Η «ηλεκτροπληξία» άναψε το φιτίλι της εξέγερσης στην «Κίνα της Ευρώπης», την Βουλγαρία.

Πολιτικό κενό και κοινωνική αναταραχή. Το μείγμα στη γειτονική Βουλγαρία είναι εκρηκτικό μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ, με αφορμή τις μαζικές διαδηλώσεις που έγιναν στη χώρα ως διαμαρτυρία για την αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος και τα μέτρα λιτότητας. Στον λογαριασμό του ηλεκτρικού στα τέλη Ιανουαρίου οι πολίτες είδαν έξοδα συντήρησης και διανομής του ηλεκτρικού, τα οποία υπερβαίνουν κατά 120% την αξία της ενέργειας που καταναλώθηκε. Δεκάδες χιλιάδες διαμαρτυρήθηκαν σε περισσότερες από 20 πόλεις της χώρας, καίγοντας τους λογαριασμούς και διεκδικώντας επανεθνικοποίηση των εταιριών ηλεκτρισμού που τώρα είναι τσεχικών και αυστριακών συμφερόντων. «Μαφία» και «Παραίτηση» ήταν το κεντρικό σύνθημα. Πολύ πριν από αυτό όμως η βουλγαρική κοινωνία έδινε τις πρώτες ενδείξεις ότι είναι καζάνι του βράζει. Αιτία, η αύξηση του κόστους ζωής σε μια χώρα που παλεύει με τη φτώχεια και τους μισθούς πείνας, παρά το γεγονός ότι εξελίχθηκε τα τελευταία χρόνια σε Ελντοράντο των ξένων επενδύσεων. Πολλοί «είδαν» στη Βουλγαρία την Κίνα της Ευρώπης, μια χώρα με φθηνά εργατικά και περιθώρια εκμετάλλευσης.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο το κόστος ζωής στη Βουλγαρία έφτασε τα 562,61 λέβα (περίπου 281.30 ευρώ) τον μήνα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Συνομοσπονδίας των Ανεξάρτητων Συνδικάτων Βουλγαρίας. Τι σημαίνει αυτό; Οτι μία τετραμελής οικογένεια πρέπει να διαθέτει 2.250 λέβα (περίπου 1.125 ευρώ) τον μήνα για να μπορέσει να καλύψει τα έξοδά της για κατοικία, ένδυση, εκπαίδευση και ιατρική περίθαλψη των μελών της. Αυτό όμως είναι ανέφικτο για ένα μεγάλο μέρος των νοικοκυριών, καθώς ο μέσος μισθός στη χώρα είναι 760 λέβα (περίπου 380 ευρώ). Σε μόλις τρία χρόνια το κόστος ζωής έχει αυξηθεί κατά 17%, ενώ το όριο της φτώχειας έχει φτάσει τα 213 λέβα (περίπου 107 ευρώ). Με λιγότερα από αυτά τα χρήματα ζει το 23% των Βουλγάρων, σύμφωνα με τα στοιχεία της συνομοσπονδίας.

Τα συνδικάτα είχαν προτείνει και διεκδικήσει αυξήσεις των αποδοχών σε τομείς όπου η παραγωγικότητα έχει αυξηθεί, όπως για παράδειγμα στην εξόρυξη ορυκτών, στην παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων και ηλεκτρικών εγκαταστάσεων. Η Συνομοσπονδία των Ανεξάρτητων Συνδικάτων Βουλγαρίας επέμεινε να δοθεί δώρο Χριστουγέννων σε όλους τους συνταξιούχους, που θα κόστιζε στο κράτος περίπου 60.000.000 λέβα (περίπου 30.000.000 ευρώ). Ερευνα της Αυστριακής Ενωσης Πολιτικών Συζητήσεων και Πολιτικής Ανάπτυξης, που βασίστηκε σε στοιχεία από το 2010, δείχνει ότι οι Βούλγαροι μαζί με τους Ελληνες, τους Ισπανούς, τους Ρουμάνους και τους Λιθουανούς είναι από τους πιο απειλούμενους από τη φτώχεια λαούς στην Ε.Ε.

Σε αυτό το σκηνικό, σε ό,τι αφορά την κοινωνία, ξεδιπλώνεται η πολιτική κρίση στη Σόφια. Η κυβέρνηση παραιτήθηκε ύστερα από οκτώ συνεχείς ημέρες διαδηλώσεων, σε πολλές περιοχές της χώρας, κατά των υπέρογκων αυξήσεων στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και του τρόπου με τον οποίο κυβερνάται η χώρα από το 1989 και μετά. Ο Μπορίσοφ, πρώην σωματοφύλακας του κομμουνιστή ηγέτη Τοντόρ Ζίβκοφ, δήλωσε ότι πήρε την απόφαση να παραιτηθεί ύστερα από τις συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομικών στη Σόφια, που άφησαν πίσω τους 14 τραυματίες. Ο ίδιος μάλιστα παραιτήθηκε με επιστολή προς το βουλγαρικό Κοινοβούλιο. «Το GERB δεν θα συμμετάσχει σε κάποια προγραμματική ή προσωρινή κυβέρνηση» ξεκαθάρισε και πρόσθεσε ότι το κόμμα του δεν προτίθεται, επίσης, να συμμετάσχει σε μία κυβέρνηση υπό την οποία η αστυνομία θα δέρνει ανθρώπους και δεν θα υπάρχει πολιτικός διάλογος. «Το BSP (Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα), το MRF (Κίνημα Δικαιωμάτων και Ελευθεριών) και ο Γαλάζιος Συνασπισμός χρησιμοποιούν τους διαδηλωτές ως δικαιολογία» πρόσθεσε. «Δεν μπορώ να μείνω και να βλέπω ματωμένη τη Γέφυρα του Αετού», το σημείο στο κέντρο της Σόφιας όπου σημειώθηκαν συγκρούσεις μεταξύ των διαδηλωτών και της αστυνομίας. «Κάθε ρανίδα αίματος είναι ένα στίγμα για εμάς. Ο λαός μού έδωσε την εξουσία και σήμερα του την επιστρέφω. Ας αφήσουμε τους πολίτες να αποφασίσουν πώς θα κυβερνηθεί αυτή η χώρα εφεξής. Ας επιλέξει ο λαός: Στανίσεφ, Ντογκάν ή Κόστοφ» συμπλήρωσε ο Μπορίσοφ.

Για «φυσιολογικό τέλος» μιας θητείας που αποδείχτηκε παντελώς αποτυχημένη έκανε λόγο ο πρόεδρος του Κινήματος Δικαιωμάτων και Ελευθεριών (MRF) Λιούτβι Μεστάν, κληθείς να σχολιάσει τις πολιτικές εξελίξεις στη Βουλγαρία. «Αυτό που έχει περισσότερη σημασία είναι να συνδυαστεί η παραίτηση αυτή με μία σαφή δέσμευση ότι ούτε το GERB ούτε κάποια άλλη πολιτική δύναμη θα προσπαθήσουν να σχηματίσουν κυβέρνηση» τόνισε ο κ. Μεστάν και εξέφρασε την πεποίθηση ότι είναι ρεαλιστική η προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών στις 28 Απριλίου. «Αναμφίβολα, μετά τις εκλογές, οι Βούλγαροι πολίτες θα θέσουν τις προϋποθέσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικών προτεραιοτήτων, μία εκ των οποίων θα είναι και η αποτελεσματική αντιμετώπιση των μονοπωλίων» υπογράμμισε ο πρόεδρος του MRF. «Η παραίτηση ανταποκρίνεται στα αιτήματα του BSP και του MRF και δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας τρόπος διαφυγής από τον θυμό του λαού» δήλωσε ο ηγέτης των Δημοκρατών για Ισχυρή Βουλγαρία (DSB) Ιβάν Κόστοφ. Σύμφωνα με τον ίδιο, μεγάλο μέρος των αντιμονοπωλιακών μέτρων που ανακοινώθηκαν από το υπουργικό συμβούλιο είναι ανέφικτα και στερούνται νομικής βάσης, καθώς είτε θα οδηγήσουν στη χρεοκοπία τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας είτε θα οδηγήσουν τη Βουλγαρία στο δικαστήριο, στο Στρασβούργο, ή θα έχουν ως αποτέλεσμα την καταβολή υπέρογκων αποζημιώσεων. «Λογική κίνηση» χαρακτήρισε την παραίτηση της κυβέρνησης Μπορίσοφ ο ηγέτης του κινήματος Ατάκα Βόλεν Σίντεροφ και σημείωσε ότι με αυτόν τον τρόπο ο Βούλγαρος πρωθυπουργός προσπαθεί να σώσει εαυτόν αλλά και το κόμμα του, το GERB, που σε διαφορετική περίπτωση θα έχανε κάθε στήριξη. Σύμφωνα με τον κ. Σίντεροφ, προκειμένου να μην ολισθήσει η χώρα στο χάος και στην αναρχία θα πρέπει να οριστεί προσωρινή κυβέρνηση, στην οποία, όπως είπε, δεν θα πρέπει να συμμετάσχει κανένα από τα κόμματα που έχουν κυβερνήσει τη χώρα μέχρι στιγμής.

Η κυβέρνηση Μπορίσοφ σχηματίστηκε στις 27 Ιουλίου του 2009. Επιβίωσε τεσσάρων προτάσεων μομφής και μίας ψηφοφορίας για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στο σύνολο της πολιτικής της ζωής. Οι διαδηλώσεις όμως συνεχίζονται και μετά την ανακοίνωση της παραίτησης και το ενδιαφέρον είναι ότι διοργανώνονται ανεξάρτητα από τα πολιτικά κόμματα και τις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Ο κύριος όγκος των διαδηλωτών είναι νεαρής ηλικίας που οργανώνονται μέσω facebook και άλλων μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Τα σχέδια επίσπευσης των εκλογών.

Αυτό που κυρίως απασχολεί τον βουλγαρικό λαό είναι η σταθερότητα της χώρας. Πολλοί κάνουν παραλληλισμούς με το 1997, όταν η τότε σοσιαλιστική κυβέρνηση παραιτήθηκε λόγω των μαζικών διαδηλώσεων. Οι εκλογές είχαν προγραμματιστεί για τον Ιούλιο, όμως μπορεί να επισπευσθούν λόγω των εξελίξεων. Το νωρίτερο που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν είναι τον Απρίλιο. Ο Μπορίσοφ έχει καταστήσει σαφές ότι ούτε ο ίδιος ούτε το κόμμα του, Πολίτες για την Ευρωπαϊκή Ανάπτυξη της Βουλγαρίας (GERB), προτίθενται να συμμετάσχουν σε μια μεταβατική κυβέρνηση. Η κυβέρνηση όμως άρχισε να χάνει έδαφος από πέρυσι τον Μάρτιο, όταν εγκατέλειψε τα σχέδια για την κατασκευή ενός δεύτερου πυρηνικού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κοντά στα σύνορα με τη Ρουμανία.

www.dimokratianews.gr