Τσεκούρι - Περιχάτι τα ξεχασμένα χωριά που ανήκαν στο εφταχώρι Σουλίου.

Τσεκούρι - Περιχάτι ...κάθονται αγέρωχα προσμένοντας τον περιηγητή,τον διαβάτη να τα επισκεφθεί αναζητώντας να βρει και να μάθει το ένδοξο παρελθόν τους , την ιστορία τους, τις Σουλιώτικες ρίζες τους. Oι Σουλιώτες εξαπλώθηκαν φτιάχνοντας ακόμα εφτά (7) χωριά το λεγόμενο εφταχώρι σε αυτά άνηκαν το Τσεκούρι (Τσεκουράτι) και το Περιχάτι (Περιχάτες).

Σύμφωνα με τον Χριστόφορο Περραιβό οι φάρες των Σουλιωτών που υπήρχαν στο Περιχάτι ήταν δυο(2) Φουντάτες,Τζιατζιάτες ενώ στο Τσεκούρι πέντε (5)οι Παναγιωτάτες, Κυασάτες, Καλεσπεράτες,Γκιονάτες . Τα δυο αυτά χωριά ήταν το προπύργιο και ο προμαχώνας σε κάθε εχθρική επίθεση που γινόταν από τον κάμπο του Φαναρίου. Τότε σήμαινε συναγερμός και οι οικογένειες κατέφευγαν στο Σούλι κατεβαίνοντας στη σκάλα της Τζαβέλλαινας μέσα από το φαράγγι του Αχέροντα περνούσαν την γέφυρα του Ντάλλα και έφταναν στη Σαμωνίβα. 

Τα γυναικόπαιδα έβρισκαν καταφύγιο στις σπηλιές της Κιάφας ενώ οι άντρες έπαιρναν μέρος στις μάχες κατά του εχθρού. Τον Ιούνιο του 1800 ο Γουσούφ Αράπης ,ο Σουλεϊμάν Τζομπάνης και ο Χασάν Τσάπαρης ξεκινώντας απο τα Γιάννενα με 3000 άνδρες παίρνουν εντολή να στρατοπεδεύσουν στη Νεμίτσα (σημερινό Βουβοπόταμο) μια ανάσα από το Τσεκούρι και το Περιχάτι. Αυτό το εχθρικό τμήμα στη Νεμίτσα μόλις το αντελήφθησαν οι Σουλιώτες το χτύπησαν με 400 περίπου άνδρες η μάχη ήταν φονική και εξελίχθηκε και στα χωριά Τσεκούρι Περιχάτι η οποία ήταν νικητήρια για τους Σουλιώτες. Χάνοντας ο Αλί πασάς έδωσε εντολή στο γιο του να κάνει σφιχτό αποκλεισμό στα Σουλιοτοχωρια .

Έτσι το καλοκαίρι του1800 ξεκινάει το χτίσιμο γερών πύργων οι οποίοι είχαν 2 ώρες απόσταση ο ένας με τον άλλον , πύργοι χτίστηκαν και γύρω από το Τσεκούρι και το Περιχάτι, σύμφωνα με παλιούς κάτοικους του Βουβοποτάμου ένας εξ αυτών των πύργων είναι ο λεγόμενος Παλιό Καλιάς που χαλάσματα του υπάρχουν μέχρι και σήμερα και βρίσκεται πάνω απο τη γέφυρα που συνδέει το Βουβοποταμο με τη Γλυκή. Τον Ιουλιο του 1803 ο Βελής στέλνει τον Μπεκίρ Τσαγαδουρη στο Τσεκούρι και το Περιχάτι με 2000 άνδρες γιατί τα χωριά αυτά ήταν θέσεις επίκαιρες γύρω από το το Σούλι.

Κατακτώντας το Σούλι ο Άλη πασάς αρχίζει να φιαχνει έργα για να εξυπηρετήσει τόσο το Στράτευμα του όσο και τον πληθυσμό που εγκατέστησε στα Σουλιοτοχωρια ετσι κοντά στη χαράδρα που είναι η σκάλα της Τζαβελλαινας και προς το μέρος του Τσεκουριου εχτισε θολωτές αποθήκες και διάφορες δεξαμενές. Τα στοιχεία δυστυχώς για την ιστορία και το ένδοξο παρελθόν των δυο αυτών χωριών λιγοστά ....όμως ο ίσκιος τους απλώνεται πάνω από τον κάμπο του Φαναρίου και μας επιβάλλει να μην ξεχάσουμε την ιστορία τους , να την κάνουμε γνωστή σε όλους και να την μεταλαμπαδεύσουμε στις νέες γενιές. Πηγή :''η αντίσταση των Σουλιωτών και ο Λάμπρος Τζαβέλας '' του Νίκου Ζιάγκου.  

 το αρθρο δημοσιέυτηκε στο Περιοδικο step στο τεύχος Μαρτίου

 Αγγελικα Καλλωνη

www.fanaripress.gr