Μεγαλόχαρη Άρτας . 15 Γενάρη 1854 - 15 Γενάρη 2019.

Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου.

Ο Δήμος Γεωργίου Καραϊσκάκη σε συνεργασία με το Σύλλογο Κάτω Συνοικιών Μεγαλόχαρης διοργάνωσε εκδήλωση για την Επέτειο της Επανάστασης των Ραδοβυζίων στην Μεγαλόχαρη το 1854 .

Θυμίζουμε ότι ο Δήμος Δήμος Γεωργίου Καραϊσκάκη με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού του Συμβουλίου μετά από πρόταση του Συλλόγου Κάτω Συνοικιών Μεγαλόχαρης πριν 2 χρόνια αποφάσισε την καθιέρωση της 15ης Ιανουαρίου ως ημέρα Επετείου της Επανάστασης των Ραδοβυζίων.

Η υποδούλωση της Ηπείρου τον 14^ο αιώνα από τους Τούρκους οδήγησε τους ντόπιους στην εξαθλίωση και την απόλυτη φτώχεια, ανέχεια , από τη βαριά και ταπεινωτική φορολογία που αυξήθηκε κατά την εποχή του κριμαϊκού πολέμου στο διπλάσιο με αποτέλεσμα η κατάσταση να γίνει από σκοτεινή πιο ζοφερή και απάνθρωπη, αβάσταχτη….

To 1852 δερβέναγας της Άρτας τοποθετείται πάλι ο Φράσσαρης ενώ μια σειρά φόνων όπως του Κωσταντίνου Σκαλτσογιάννη και του Γιάννη  Ψαρογιάννη καθώς και η απαίτηση του Φράσσαρη για προκαταβολή του φόρου για το έτος 1854 όξυναν την κατάσταση. Εκτραχύνθηκε ακόμη περισσότερο η κατάσταση όταν έγινε απόπειρα δολοφονίας του μητροπολίτη του Αργυροκάστρου , ενίσχυσαν το στρατό τους στην Άρτα και ξεκίνησαν επιχειρήσεις για την εξόντωση των ανταρτών στην περιοχή του Ραδοβιζίου.

Το Δεκέμβρη του 1853, ένοπλες ομάδες των Ελλήνων της περιοχής άνω Ραδοβιζίου συγκρούονται με τον τούρκικο στρατό στη Σκουληκαριά και στο Δημαριό στην περιοχή <<Παληοπαναγιά>> και νικούν μετά από δύο φοβερές συκγρούσεις με τα τουρκικά στρατεύματα. Οπλαρχηγοί ήταν ο Δημήτριος Σκαλτσογιάννης, ο Γ.Κατσικογιάννης και ο Κοτσίλας. Ξεκινά από κει και πέρα μια προετοιμασία και εγρήγορση σε όλη την περιοχή. Αυτή είναι η αρχή, η έναρξη μιας περιόδου με μάχες, αντιπαραθέσεις αίμα...

Οι Τούρκοι της Άρτας μαθαίνοντας για την συγκέντρωση άρχισαν τα αντίποινα για εκφοβισμό, καταδιώκοντας και λεηλατώντας και ταυτόχρονα στέλνουν ισχυρό απόσπασμα για να διαλύσει τους συγκεντρωμένους άντρες στην Μπότση, τη Μεγαλόχαρη μιας και όλο περισσότεροι ένοπλοι και πρόθυμοι αγωνιστές μαζεύονται για να διεκδικήσουν την ελευθερία τους.

Στις 15 Γενάρη 1854, στο χωριό Μπότση ( Μεγαλόχαρη ), πάρθηκε η επίσημη απόφαση του ξεσηκωμού. Εκεί υψώθηκε σημαία γαλάζια με λευκό σταυρό, μέσα στον οποίο είναι γραμμένο το «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ» και γύρω από τον σταυρό το «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ».

Αυτή την έναρξη τιμήσαμε και σήμερα που δυστυχώς είναι σχεδόν άγνωστη στους περισσότερους από μας μιας και δεν αναφέρεται σε κανένα σχολικό εγχειρίδιο. Αυτή η επανάσταση προκάλεσε τον ξεσηκωμό στην Ήπειρο, τη Θεσσαλία με τόσες αλυσιδωτές αντιδράσεις που αν και θεωρητικά απέτυχε, ουσιαστικά οδήγησε στην απελευθέρωση της περιοχής.

Η ιστορία δεν είναι μονοσήμαντη ή μονοεστιακή, αλλά ένα σύστημα αλληλεπίδρασης που εκπέμπει και διδάσκει έως σήμερα. Αν μπορούμε να την διαβάσουμε, εάν μπορούμε να την διακρίνουμε και να την συναισθανθούμε, για ποιό λόγο μνημονεύουμε και τιμούμε τους νεκρούς μας.

Θερμά συγχαρητήρια στο δήμο Καραϊσκάκη και τον άξιο δήμαρχο Περικλή Μίγδο ενός δήμου, από τους πιο δύσκολους και δύσβατους όχι μόνο της Ελλάδας αλλά της Ευρώπης ολόκληρης, που ξέρει και αντιστέκεται, που γνωρίζει και μάχεται με τις πιο δύσκολες συνθήκες για να επιβιώσει και να προβληθεί η ένδοξη ιστορία του τόπου του μαζί με όλους τους Ραδοβιζινούς που το απέδειξαν τότε, το 1854 το έδειξαν και σήμερα με την προθυμία τους και τις άοκνες προσπάθειές τους να καταφέρουν να διατηρήσουν το ελεύθερο και ανυπόταχτο πνεύμα τους και ψυχή τους.

Κατερίνα Σχισμένου