Εξαιρετικά αμφίβολη η μείωση του δημόσιου ελλείματος το 2011.

  

Κατατέθηκε στη Βουλή στις 18.11.11 ο Προϋπολογισμός του 2012 (Π.12), συζητήθηκε μέσα στον Νοέμβριο στην αρμόδια διαρκή επιτροπή της Βουλής και θα ψηφιστεί (λόγω 6ης δόσης) από την Ολομέλεια του Σώματος, για πρώτη φορά (λόγω 6ης δόσης), στις αρχές, αντί στα τέλη Δεκεμβρίου.

Στο άρθρο αυτό, με βάση ορισμένα στοιχεία της εισηγητικής έκθεσης του Π.12, θα εξετάσουμε:
(α) Τις εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων του ελλείμματος του γενικού Προϋπολογισμού του 2011 (Π.11) σε σχέση με τις προβλέψεις που περιέχονταν για το έλλειμμα αυτό στον Προϋπολογισμό του έτους αυτού, όπως ψηφίστηκε από τη Βουλή στα τέλη Δεκεμβρίου 2010, και

(β) τις προβλέψεις για το δημόσιο έλλειμμα του Π.12 σε σχέση με τις εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων του δημόσιου ελλείμματος του Π.11.

Στο πρώτο μέρος του Πίνακα που ακολουθεί δίνονται οι προβλέψεις και οι εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων του Π.11 και η διαφορά τους, καθώς και οι προβλέψεις του Π.12 για τους άμεσους φόρους και τα κύρια στοιχεία τους, τους έμμεσους φόρους, το σύνολο των δαπανών και τους τόκους του τακτικού προϋπολογισμού. Στο δεύτερο μέρος του Πίνακα δίνονται τα αντίστοιχα στοιχεία για τα έσοδα και τις δαπάνες του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων ΠΔΕ), στο τρίτο το ισοζύγιο των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ), των ΟΤΑ και των ΝΠΔΔ και στο τέταρτο τα στοιχεία του δημόσιου ελλείμματος και του ΑΕΠ σε ευρώ και του δημόσιου ελλείμματος ως ποσοστού του ΑΕΠ.

(α).- Από την 3η στήλη του Πίνακα, στην οποία δίνεται η διαφορά ανάμεσα στις προβλέψεις και στις εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων το Π.11, φαίνεται ότι σημειώθηκε:

* Μια μικρή υστέρηση τους άμεσους φόρους ύψους 181 εκατ. ευρώ Η μικρή αυτή υστέρηση στηρίζεται στην πρόβλεψη ότι η μεγάλη υστέρηση άνω των 2 δισ. ευρώ στον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων θα καλυφθεί από την αύξηση στους λοιπούς άμεσους φόρους, δηλαδή τις έκτακτες εισφορές κ.λπ. Η πρόβλεψη, όμως, αυτή είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν πραγματοποιηθεί λόγω της αντικειμενικής αδυναμίας μεγάλου αριθμού φορολογουμένων να πληρώσουν τις έκτακτες αυτές εισφορές.

* Μια πολύ μεγάλη υστέρηση στους έμμεσους φόρους που πλησιάζει τα 3 δισ. ευρώ και η οποία οφείλεται στη μεγάλη ύφεση της ελληνικής οικονομίας (μείωση του τζίρου, κλείσιμο επιχειρήσεων κ.λπ.) που προκαλεί για δεύτερη χρονιά η πολιτική που επέβαλε η τρόικα και εφάρμοσε η απελθούσα κυβέρνηση.

* Μια μικρή απόκλιση στο σύνολο των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού και στους τόκους, η οποία, όμως, δεν είναι βέβαιο ότι στο κλείσιμο του Π.11 θα μείνει σ' αυτό το επίπεδο.

* Μια μεγάλη περικοπή στις δαπάνες του ΠΔΕ, η οποία συνέβαλε στην επιδείνωση της ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, τέλος

* Μια συρρίκνωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των ΟΚΑ, ΟΤΑ και ΝΠΔΔ (της λεγόμενης άσπρης τρύπας) που προβλεπόταν για το 2011.

Για όλους τους παραπάνω λόγους θα σημειωθεί υπέρβαση του δημόσιου ελλείμματος που προβλεπόταν στον Π.11 κατά 2.850 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα το έλλειμμα αυτό από 7,4% του ΑΕΠ να αυξηθεί στο 9,0%. Η αύξηση αυτή οφείλεται τόσο στην υπέρβαση το δημόσιου ελλείμματος σε ευρώ όσο και στη μεγαλύτερη ύφεση της ελληνικής οικονομίας. Τίποτε, όμως, δεν αποκλείει και το 9,0% να ξεπεραστεί, όπως συνέβη με το δημόσιο έλλειμμα του 2010.

(β).- Από τη σύγκριση της 4ης στήλης, στην οποία δίνονται οι προβλέψεις του Π.12, με τη 2η στην οποία δίνονται οι εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων του Π.11, φαίνεται ότι το 2012 προβλέπεται:

* Μεγάλη αύξηση κατά 2.410 εκατ. ευρώ των φόρων στα φυσικά πρόσωπα, καθώς και κατά 2.452 εκατ. των λοιπών άμεσων φόρων (δηλαδή των έκτακτων φόρων που τείνουν να γίνουν τακτικοί), και αυτούς θα τους πληρώσουν κατά κύριο λόγο τα φυσικά πρόσωπα. Τα προβλεπόμενα, όμως, έσοδα από τους φόρους αυτούς είναι εξαιρετικά δύσκολο να πραγματοποιηθούν για τους λόγους που προαναφέρθηκαν.

* Μικρή αύξηση των δαπανών εξαιτίας, βασικά, της νέας μείωσης στους μισθούς και στις συντάξεις καθώς και των περικοπών στις επιχορηγήσεις των ΟΚΑ και ΟΤΑ καθώς και της προσδοκώμενης μείωσης των τόκων λόγω του «κουρέματος». Το ύψος, όμως, της αύξησης των δαπανών θα εξαρτηθεί από το πότε θα ολοκληρωθεί το «κούρεμα» των ομολόγων στα χέρια των ιδιωτών και ποιο θα είναι το επιτόκιο των νέων που θα τους δοθούν.

* Πολύ μικρό θετικό ισοζύγιο των ΟΚΑ, ΟΤΑ και ΝΠΔΔ, το οποίο, όμως, δεν αποκλείεται να μετατραπεί σε αρνητικό, εξαιτίας των περικοπών στις επιχορηγήσεις του προϋπολογισμού στους οργανισμούς αυτούς.

* Μείωση του δημόσιου ελλείμματος το 2012 κατά 8.256 εκατ. ευρώ ή σε 5,4% του ΑΕΠ. Η μείωση, όμως, εξαρτάται κυρίως από την προβλεπόμενη μείωση των τόκων εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους κατά 5.150 εξαιτίας του «κουρέματος» των ομολόγων στα χέρια ιδιωτών. Το ποσό, όμως, αυτό εξαρτάται από το αν και κατά πόσο θα υλοποιηθούν πλήρως και έγκαιρα όλες οι προβλέψεις για το «κούρεμα». Χωρίς αυτή την ελάφρυνση, οι δαπάνες για τους τόκους , αντί για 12.750 εκατ. ευρώ θα ήταν 17.900 εκατ. ευρώ και το δημόσιο έλλειμμα θα ανερχόταν στο 6,7% του ΑΕΠ.

Από την παραπάνω ανάλυση φαίνεται καθαρά ότι -παρά την αύξηση των βαρών που έχουν ήδη επισωρευτεί στις πλάτες του λαού- η προβλεπόμενη μείωση του δημόσιου ελλείμματος από 9,0% το 2011 σε 5,4% του ΑΕΠ το 2012 και, πολύ περισσότερο, η πραγματοποίηση πρωτογενούς πλεονάσματος το έτος αυτό, είναι εξαιρετικά αμφίβολη.

Του Μανώλη Δρεττάκη.
Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ.

www.avgi.gr