Μέσα στον... άκοσμο και κάκοσμο κόσμο μας ο εθελοντισμός παίρνει τις διαστάσεις ενός τεράστιου κοσμήματος, που η λάμψη του φωτίζει το ωραίο πρόσωπο της ανθρωπότητας. Αρκεί βέβαια πότε-πότε να το καθαρίζουμε από την... κοσμική σκόνη. Και αυτό ακριβώς γίνεται με την ευκαιρία της Διεθνούς Ημέρας Εθελοντισμού, όπως καθιερώθηκε από το 1985 να γιορτάζεται η 5η Δεκεμβρίου , με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ.
Ο εθελοντισμός, στην κλασική του έννοια, συνδέεται με τη φιλανθρωπία και σημαίνει την ανιδιοτελή γενικά προσφορά κάποιου προς τους συνανθρώπους του. Μ' αυτή την έννοια ο εθελοντισμός δεν έχει όρια και εθελοντής μπορεί να είναι ο οποιοσδήποτε πολίτης αδιακρίτως φύλου, φυλής, ηλικίας, επαγγέλματος, οικονομικού ή γνωστικού επιπέδου, θρησκείας ή εθνικότητας.
Ιστορικά ο εθελοντισμός βρήκε την έκφρασή του στους αναρίθμητους αγωνιστές του Διαφωτισμού, της Ελευθερίας (μην ξεχνούμε τους Φιλέλληνες στην επανάσταση του 21), της Αντίστασης, της Δημοκρατίας, των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ή της Έρευνας... Και έχει να επιδείξει μια ατελείωτη σειρά από μάρτυρες και ήρωές του, επώνυμους και ανώνυμους...
Σήμερα η εθελοντική προσφορά στο μεγαλύτερο μέρος της είναι οργανωμένη και έχει ως προαπαιτούμενο μια ειδική εκπαίδευση για την απόκτηση και χρήση ορισμένων δεξιοτήτων. Η ουσία, όμως, του εθελοντισμού δεν έπαψε να είναι η προσφορά. Και προσφορά σημαίνει δίνω κάτι ως δώρο, χωρίς να περιμένω τίποτα ως αντίδωρο. Ο εθελοντής παίρνει απλώς και μόνο δίνοντας! Διαφορετικά, η έννοια μεταπίπτει σε ανταλλαγή, που σημαίνει δίνω κάτι και περιμένω ανταπόδοση, πράγμα που δεν είναι κακό βέβαια, αλλά δεν είναι το ίδιο. Με την έννοια αυτή η έμμισθη συμμετοχή στα κοινά ως δεύτερο επάγγελμα, δεν εμπίπτει στα όρια του εθελοντισμού.
Ο εθελοντής προσφέρει χωρίς συχνά ούτε καν να γνωρίζει τους αποδέκτες ή να θυμάται την πράξη του ή τουλάχιστον δεν το δείχνει. Γι' αυτόν η προσφορά δεν είναι... επιτάφιος για περιφορά δεν είναι ασανσέρ καριέρας. Εδώ ακριβώς βρίσκεται η μαγεία της εθελοντικής προσφοράς: Στην προσδοκία της εσωτερικής αντιπροσφοράς, της αυτοκαταξίωσης, της αυτοεκτίμησης, της αυτοπαραδοχής, της αυτοδικαίωσης, αυτοϊκανοποίησης! Αυτό φυσικά δεν απαλλάσσει τον επιλήσμονα αποδέκτη, ατομικό ή συλλογικό, από την κατηγορία της αγνωμοσύνης.
Ο εθελοντισμός διευρύνει το οπτικό μας πεδίο, αποδεσμεύει τις δημιουργικές μας δυνάμεις, μας μεταφέρει από το «εγώ» στο «εμείς», από το παρατηρητήριο της απόδρασης στο ορμητήριο της δράσης για την ανάδειξη και επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων, αποζημιώνοντάς μας με τη μεγαλύτερη δυνατή ηθική αμοιβή, τη χαρά της προσφοράς.
Η λίστα της εθελοντικής προσφοράς είναι ατελείωτη: Προσφορά ενός απλού χαμόγελου, μιας συμβουλής, ενός καλού λόγου, ενός βιβλίου που έγραψες ή αγόρασες, προσφορά εκεί που υπάρχει ανάγκη συντροφιάς, ψυχαγωγίας, τροφής, ρουχισμού, αίματος, οργάνων σώματος (μετά θάνατον) προσφορά βήματος στους αδύνατους στο μέσο ενημέρωσης που κατέχεις, διαφωτιστικών και εκλαϊκευμένων διαλέξεων, επαγγελματικών γνώσεων, εργασίας για τη βελτίωση των συνθηκών ζωής της πόλης σου...
Ο εθελοντισμός προσφέρεται όχι μόνο από τον καθένα χωριστά, αλλά και μέσα από τη συμμετοχή στις εθελοντικές/μη κυβερνητικές οργανώσεις με περιεχόμενο οικολογικό, ειρηνιστικό, πολιτιστικό, ανθρωπιστικό, αντιρατσιστικό, αντικαταναλωτικό, αντιαναλφαβητικό, αντιαλκοολικό, αντιναρκωτικό...
Ο εθελοντισμός συμπληρώνει το έργο των κρατικών υπηρεσιών και συχνά αναπληρώνει το κενό τους. Είναι το θερμόμετρο της ανθρωπιάς, της υπέρτατης μορφής κοινωνικής αλληλεγγύης, που δίνει νόημα στη λεγόμενη «κοινωνία των πολιτών». Είναι τόσα πολλά αυτά που μπορείς να κάνεις ως εθελοντής, εκτός από το να κάθεσαι και να παραπονιέσαι ότι «πλήττεις»...
Βέβαια, σε μια κοινωνία του «δούναι και λαβείν», της χρησιμοθηρίας, του καιροσκοπισμού και της καχυποψίας είναι φυσικό η αγνότητα της προσφοράς να αντιμετωπίζεται από κάποιους: Ως επένδυση για μελλοντικές πελατειακές σχέσεις, ως αυτοδιαφήμιση, ως λαϊκισμός, ως αντικείμενο εκμετάλλευσης («ψωμάκι»), χλευασμού («βρε το ψώνιο!») ή φθόνου ( «χαλάει την πιάτσα»).
Μπορεί, εξάλλου, το 30% των Ευρωπαίων (Περίπου 100 εκατομμύρια) να εμπλέκεται σε εθελοντικές δραστηριότητες βιώνοντας την αλληλεγγύη, η έννοια όμως αυτή δοκιμάστηκε σκληρά στην πρόσφατη οικονομική κρίση σε επίπεδο διακρατικών σχέσεων.
Ο γνήσιος, όμως, εθελοντής όλα αυτά τα προσπερνάει, γιατί έχει την πεποίθηση ότι ο εθελοντισμός αποτελεί σήμερα μία ελπιδοφόρα και οραματοφόρα στάση ζωής για το σύγχρονο κόσμο, καθώς αντιτίθεται στις άγριες συνθήκες της ζούγκλας της αγοράς, που εξαπλώνεται συρρικνώνοντας όλο και περισσότερο το κράτος πρόνοιας.4
Άλλωστε, με τι άλλο ελπίζει ο άκοσμος και κάκοσμος κόσμος μας στην... αθωωτική ψήφο της θεάς Αθηνάς;
www.rethnea.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου