Ευσταθία Μηλαράκη - έκθεση «Ethereal Walk» - Ερωτήσεις της Κατερίνας Σχισμένου.

1. Ποια εσωτερική ή εξωτερική διαδρομή σε ενέπνευσε για τον "αιθέριο περίπατο" αυτής της έκθεσης;

Κατά την δημιουργία των έργων του «Αιθέριου Περίπατου» βίωσα την γέννηση της κόρης μου και την ξαφνική απώλεια του πατέρα μου σε πολύ κοντινούς χρόνους  και την παρούσα έκθεση αφιερώνω σε αυτούς.  Τα πουλιά στην Κίνα όντας σύμβολα καλών οιωνών, καθένα με τον δικό του συμβολισμό θεωρούνταν και ως η σύνδεση μεταξύ Γης και Ουρανού (Παραδείσου). Ίσως η επιλογή του θέματος των πουλιών ως «αγγελιοφόρου»να ήταν πολύ φυσική, αποτέλεσε μέσο σύνδεσης και επικοινωνίας, του Παρόντος με το Παρελθόν, του Παρατηρητή με το Δημιουργό αλλά και ένα εξαιρετικό μέσο για την επαφή των μακρινών πολιτισμών της Ανατολής και της Δύσης.

Η αγάπη μου για την φύση και η παρατήρηση της κατά τις σπουδές της κινέζικης τοπιογραφίας καθώς και οι μεγάλες βόλτες στα Κινεζικά πάρκα που στην φιλοσοφία τους θεωρούνται μικρές  εκδοχές ενός μεγαλύτερου κόσμου, έδωσαν μορφή στην παρούσα έκθεση.

2. Με ποιον τρόπο το υλικό —καμβάς, χρώμα, υφή— συνομιλεί με το άυλο, το ονειρικό ή το πνευματικό στα έργα σου και πώς ενέταξες τις παραδοσιακές κινέζικες τεχνικές;

Στην κινέζικη ζωγραφική “gongbi” (λεπτομερειακή) καμία επιλογή δεν είναι τυχαία τόσο των μορφοπλαστικών στοιχείων όσο και μέρος της επιλογής των υλικών, κάτι που διατήρησα παρ’όλη την εξπρεσσιονιστική μου διάθεση.  Είναι μία πρόκληση να υποβαθμίζεις  το συναίσθημα και να το διοχετεύεις σε έννοιες (συμβολισμούς, χρήση του λόγου, της ποίησης και της φιλοσοφίας) με τη χρήση ενός “a priori” ρεαλισμού στη ζωγραφική επιφάνεια. Έτσι κάπως ξεκινάει η διαδρομή για το άυλο, το πνευματικό.

Η επιλογή των υλικών, πέραν του πινέλου που χρησιμοποιείται για την απόδοση των καθαρών γραμμών, είναι καθαρά δυτική. Εργάζομαι πάνω σε λείο καμβά αγιογραφίας - οι πόροι του υφάσματος θα μπορούσαν να αποσπάσουν το μάτι- με υδατοδιαλυτά ακρυλικά φωσφορούχα χρώματα και αντίστοιχα με την εργασία των κινέζων καλλιτεχνών γίνεται εναπόθεση αρκετών στρώσεων χρώματος μέχρι να επιτευχθεί ο όγκος. Επιπλεόν ο σχεδόν αραχνούφαντος ρεαλιστικός τρόπος  που ξετυλίγουν οι παραδοσιακές κινέζικες τεχνικές τα διάφορα μέρη του έργου καθώς εναλλάσονται υπαινίσουν το βάθος διατηρώντας τη δισδιάστατη αίσθηση. Στο τέλος με ανάλογη λεπτότητα γίνεται χρηση σπρέι που εξαφανίζει τα ίχνη του πινέλου στο φόντο στην προσπάθεία να πλησιάσω την απαλή αίσθηση της επιφάνειας του μεταξιού στην οποία εργάζονταν οι κίνέζοι, δίνοντας την αίσθηση του ονειρικού.  - Να επισημάνω πως  ο βασικότερος λόγος που η εκμάθηση της κινέζικης ζωγραφικής είναι αργή είναι διότι κάθε δομικό στοιχείο έχει το δικό του τρόπο γραφής και επιτυγχάνεται μέσα από την αντιγραφή, υπάρχει μία γλώσσα προκαθοριμένων γραφών που πρέπει να μάθει ο ζωγράφος για να περάσει τα μηνύματα χωρίς να «σπάσει» τη γλώσσα. Παρ’όλα αυτά η γλώσσα αυτή έχει την ευελιξία να αλλάζει και να εμπλουτίζεται . - Με την χρήση των φωσφοριζέ χρωμάτων και την έκθεση με υπεριώδες φως (UV) που σχεδόν εξαυλώνει με το οπτικό εφέ, τονίζονται τα δυτικά μέρη του έργου, της έντονης σχεδόν ψεύτικης ανάδειξης του χρώματος και της τρίτης διάστασης.  Αυτό που συμβαίνει με την χρήση της υπεριώδους ακτινοβολίας (Ultraviolet= UV) συγκεκριμένου μήκους κύματος είναι οτι πάλλονται τα συγκεκριμένα ιόντα χρώματος και γίνονται ορατά στο μάτι, διαφορετικά από αυτά που θα φαίνονταν με το φως του ήλιου που εκπέμπει υπεριώδη ακτινοβολία άλλου μήκους κύματος και αντίστοιχα διαφορετικά όταν το έργο εκτίθεται με μία απλή λάμπα πυρακτώσεως, δίνοντας διαφορετικές οπτικές ανάλογα με τις συνθήκες έκθεσης. 

3. Ο θεατής τι ρόλο παίζει για σένα σε αυτόν τον «περίπατο»; Είναι απλός παρατηρητής ή ενεργός συν-οδοιπόρος;

Όταν τελειώνει ένα έργο παύει να είναι στη σφαίρα επιρροής μου όσο και αν προσπαθώ για το αντίθετο, οπότε δεν σκέφτομαι τον άνθρωπο ως ενεργό αποδέκτη, προτιμώ να βαδίζω ανεπηρέαστη από τα διάφορα γεγονότα που συμβαίνουν. Παρ’όλα αυτά η τέχνη και η ενασχόληση με αυτήν έχει και διδακτικό χαρακτήρα, φερει εμπειρίες και τις ανάγει σε κάτι το υπερβατικό και όσο καταφέρνει να τις επικοινήσει, κατά τρόπο εξαυλώνει. Έτσι μάλλον με μεγαλύτερη ασφάλεια προτιμώ να κρατάω τον θεατή σε απόσταση αλλά απευθύνομαι βαθιά σε αυτόν. Με ενδιαφέρουν οι προσλαμβάνουσες του έργου στο σύνολο, της εκάστοτε έκθεσης για την επόμενη.  Πώς; Βεβαίως οτιδήποτε υγιές έχει μία συνέχεια, βασίζεται σε ήδη υπάρχον υλικό και δύσκολα μπορεί να εξελιχθεί μένοντας ανεπηρέαστο από το περιβάλλον του.  Ιδανικά αναφέρεται στον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά και όλους τους πολιτισμούς μαζί.

4. Πώς διαχειρίζεσαι τη σιωπή στον καμβά; Είναι κενό, παύση ή εν δυνάμει φωνή; Πόσο σε επηρέασε η θητεία σου στην Ανατολή;

Η σιωπή αγκαλιάζει την ένταση και η ένταση κάποτε σιωπά.   Φέροντας νέα μηνύματα, δίχως να καταργεί  η μία την άλλη συνυπάρχουν ως μία αδιάσπαστη ενότητα συνεχίζοντας τη δημιουργική «πάλη» για το όλον. Σε διαρκή προσπάθεια να συνυπάρξουν οι ιδέες με την τεχνική στο έργο, ο χώρος που δημιουργείται θέλει να δώσει έμφαση, να περικλίσει το  κυρίως θέμα, διευρύνοντας τα όρια χρόνου. Έχει δηλαδή να κάνει με τις προσλαμβάνουσες του παρατηρητή, το πως θα το δεχτεί και θα το εξιψώσει μέσα του. Υπάρχουν αναλογίες δυνάμεων που ισορροπούν εμπεριέχοντας η μία την άλλη, έννοιες που υπάρχουν όχι μόνο στην κινέζική αλλά και ίσως σε κάθε φιλοσοφία ενός αρχαίου πολιτισμού.   

 

Κατερίνα Σχισμένου.