Οι
ατέλειες και οι παραλογισμοί υπήρξαν συστατικά στοιχεία της Δημόσιας Διοίκησης,
από την σύσταση του Ελληνικού Κράτους, με αποτέλεσμα σε μεγάλο βαθμό να
εξουσιάζει αντί να υπηρετεί τον λαό. Και, την ίδια στιγμή, να καλλιεργεί την
αδιαφάνεια, την διαπλοκή, την διαφθορά, την εύνοια στους ισχυρούς, αλλά και τις
πελατειακές σχέσεις.
Η συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως ήταν φυσικό,
πρόσθεσε δομές, προσθέτοντας εστίες αβελτηρίας και παθογένειας. Την ίδια στιγμή,
στο πλαίσιο της συμφωνίας ένταξής μας, μεταβιβάσαμε σε ευρωπαϊκές αρχές,
δικαιώματα για αποφάσεις.
Με την Παγκοσμιοποίηση, ένα ακόμα μέρος κρατικής
κυριαρχίας αφαιρέθηκε από υπερεθνικές αρχές ή και απ ευθείας τις «αγορές». Με
τους πιστωτές να καταφέρνουν το πιο πρόσφατο πλήγμα στην εθνική μας κυριαρχία με
σπασμωδικές παρεμβάσεις στις κρατικές μας δομές και δράσεις, βαφτίζοντας τις
μάλιστα «μεταρρυθμίσεις».
Επιτρέψτε μου να θέσω - επιγραμματικά -
ορισμένες σκέψεις και μέσα από τη συζήτηση και τον διάλογο να καταλήξουμε και
στην διατύπωση συγκεκριμένων προτάσεων
- Συζητάμε λοιπόν τι κάνουμε ώστε να ανακτήσουμε κυριαρχία και δικαιώματα και να είμαστε σε θέση να τα ασκήσουμε. Δηλαδή: - Πως εξαλείφουμε την λαθρομετανάστευση και εντάσσουμε στην κοινωνία μας τους νόμιμους μετανάστες ;
- Το μεταναστευτικό αποτελεί σήμερα ένα από τα πλέον σοβαρά προβλήματα της
Ελληνικής Κοινωνίας. Σε συνδυασμό με την ύφεση και την οικονομική κρίση,
συνιστούν ένα εκρηκτικό μείγμα που υπονομεύει την κοινωνική συνοχή. Οι αιτίες
δημιουργίας του προβλήματος πολλές και όχι όλες ενδογενείς.
-
Οι «λαθρο»-μετανάστες ήταν «καλοί» για το ντόπιο σύστημα όταν προσέφεραν φτηνή και ανασφάλιστη εργασία για να πλουτίσει εύκολα, την εποχή των μεγάλων έργων υποδομής (Ολυμπιακοί Αγώνες κλπ.) Όταν όμως έγιναν πολλοί και τα έργα τελείωσαν, το πρόβλημα φορτώθηκε σε όλη της Ελληνική Κοινωνία. Η οποία όμως έχει και τις ευθύνες της για την σιωπηλή αποδοχή του φαινομένου τόσα χρόνια.
-
Η οικονομική κρίση που κλείνει την αγορά εργασίας για τους αυτόχθονες (πόσο μάλλον για τους λαθραίους) θα μειώσει σίγουρα τον αριθμό των «λαθρο»-μεταναστών. Όμως ο αριθμός τους είναι πλέον τρομακτικά μεγάλος για να μπορεί το Ελληνικό Κράτος, με τις δεδομένες ανεπάρκειες, να το διαχειριστεί και να το λύσει. Όλα τα μέτρα και οι ενέργειες που σχεδιάζονται φαντάζουν και θα αποδειχθούν ανεπαρκή και αναποτελεσματικά. Ούτε τα «τείχη» στον Εβρο, ούτε οι περιπολίες μιας ολιγομελούς ομάδας της FRONTEX, ούτε οι επιχειρήσεις «σκούπα» θα λύσουν το πρόβλημα.
Η διαπλεκόμενες σχέσεις Ελλήνων και αλλοδαπών δουλεμπόρων, η «διάβρωση» και η διαφθορά των Κρατικών μηχανισμών (ας μην το αρνούμαστε), η ανεπάρκεια των Ελληνικών μηχανισμών καταστολής και η - υφιστάμενη ακόμα σε μεγάλο βαθμό - συνεχιζόμενη απάθεια του μεγαλύτερου ποσοστού της Ελληνικής κοινωνίας και η άρνηση των Ευρωπαίων εταίρων μας να αποδεχθούν τον διεθνικό χαρακτήρα του προβλήματος και να αναλάβουν το μερίδιο που τους αναλογεί στην επίλυσή του, όλα αυτά αποτελούν αιτίες που καθιστούν αδύνατη την επιτυχή αντιμετώπιση του «μεταναστευτικού», στις παρούσες συνθήκες. -
Πρέπει η Ελληνική Πολιτεία να καταστήσει το πρόβλημα, πρόβλημα της Ευρώπης και η αντιμετώπισή του να γίνει μέσω των δομών και των οργάνων της Ε.Ε. Ο Κανονισμός 343/2002 της Ε.Ε. («Συνθήκη Δουβλίνο ΙΙ») πρέπει τεκμηριωμένα και μεθοδευμένα να αποδομηθεί και να αναθεωρηθεί, αντικαθιστάμενος από μια πιο πραγματιστική και δίκαιη Συνθήκη. Το πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης είναι πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Ενωσης και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να καθίσταται πρόβλημα της χώρας πρώτης εισόδου (στην πλειονότητα των περιπτώσεων την Ελλάδα). Είναι ζήτημα κατοχύρωσης των συνόρων της χώρας ως συνόρων της Ε.Ε.
-
Παράλληλα όμως πρέπει και οι μηχανισμοί του Ελληνικού Κράτους να γίνουν πιο σοβαροί, πιο υπεύθυνοι και πιο αποτελεσματικοί, ώστε να αναλάβουν να φέρουν εις πέρας έστω το «δικό» τους μέρος ευθύνης. Χρειάζεται σοβαρή, συστηματική και διαρκής αστυνόμευση, απαιτείται ένα σχέδιο επεμβάσεων ανάπλασης των υποβαθμισμένων περιοχών των αστικών κέντρων (κυρίως της Αθήνας), χρειάζεται απαρέγκλιτη εφαρμογή των ισχυουσών διατάξεων στην λειτουργία της αγοράς εργασίας (να χτυπηθεί αλύπητα η «μαύρη» εργασία), χρειάζεται αξιοποίηση των δυνατοτήτων που δίνει η σύγχρονη τεχνολογία τόσο στον εντοπισμό των παρανόμως εισερχόμενων στη χώρα, όσο και των παρανόμως απασχολούμενων.
- Πως εξασφαλίζουμε μια ελάχιστη σύνταξη για όλες και όλους, χωρίς διακρίσεις, από δημόσιους πόρους;Οι πολιτικές του ελάχιστου και του βασικού εγγυημένου εισοδήματος μπορούν να συνεισφέρουν στη μείωση των ανισοτήτων, εφόσον όμως λειτουργήσουν συμπληρωματικά με ένα καλά οργανωμένο σύστημα δημόσιων παροχών και υπηρεσιών, και όχι ανταγωνιστικά ως προς αυτό.Σε μια αγορά εργασίας που πλέον έχει ως κύριο χαρακτηριστικό της την «κινητικότητα», θεωρώ πως είναι αν όχι πολυτέλεια, τουλάχιστον υπερβολή να υπάρχουν πολλών ειδών (και «ταχυτήτων») ασφαλιστικά ταμεία. Η κοινωνική ασφάλιση πρέπει να παρέχεται μέσω ενός ενιαίου φορέα για όλους τους εργαζόμενους, με ορθολογικό σχέδιο διαχείρισης, με αξιόπιστους και αποτελεσματικούς ελεγκτικούς μηχανισμούς, που να βασίζεται στην ανταποδοτικότητα των πόρων.Η 3μερής χρηματοδότηση πρέπει να κατοχυρωθεί συνταγματικά. Να μην υπάρχουν οι παραμικρές δυνατότητες συμψηφισμών οφειλομένων, εισφοροδιαφυγής και εισφοροαποφυγής κλπ. Η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος βασίζεται στην πιστή τήρηση των υποχρεώσεων όλων των εμπλεκόμενων μερών.Και προφανώς βασίζεται στην χρηστή και διαρκώς λογοδοτούσα και κοινωνικά ελεγχόμενη διαχείριση των ασφαλιστικών οργανισμών.- Πως ρυθμίζουμε τις σχέσεις κράτους και εκκλησίας;Είναι αδιανόητο σε μια σύγχρονη κοινωνία η Εκκλησία να θεωρείται κομμάτι του Κράτους και παράλληλα να ασκεί δραστηριότητες χωρίς να φορολογείται.Η λατρευτική κουλτούρα κάθε ανθρώπου (ή κάθε ομάδας ανθρώπων) είναι άσχετη με την οικονομική διάστασή της.Η Εκκλησία να απεξαρτηθεί άμεσα από το Κράτος και να αντιμετωπίζεται κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο με οποιαδήποτε άλλη Μη Κυβερνητική Οργάνωση.Οι οικονομικές δραστηριότητες της Εκκλησίας να αντιμετωπίζονται με βάση την ισχύουσα νομοθεσία και να φορολογούνται. Οι όποιες κοινωνικές προσφορές της Εκκλησίας είναι δική της πρωτοβουλία και εντάσσονται στο πλαίσιο των καταστατικών της σκοπών. Συνεπώς δεν μπορεί να γίνεται επίκλησή τους για οποιασδήποτε μορφής συμψηφισμό φορολογικών υποχρεώσεων.Η ακίνητη περιουσία της Εκκλησίας (με οποιαδήποτε μορφή: Μητρόπολη, Ιερά Μονή κλπ.) να φορολογείται όπως και η λοιπή ακίνητη περιουσία στην Επικράτεια. Σε αντίθετη περίπτωση να δημεύεται και να περνά υπό Κρατική ιδιοκτησία και έλεγχο.- Πως διασφαλίζουμε την έγκαιρη και έγκυρη απονομή της Δικαιοσύνης ; Πως εξανθρωπίζουμε το σωφρονιστικό σύστημα;Η μη έγκαιρη απονομή της Δικαιοσύνης δεν είναι ένα τόσο «αθώο» φαινόμενο. Θεωρώ ότι η συσσώρευση εκκρεμών υποθέσεων είναι σκόπιμη ώστε να παρέρχεται ο χρόνος και να παραγράφονται (μεθοδευμένα) υποθέσεις οικονομικών κατά κύριο λόγο εγκλημάτων.Η μη έγκυρη απονομή Δικαιοσύνης είναι ένα υπαρκτό φαινόμενο και οφείλεται στην βαθιά διαπλοκή των δικαστικών λειτουργών με κέντρα και παράκεντρα εξουσίας και οικονομικής και πολιτικής δύναμης.Η Δικαιοσύνη καλό είναι να διατηρήσει τον ανεξάρτητο χαρακτήρα της, όμως πρέπει να υφίσταται διαρκή κοινωνικό έλεγχο. Τα φαινόμενα ευνοιοκρατίας, συντεχνιασμού και αποφάσεων που έρχονται σε κατάφωρη αντίθεση με το «κοινό περί δικαίου αίσθημα) αλλά και με την κοινή λογική, είναι πλέον πολλά. Η Δικαιοσύνη μας, δυστυχώς, δεν είναι πλέον ούτε ανεξάρτητη ούτε «τυφλή».Το σωφρονιστικό σύστημα είναι ένα άλλο θέμα. Η ανεπάρκεια υποδομών και η έλλειψη ελέγχου έχουν καταστήσει τις φυλακές χώρους παράνομης δραστηριότητας επίσης.Να επανεξεταστεί και να σχεδιαστεί ένα εθνικό σχέδιο χωροθέτησης σωφρονιστικών καταστημάτων που θα παρέχουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης, να αξιοποιηθεί το δυναμικό των εγκλείστων σε κοινωφελή έργα, να εφαρμοστούν έξυπνες μέθοδοι στην επιλογή και απασχόληση των φυλάκων (ουσιαστική εκπαίδευση, διαρκής μετάθεση κλπ.).- Πως κάνουμε Δήμους και Κοινότητες, αυτόνομους και αυτάρκεις, ώστε να υπηρετούν την βελτίωση των συνθηκών μας ζωής μας και την περιφερειακή ανάπτυξη και ισορροπία;Για να εφαρμοστεί και να επιτύχει οποιοδήποτε σύστημα περιφερειακής διάρθρωσης της εξουσίας (π.χ. Καλλικράτης κλπ.) απαιτείται κατά κύριο λόγο η επάρκεια πόρων ώστε να εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα των δομών. Η πραγματική αποκέντρωση επέρχεται μέσω της δυνατότητας των Οργανισμών της Αυτοδιοίκησης να έχουν δική τους εισπρακτική πολιτική.Ένα πρώτο βήμα σ' αυτή την κατεύθυνση (της εξασφάλισης δηλαδή της βιωσιμότητας των ΟΤΑ) είναι η ενίσχυσή τους αποκλειστικά μέσω των πόρων του ΕΕΤΗΔΕ (όπως είπε και η συντρόφισσα παραπάνω), με ταυτόχρονη όμως κατάργηση των λοιπών φορολογικών επιβαρύνσεων στα ακίνητα. -
Σε επόμενο βήμα και με την παράλληλη ωρίμανση των συνθηκών, μπορεί να σχεδιαστεί ένα πλαίσιο άσκησης φορολογικής πολιτικής από τους θεσμούς της Αυτοδιοίκησης. Φορολογικής πολιτικής όμως που δεν θα γίνεται εις βάρος της Εθνικής Φορολογικής Πολιτικής, που δεν θα διακυβεύονται τα Εθνικά Φορολογικά Εσοδα και που θα χρησιμοποιούνται ανταποδοτικά από τους ΟΤΑ προς τους τοπικούς πολίτες.
- Πως θέλουμε την Δημόσια Διοίκηση ώστε να υπηρετεί το εθνικό και δημόσιο συμφέρον; Θέλουμε «κράτος καπετάνιο» ή «κράτος κωπηλάτη»;Ούτε Κράτος Καπετάνιο, ούτε Κράτος κωπηλάτη.Θέλουμε Κράτος βοηθό του πολίτη, Κράτος ρυθμιστή της αγοράς, Κράτος που θα προασπίζεται τη συνταγματική νομιμότητα, Κράτος εγγυητή της Εθνικής Ανεξαρτησίας, Κράτος που θα σχεδιάζει και ελέγχει την εφαρμογή του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Ανάπτυξης.Θέλουμε ένα Κράτος στις απαιτούμενες λειτουργικά διαστάσεις, ούτε «γιγαντωμένο», ούτε «αποψιλωμένο», θέλουμε ένα Κράτος έξυπνο και αποτελεσματικό (η υιοθέτηση της πρότασης για one-stop-shop υπηρεσίες είναι καινοτόμα και στη σωστή κατεύθυνση, απαιτεί όμως εκπαίδευση και κατάρτιση των κρατικών λειτουργών), θέλουμε ένα Κράτος θεματοφύλακα των κοινωνικών κατακτήσεων.
Κώστας Καρμπέρης
www.politikiagora.gr