικοι του χωριού μη μπορώντας να αντέξουν τη κατάσταση το εγκατέλειψαν οριστικά. Κάποιοι από αυτούς λέγεται ότι ενσωματώθηκαν στα Κάτω Σουδενά και μάλιστα γιορτάζουν την ημέρα του Αγίου Μηνά.

Η αιματηρή συμπλοκή και τα όσα ακολούθησαν, όπως ήταν φυσικό σοκάρισαν τους κατοίκους της περιοχής και για πολλά χρόνια το σημείο του γεφυριού, ήταν στην μνήμη τους συνδεδεμένο, με τα βίαια αυτά γεγονότα. Μάλιστα κατά τα ήθη της περιοχής, τα όσα συνέβησαν εκεί καταγράφηκαν και μνημονεύονται από ένα παλιό Ζαγορίσιο τραγούδι, που μας το μεταφέρει ο Ιωάννης Λαμπρίδης στο βιβλίο του «Ζαγοριακά»: «Κοράσιο ετραγούδαγε, πέρδικα, περδικούλα μου, λέει επάνω στο γεφύρι, γιάς Γεραίνη μ΄, κόρη μ΄ γιάς, και το γεφύρι εσείσθηκε, πέρδικα, περδικούλα μου λέει, κι ο ποταμός εστάθη.... Κι το θεριό αντικρίθηκε λέει, από δεξιά καμάρα για πέστο, πέστο κόρη μου λέει, μεταδευτερωσέ το. Τι το καλό έχω να ειπώ Και να δευτερώσω; Έχασα κύριον και κυρά λέει, και δυο πρώτα ξαδέρφια».

Τα γεγονότα αυτά υπολογίζεται ότι συνέβησαν μετά το 1571, γιατί τη χρονιά εκείνη, σύμφωνα με τον Ιωάννη Λαμπρίδη, ο Γεραίνης και ο Σταμάτης έκτισαν μαζί στο χωριό τους τη «Μεγάλη εκκλησιά». Το γεγονός αυτό σύμφωνα με τον Ηπειρώτη λόγιο μαρτυρούσε επιγραφή που βρισκόταν στο πίσω μέρος της Αγίας Τραπέζης, στο ιερό του ναού. Μάλιστα στην ίδια εκκλησία μας υπήρχε κοινή εικόνα των δυο κτητόρων της όπου απεικονιζόταν φορώντας περικεφαλαία και στολή!

 Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η διαμάχη δεν έγινε μεταξύ δυο διαφορετικών οικογενειών αλλά μεταξύ δυο απογόνων της ίδιας οικογένειας, του Γεραίνη Σταμάτη.

Δείτε video από τον Βοϊδομάτη ποταμό

Το σημερινό γεφύρι της Κλειδωνιαβίστας. στο Βοϊδομάτη

Στο τέλος της χαράδρας του ποταμού Βοϊδομάτη, όταν αυτός συναντά τον κάμπο της Κονίτσης, ανάμεσα στο πλούσιο πλατανόδασος της περιοχής βρίσκεται το «γεφύρι της Κλειδωνιαβίστας».

Είναι επίσης γνωστό ως «γεφύρι της Κλειδωνιάς» αλλά και ως «γεφύρι του Βοϊδομάτη».

Στο σημείο αυτό του ποταμού, προϋπήρχε από τους βυζαντινούς χρόνους μια παλιότερη γέφυρα η οποία είχε συνδεθεί μ' ένα φονικό επεισόδιο που έγινε εκεί μεταξύ δυο οικογενειών της περιοχής και είχε σαν αποτέλεσμα να εγκαταλειφτεί ένα ολόκληρο χωριό.

Με τον καιρό το παλιό αυτό γεφύρι καταστράφηκε και το 1844 χάρη σε χορηγία κάποιου Μπεζέργιαννη, επιχειρήθηκε να κτιστεί στη περιοχή ένα νέο γεφύρι.

Όμως η νέα αυτή κατασκευή δεν είχε τύχη και έτσι γρήγορα κατέρρευσε.

Τελικά η λύση δόθηκε λίγα χρόνια αργότερα, το 1853.

Την χρονιά εκείνη η Μπαλζίκ Χανούμ, σύζυγος του Μακήλ Πασά, διέθεσε τα απαιτούμενα χρήματα (37.000 γρόσια) και κατασκευάστηκε στη περιοχή ένα νέο, θαυμάσιο, μονότοξο, πέτρινο γεφύρι με άνοιγμα περίπου 20 μέτρων και ύψος που ξεπερνά τα 9 μέτρα.

Στο πλαϊνά του πετρόκτιστου καταστρώματος του υπάρχει χαμηλό προστατευτικό στηθαίο.

Στη βάση που βρίσκεται στην αριστερή όχθη του ποταμού διακρίνεται μια τετράγωνη εσοχή. Εκεί λέγεται ότι παλιότερα ήταν τοποθετημένη η εικόνα κάποιου Αγίου, προστάτη του γεφυριού.

Από τότε, τα μέσα του 19ου αιώνα ως και σήμερα το πέτρινο γεφύρι της Κλειδωνιαβίστας παραμένει λειτουργικό και κοσμεί με την παρουσία του τη περιοχή.

Αποτελεί συνήθη τουριστικό προορισμό και δίπλα από αυτό αρχίζει ένα από τα ωραιότερα μονοπάτια, που περνά παράλληλα από τις όχθες του ποταμού και διασχίζει κατά μήκος τη χαράδρα του.

Οι φωτογραφίες είναι από το σημερινό γεφύρι στον Βοϊδομάτη ποταμό

www.apeirosgaia.wordpress.com

www.romiazirou.blogspot.gr