«Οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για να αποτρέψουμε μια δραματική επιδείνωση στον τομέα της απασχόλησης και μια περαιτέρω επικίνδυνη όξυνση των κοινωνικών αναταραχών».
G20: ΕΚΘΕΣΗ «Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2011».
Με αυτήν τη δυσοίωνη εκτίμηση ξεκινά έκθεση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Εργασίας (ILO), που δόθηκε στη δημοσιότητα ενόψει της Συνόδου του G20 και προειδοποιεί ότι η παγκόσμια οικονομία εισέρχεται σε μια νέα φάση αποδυνάμωσης που σε λιγότερο από έξι μήνες θα έχει και νέες αρνητικές επιπτώσεις στην αγορά εργασίας.
Η έκθεση «Ο Κόσμος της Εργασίας 2011» περιγράφει επιπλέον με μελανά χρώματα τις οικονομικές προοπτικές για την πλειονότητα των λαών του κόσμου αν συνεχιστούν οι οικονομικές πολιτικές που έχει υιοθετήσει η πλειοψηφία των κυβερνήσεων του πλανήτη.
Από το ξέσπασμα της κρίσης το 2008 οι μεγαλύτερες προηγμένες οικονομίες παρουσιάζουν στάσιμη ανάπτυξη, κάποιες ιδίως στην Ευρώπη μπήκαν ξανά στην ύφεση, ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες ο ρυθμός ανάπτυξης έχει επιβραδυνθεί. Ο αντίκτυπος στην αγορά εργασίας ήταν άμεσος, καθώς στα δύο τρίτα των ανεπτυγμένων κρατών και στο 50% των αναπτυσσόμενων τα επίπεδα απασχόλησης μειώθηκαν αισθητά. Στις ανεπτυγμένες οικονομίες σήμερα υπάρχουν 13 εκατ. λιγότερες θέσεις εργασίας από το 2007, με περισσότερο από το 50% από αυτές να έχουν χαθεί σε δύο μόνο χώρες: τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ισπανία.
Η τάση απαξίωσης της εργασίας είναι τόσο έντονη, ώστε εκτιμάται ότι τα επόμενα δύο χρόνια -με δεδομένη και τη φυσική αύξηση της εργατικής δύναμης- θα απαιτηθούν περίπου 80 εκατ. θέσεις εργασίας (27 εκατ. στις ανεπτυγμένες χώρες και οι υπόλοιπες στον αναπτυσσόμενο κόσμο) για να επιστρέψει η απασχόληση στα προ της κρίσης επίπεδα. Αλλά με δεδομένη την επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης ή την ύφεση που πλήττει κάποιες μεγάλες οικονομίες εκτιμάται ότι μόνο οι μισές από αυτές πιθανόν να δημιουργηθούν και η επιστροφή στα προ της κρίσης επίπεδα απασχόλησης προβλέπεται να μην συντελεστεί έως τουλάχιστον το 2016.
Το πρόβλημα της απασχόλησης είναι εξαιρετικά οξυμένο στους νέους σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Στις χώρες όπου υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, περισσότεροι από τον έναν στους πέντε νέους ηλικίας 15-24 ετών, δηλαδή το 20%, ήταν άνεργοι το πρώτο τετράμηνο του 2011, τη στιγμή που η μέση ανεργία στον κόσμο δεν ξεπερνά το 9,6%.
Η προοπτική ανάκαμψης της απασχόλησης και της μεγέθυνσης υπονομεύεται από πολλούς παράγοντες, όπως η νέα χρηματοπιστωτική κρίση στην Ευρώπη και η στροφή των κυβερνήσεων σε νέα προγράμματα δημοσιονομικής λιτότητας. Οι δραστικές περικοπές μισθών, ιδίως στις ανεπτυγμένες χώρες, έχουν οδηγήσει σε κάθετη πτώση της κατανάλωσης ανατροφοδοτώντας την αποδυνάμωση της πραγματικής οικονομίας.
Η οικονομική κρίση και ο τρόπος διαχείρισής της από τη συντριπτική πλειοψηφία των έχει οδηγήσει σε αύξηση της κοινωνικής δυσαρέσκειας. Το 2011 σηματοδοτείται από το ξέσπασμα λαϊκών κινητοποιήσεων σε κάθε γωνιά του πλανήτη, ξεκινώντας από τις εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο που σαν μεταδοτικός ιός επεκτάθηκαν στην Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική, το Ισραήλ αλλά και τις ΗΠΑ όπου το κίνημα «Καταλάβετε τη Γουόλ Στριτ» ενισχύεται και εντείνει τις δράσεις του.
Σύμφωνα με έρευνα της Gallup που έγινε στο πλαίσιο της εκπόνησης της έκθεσης της ILO, στο 40% των κρατών έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2010 ο κίνδυνος για κοινωνικές αναταραχές. Αντίστοιχα στο 58% των χωρών σημειώθηκε αύξηση στο ποσοστό των πολιτών που αναφέρουν ότι οι συνθήκες ζωής τους επιδεινώθηκαν.
Ενδεικτικό για την κρίση του παγκόσμιου οικονομικού και πολιτικού συστήματος είναι ότι στο 50% των χωρών σημειώνεται παράλληλα σημαντική μείωση της αξιοπιστίας των εθνικών κυβερνήσεων με όλο και μεγαλύτερο ποσοστό πολιτών να μην πιστεύει ότι οι κυβερνώντες μπορεί να αντιμετωπίσουν τα οξυμένα προβλήματα των πολιτών. Αντίθετα, τους θεωρούν μέρος του προβλήματος, αφού η ανεργία, που είναι φυσική απόρροια των περιοριστικών οικονομικών πολιτικών που εφαρμόζουν, αποτελεί, σύμφωνα με την έκθεση, και το βασικό λόγο της εξέγερσης των πολιτών του πλανήτη.
Η δυσαρέσκεια για την ανυπαρξία κατάλληλων θέσεων εργασίας έχει ξεπεράσει το 80% στην υποσαχάρια Αφρική και το 70% στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, ενώ κυμαίνεται πάνω από το 60% στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Κι είναι ενδεικτικό ότι η οργή για την απαξίωση της απασχόλησης και την διογκούμενη ανεργία ξεπερνά το 70% στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία, τις χώρες που σήμερα βρίσκονται στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών πολιτικών ακραίας λιτότητας και περικοπών των κοινωνικών προγραμμάτων.
Για να κατανοήσει κανείς πλήρως τον κίνδυνο ενός νέου κύματος κοινωνικής αναταραχής πρέπει να συνυπολογίσει τις συνέπειες ενός συνόλου πολιτικών που έχουν επηρεάσει καταλυτικά όλα τα μεγέθη (οικονομικά και κοινωνικά) που αφορούν την εργασία.
Η έκθεση επισημαίνει ότι μετά την κρίση του 2008 οι κυβερνήσεις επιδόθηκαν σε μια πολιτική «καθησυχασμού» των χρηματοπιστωτικών αγορών παρά αποκατάστασης της απασχόλησης. Αντί για θέσεις εργασίας πρόταξαν προγράμματα δημοσιονομικής λιτότητας και βοήθειας προς τις τράπεζες, χωρίς να αλλάξουν τις πρακτικές των τραπεζών που οδήγησαν στην κρίση ή να προσφέρουν λύσεις για το πώς θα ανακάμψει η πραγματική οικονομία. Η περίφημη και πολυσυζητημένη «ρύθμιση» του χρηματοπιστωτικού συστήματος -αυτού που προκάλεσε την κρίση- παραμένει στις καλένδες, ενώ δεν επιτελεί τον ρόλο του να προσφέρει χρήμα στην πραγματική οικονομία. Είναι ενδεικτικό ότι ενώ από το ξέσπασμα της κρίσης η απασχόληση δεν έπαψε να συρρικνώνεται, μέσα σε ένα χρόνο η κεφαλαιακή αποτίμηση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού τομέα (που μειώθηκε κατά κατά 25% το 2008) είχε επιστρέψει στα προ της κρίσης επίπεδα.
Οι οικονομικές πολιτικές που ακολουθούνται από το μεγαλύτερο μέρος των κυβερνήσεων στον πλανήτη έχουν οδηγήσει σε αύξηση των επιχειρηματικών κερδών. Και αυτή η αύξηση συντελέστηκε κυρίως στον χρηματοπιστωτικό τομέα, αφού πλέον οι επιχειρήσεις του μη χρηματοπιστωτικού τομέα αντί να επενδύουν διοχετεύουν χρήματα στις χρηματιστηριακές αγορές. Το 2009, περισσότερο από το 36% των κερδών δόθηκαν σε μερίσματα, έναντι του 35% το 2007 και του 29% του 2000.
Ακριβώς αντίθετα είναι τα αποτελέσματα αυτών των πολιτικών στο εισόδημα των εργαζόμενων. Η έκθεση επισημαίνει πως τις δύο τελευταίες δεκαετίες σημειώθηκε μείωση του μεριδίου του παγκόσμιου εισοδήματος που πηγαίνει στους μισθωτούς και αυταπασχολούμενους. «Το μερίδιο των μισθών -δηλαδή το μερίδιο του ΑΕΠ που πηγαίνει στην εργασία- μειώθηκε σχεδόν στα τρία τέταρτα των χωρών για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία».
Στην επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων και στην περαιτέρω συσσώρευση του πλούτου στον επιχειρηματικό και χρηματοπιστωτικό κόσμο συνέβαλαν επίσης καταλυτικά και οι φορολογικές πολιτικές. Στο διάστημα 2000-2008, το 43% των χωρών μείωσε τον φόρο στα υψηλότερα εισοδήματα ενώ περίπου το 70% των χωρών μείωσε το φόρο στα επιχειρηματικά κέρδη. Κατά μέσο όρο, ο φόρος στο ανώτατο προσωπικό εισόδημα μειώθηκε στον πλανήτη από το 31,4% το 2003 στο 29,1% το 2009. Οι φόροι στα επιχειρηματικά κέρδη έπεσαν από το 29,5% στο 25% την ίδια περίοδο. Την ίδια περίοδο, το 30% των κρατών αύξησαν τους φόρους προστιθέμενης αξίας και τους καταναλωτικούς φόρους, που βαρύνουν ιδιαίτερα τους εργαζόμενους.
Το βασικό συμπέρασμα της έκθεσης συνάδει με την κοινή λογική που όλο και καταφανέστερα μοιάζει να μην διαθέτουν οι κυβερνώντες: «Οι προσπάθειες για μείωση των δημόσιων ελλειμμάτων και χρεών έχει δυσανάλογα και αναποτελεσματικά εστιαστεί στην εργασιακή αγορά και τα κοινωνικά προγράμματα. Μπορεί βραχυπρόθεσμα να οδηγούν σε μείωση δαπανών αλλά μακροπρόθεσμα οδηγούν σε φτώχεια και μικρότερη κατανάλωση με μακροχρόνιες επιπτώσεις στη δυναμική της ανάπτυξης και της ευημερίας». Στην πραγματικότητα με εύσχημο και διπλωματικό τρόπο η ΠΟΕ λέει στους ισχυρούς του πλανήτη ότι με τις πολιτικές τους έσπειραν θύελλα και τώρα θερίζουν καταιγίδες.
www.enet.gr
G20: ΕΚΘΕΣΗ «Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 2011».
Με αυτήν τη δυσοίωνη εκτίμηση ξεκινά έκθεση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Εργασίας (ILO), που δόθηκε στη δημοσιότητα ενόψει της Συνόδου του G20 και προειδοποιεί ότι η παγκόσμια οικονομία εισέρχεται σε μια νέα φάση αποδυνάμωσης που σε λιγότερο από έξι μήνες θα έχει και νέες αρνητικές επιπτώσεις στην αγορά εργασίας.
Η έκθεση «Ο Κόσμος της Εργασίας 2011» περιγράφει επιπλέον με μελανά χρώματα τις οικονομικές προοπτικές για την πλειονότητα των λαών του κόσμου αν συνεχιστούν οι οικονομικές πολιτικές που έχει υιοθετήσει η πλειοψηφία των κυβερνήσεων του πλανήτη.
Από το ξέσπασμα της κρίσης το 2008 οι μεγαλύτερες προηγμένες οικονομίες παρουσιάζουν στάσιμη ανάπτυξη, κάποιες ιδίως στην Ευρώπη μπήκαν ξανά στην ύφεση, ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες ο ρυθμός ανάπτυξης έχει επιβραδυνθεί. Ο αντίκτυπος στην αγορά εργασίας ήταν άμεσος, καθώς στα δύο τρίτα των ανεπτυγμένων κρατών και στο 50% των αναπτυσσόμενων τα επίπεδα απασχόλησης μειώθηκαν αισθητά. Στις ανεπτυγμένες οικονομίες σήμερα υπάρχουν 13 εκατ. λιγότερες θέσεις εργασίας από το 2007, με περισσότερο από το 50% από αυτές να έχουν χαθεί σε δύο μόνο χώρες: τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ισπανία.
Η τάση απαξίωσης της εργασίας είναι τόσο έντονη, ώστε εκτιμάται ότι τα επόμενα δύο χρόνια -με δεδομένη και τη φυσική αύξηση της εργατικής δύναμης- θα απαιτηθούν περίπου 80 εκατ. θέσεις εργασίας (27 εκατ. στις ανεπτυγμένες χώρες και οι υπόλοιπες στον αναπτυσσόμενο κόσμο) για να επιστρέψει η απασχόληση στα προ της κρίσης επίπεδα. Αλλά με δεδομένη την επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης ή την ύφεση που πλήττει κάποιες μεγάλες οικονομίες εκτιμάται ότι μόνο οι μισές από αυτές πιθανόν να δημιουργηθούν και η επιστροφή στα προ της κρίσης επίπεδα απασχόλησης προβλέπεται να μην συντελεστεί έως τουλάχιστον το 2016.
Το πρόβλημα της απασχόλησης είναι εξαιρετικά οξυμένο στους νέους σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Στις χώρες όπου υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, περισσότεροι από τον έναν στους πέντε νέους ηλικίας 15-24 ετών, δηλαδή το 20%, ήταν άνεργοι το πρώτο τετράμηνο του 2011, τη στιγμή που η μέση ανεργία στον κόσμο δεν ξεπερνά το 9,6%.
Η προοπτική ανάκαμψης της απασχόλησης και της μεγέθυνσης υπονομεύεται από πολλούς παράγοντες, όπως η νέα χρηματοπιστωτική κρίση στην Ευρώπη και η στροφή των κυβερνήσεων σε νέα προγράμματα δημοσιονομικής λιτότητας. Οι δραστικές περικοπές μισθών, ιδίως στις ανεπτυγμένες χώρες, έχουν οδηγήσει σε κάθετη πτώση της κατανάλωσης ανατροφοδοτώντας την αποδυνάμωση της πραγματικής οικονομίας.
Η οικονομική κρίση και ο τρόπος διαχείρισής της από τη συντριπτική πλειοψηφία των έχει οδηγήσει σε αύξηση της κοινωνικής δυσαρέσκειας. Το 2011 σηματοδοτείται από το ξέσπασμα λαϊκών κινητοποιήσεων σε κάθε γωνιά του πλανήτη, ξεκινώντας από τις εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο που σαν μεταδοτικός ιός επεκτάθηκαν στην Ευρώπη, τη Λατινική Αμερική, το Ισραήλ αλλά και τις ΗΠΑ όπου το κίνημα «Καταλάβετε τη Γουόλ Στριτ» ενισχύεται και εντείνει τις δράσεις του.
Σύμφωνα με έρευνα της Gallup που έγινε στο πλαίσιο της εκπόνησης της έκθεσης της ILO, στο 40% των κρατών έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2010 ο κίνδυνος για κοινωνικές αναταραχές. Αντίστοιχα στο 58% των χωρών σημειώθηκε αύξηση στο ποσοστό των πολιτών που αναφέρουν ότι οι συνθήκες ζωής τους επιδεινώθηκαν.
Ενδεικτικό για την κρίση του παγκόσμιου οικονομικού και πολιτικού συστήματος είναι ότι στο 50% των χωρών σημειώνεται παράλληλα σημαντική μείωση της αξιοπιστίας των εθνικών κυβερνήσεων με όλο και μεγαλύτερο ποσοστό πολιτών να μην πιστεύει ότι οι κυβερνώντες μπορεί να αντιμετωπίσουν τα οξυμένα προβλήματα των πολιτών. Αντίθετα, τους θεωρούν μέρος του προβλήματος, αφού η ανεργία, που είναι φυσική απόρροια των περιοριστικών οικονομικών πολιτικών που εφαρμόζουν, αποτελεί, σύμφωνα με την έκθεση, και το βασικό λόγο της εξέγερσης των πολιτών του πλανήτη.
Η δυσαρέσκεια για την ανυπαρξία κατάλληλων θέσεων εργασίας έχει ξεπεράσει το 80% στην υποσαχάρια Αφρική και το 70% στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, ενώ κυμαίνεται πάνω από το 60% στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Κι είναι ενδεικτικό ότι η οργή για την απαξίωση της απασχόλησης και την διογκούμενη ανεργία ξεπερνά το 70% στην Ελλάδα, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία, τις χώρες που σήμερα βρίσκονται στο επίκεντρο των ευρωπαϊκών πολιτικών ακραίας λιτότητας και περικοπών των κοινωνικών προγραμμάτων.
Για να κατανοήσει κανείς πλήρως τον κίνδυνο ενός νέου κύματος κοινωνικής αναταραχής πρέπει να συνυπολογίσει τις συνέπειες ενός συνόλου πολιτικών που έχουν επηρεάσει καταλυτικά όλα τα μεγέθη (οικονομικά και κοινωνικά) που αφορούν την εργασία.
Η έκθεση επισημαίνει ότι μετά την κρίση του 2008 οι κυβερνήσεις επιδόθηκαν σε μια πολιτική «καθησυχασμού» των χρηματοπιστωτικών αγορών παρά αποκατάστασης της απασχόλησης. Αντί για θέσεις εργασίας πρόταξαν προγράμματα δημοσιονομικής λιτότητας και βοήθειας προς τις τράπεζες, χωρίς να αλλάξουν τις πρακτικές των τραπεζών που οδήγησαν στην κρίση ή να προσφέρουν λύσεις για το πώς θα ανακάμψει η πραγματική οικονομία. Η περίφημη και πολυσυζητημένη «ρύθμιση» του χρηματοπιστωτικού συστήματος -αυτού που προκάλεσε την κρίση- παραμένει στις καλένδες, ενώ δεν επιτελεί τον ρόλο του να προσφέρει χρήμα στην πραγματική οικονομία. Είναι ενδεικτικό ότι ενώ από το ξέσπασμα της κρίσης η απασχόληση δεν έπαψε να συρρικνώνεται, μέσα σε ένα χρόνο η κεφαλαιακή αποτίμηση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού τομέα (που μειώθηκε κατά κατά 25% το 2008) είχε επιστρέψει στα προ της κρίσης επίπεδα.
Οι οικονομικές πολιτικές που ακολουθούνται από το μεγαλύτερο μέρος των κυβερνήσεων στον πλανήτη έχουν οδηγήσει σε αύξηση των επιχειρηματικών κερδών. Και αυτή η αύξηση συντελέστηκε κυρίως στον χρηματοπιστωτικό τομέα, αφού πλέον οι επιχειρήσεις του μη χρηματοπιστωτικού τομέα αντί να επενδύουν διοχετεύουν χρήματα στις χρηματιστηριακές αγορές. Το 2009, περισσότερο από το 36% των κερδών δόθηκαν σε μερίσματα, έναντι του 35% το 2007 και του 29% του 2000.
Ακριβώς αντίθετα είναι τα αποτελέσματα αυτών των πολιτικών στο εισόδημα των εργαζόμενων. Η έκθεση επισημαίνει πως τις δύο τελευταίες δεκαετίες σημειώθηκε μείωση του μεριδίου του παγκόσμιου εισοδήματος που πηγαίνει στους μισθωτούς και αυταπασχολούμενους. «Το μερίδιο των μισθών -δηλαδή το μερίδιο του ΑΕΠ που πηγαίνει στην εργασία- μειώθηκε σχεδόν στα τρία τέταρτα των χωρών για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία».
Στην επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων και στην περαιτέρω συσσώρευση του πλούτου στον επιχειρηματικό και χρηματοπιστωτικό κόσμο συνέβαλαν επίσης καταλυτικά και οι φορολογικές πολιτικές. Στο διάστημα 2000-2008, το 43% των χωρών μείωσε τον φόρο στα υψηλότερα εισοδήματα ενώ περίπου το 70% των χωρών μείωσε το φόρο στα επιχειρηματικά κέρδη. Κατά μέσο όρο, ο φόρος στο ανώτατο προσωπικό εισόδημα μειώθηκε στον πλανήτη από το 31,4% το 2003 στο 29,1% το 2009. Οι φόροι στα επιχειρηματικά κέρδη έπεσαν από το 29,5% στο 25% την ίδια περίοδο. Την ίδια περίοδο, το 30% των κρατών αύξησαν τους φόρους προστιθέμενης αξίας και τους καταναλωτικούς φόρους, που βαρύνουν ιδιαίτερα τους εργαζόμενους.
Το βασικό συμπέρασμα της έκθεσης συνάδει με την κοινή λογική που όλο και καταφανέστερα μοιάζει να μην διαθέτουν οι κυβερνώντες: «Οι προσπάθειες για μείωση των δημόσιων ελλειμμάτων και χρεών έχει δυσανάλογα και αναποτελεσματικά εστιαστεί στην εργασιακή αγορά και τα κοινωνικά προγράμματα. Μπορεί βραχυπρόθεσμα να οδηγούν σε μείωση δαπανών αλλά μακροπρόθεσμα οδηγούν σε φτώχεια και μικρότερη κατανάλωση με μακροχρόνιες επιπτώσεις στη δυναμική της ανάπτυξης και της ευημερίας». Στην πραγματικότητα με εύσχημο και διπλωματικό τρόπο η ΠΟΕ λέει στους ισχυρούς του πλανήτη ότι με τις πολιτικές τους έσπειραν θύελλα και τώρα θερίζουν καταιγίδες.
www.enet.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου