Ευτυχώς ή δυστυχώς, καμία
νίκη δεν είναι ποτέ οριστική ή απόλυτη.
Στον πρώτο τόμο του Κεφαλαίου ο
Μαρξ περιγράφει μεταξύ άλλων διάφορες «ειδυλλιακές» περιστάσεις βιαιότητας και
καταπίεσης που συνόδευσαν την διαδικασία μετάβασης από την φεουδαρχία στον
καπιταλισμό. Αν και βασικό παράδειγμά του είναι η Αγγλία, η Γαλλία είχε το
μερίδιό της σ αυτή τη διαδικασία τρομοκρατίας και αυταρχισμού. Έτσι, ελάχιστα
μετά τη Γαλλική Επανάσταση απαγορεύθηκε η σύσταση σωματείων οποιασδήποτε μορφής
με την αιτιολογία οτι θα γύριζαν την κοινωνία στις συντεχνίες και τον Μεσαίωνα
(κυριολεκτικά).
Δεν ξέρω κατά πόσον η επαναφορά της ρητορικής περί
συντεχνιών είναι απλά μια σύμπτωση ή ένα αντανακλαστικό βαθιά εγγεγραμμένο στην
συλλογική μνήμη των κυρίρχων τάξεων. Σε κάθε περίπτωση, η κυριαρχία του
νεοφιλελευθερισμού την δεκαετία του 80 συνοδεύτηκε και από την ευθεία επίθεση
στην συλλογική οργάνωση των εργαζομένων , τόσο στην Αγγλία της Θάτσερ
(ανθρακωρύχοι) όσο και στην Αμερική του Ρήγκαν (ελεγκτές εναέριας
κυκλοφορίας).
Ευτυχώς ή δυστυχώς, καμία νίκη δεν είναι ποτέ οριστική
ή απόλυτη. Έτσι, παρά την καταστροφική πολιτική της Σιδηράς Κυρίας τα συνδικάτα
της Μεγάλης Βρετανίας διατηρούν ακόμα κάποιο τμήμα της επιρροής τους. Περίπου το
ένα τεταρτο των εργαζομένων είναι συνδικαλισμένοι (λίγο πάνω από τον ευρωπαικό
μέσο όρο), ενώ το Εργατικό Κόμμα διατηρεί ακόμα δεσμούς με τα συνδικάτα, τα
οποία μπορούν να επηρεάσουν τις εσωκομματικές εκλογές- όπως και έγινε στην
περίπτωση του Εντ Μίλιμπαντ.
Αν η ρητορική στην Ελλάδα ενάντια στα συνδικάτα
κυριαρχείται από τον λόγο περί «συντεχνιών», στην Μεγάλη Βρετανία η επίθεση
παίρνει την μορφή της υποτιθέμενης ρύθμισης των λόμπυ. Πριν από 10 περίπου μέρες
ψηφίστηκε επί της αρχής από την Βουλή των Κοινοτήτων ο νόμος για την διαφάνεια
στο lobbying, τις μη-κομματικές εκστρατείες και την διαχείριση των συνδικάτων .
Με το πρόσχημα της διαφάνειας και της εξυγείανσης της δημόσιας ζωής ο
κυβερνητικός συνασπισμός επιχειρεί να περιορίσει ασφυκτικά τη δράση των
σωματείων. Συγκεκριμένα, κατά τις χρονιές εθνικών εκλογών μη κυβερνητικοί
οργανισμοί (όπως τα συνδικάτα) θα μπορούν να ξοδεύουν μέχρι 390.000 λίρες σε
δραστηριότητες που «μπορούν να επηρεάσουν τις εκλογές». Ασφαλώς, το τι μπορεί να
επηρεάσει τις εκλογές είναι τόσο ασαφές που η αρμόδια εκλογική επιτροπή θα έχει
τρομερές εξουσίας, καθώς θα μπορεί να ερμηνεύει αυθεντικά τον νόμο. Εκπρόσωποι
του TUC , της μεγαλύτερης ομοσπονδίας της χώρας, επισημαίνουν οτι βάσει αυτού
του νόμου η συνδιάσκεψη της ομοσπονδίας το 2014 μάλλον θα είναι ποινικό αδίκημα.
Πρόκειται για μια κραυγαλέα αντίφαση, καθώς η κυβέρνηση Κάμερον ήρθε στην
εξουσία προτάσσοντας το σύνθημα της «μεγάλης κοινωνίας» που θα αντικαταστήσει το
«μεγάλο κράτος». Σε μια χώρα που μια σειρά κοινωνικών διεκδικήσεων (από τη
στέγαση μέχρι τον αντι-ρατσιμό) εκφράζονται πολιτικά (δυστυχώς) μέσα από
μη-κυβερνητικές οργανώσεις , παρά μέσα από κόμματα, ο νόμος για την διαφάνεια
έρχεται ουσιαστικά να στραγγαλίσει οποιαδήποτε προσπάθεια κοινωνικής διεκδίκισης
και πίεσης, ακόμα και αυτές που με τα δεδομένα της ριζοσπαστικής αριστεράς θα
χαρακτηρίζονταν ακίνδυνες.
Την ίδια στιγμή οι Εργατικοί επιχειρούν να
αφήσουν οριστικά πίσω την στενή τους σχέση με τον οργανωμένο εργαζόμενο κόσμο.
Φυσικά αυτή η διαδικασία υπήρξε μακρά , αλλά πλέον βρισκόμαστε στο τελικό και
συμβολικό στάδιο. Με αφορμή ένα μάλλον θολό και μη επαληθεύσιμο σκάνδαλο
«στησίματος» εκλογών από ένα συνδικάτο, ώστε να ελέγξουν ποιος θα είναι ο
υποψήφιος των Εργατικών στην περιοχή τους, ο Εντ Μίλιμπαντ έχει εξαπολύσει εδώ
και μήνες μια ανελέητη επίθεση στα συνδικάτα, απαιτώντας να επανακαθοριστεί η
(περίπλοκη) σχέση τους με το Εργατικό Κόμμα. Το ίδιο του το κόμμα θα έχει
τρομακτικές απώλειες σε μια τέτοια περίπτωση, αφού το 90% της χρηματοδότησής
τους προέρχεται από τα συνδικάτα. Παρόλα αυτά φαίνεται οτι η πλήρης αποδυνάμωση
του συνδικαλιστικού κινήματος είναι στρατηγικής σημασίας για την αγγλική αστική
τάξη, ώστε το βραχυπρόθεσμο συμφέρον του ενός ή του άλλου κόμματος να είναι
δευτερεύουσας σημασίας.
Η Αγγλία βρίσκεται στην παράδοξη κατάσταση να
είναι μια χώρα όπου οι άνθρωποι έχουν συνείδηση της τάξης τους, χωρίς αυτό να
αποτυπώνεται στο πολιτικό επίπεδο. Ανάμεσα στο 1870 και το 1970 (χοντρικά) το
βαθιά ρεφορμιστικό εργατικό κίνημα της χώρας αποτύπωνε αυτή την πραγματικότητα.
Απ ό,τι φαίνεται βρισκόμαστε ενώπιον του οριστικού τέλους αυτής της περιόδου.
Όσο για το τι μέλλει γενέσθαι, ειδικά στην Γηραιά Αλβιώνα το μόνο σίγουρο είναι
οτι το μέλλον διαρκεί πολύ.
Της Ντίνας
Τζουβάλα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου