Της Ικαρίας το ανάγνωσμα(B΄Μέρος )

Γράφει ο Κίτσος ο Αθαμάνας

Ο Αύγουστος ελούζονταν μες στην αστροφεγγιά.

Κι από τα γένια του έσταζαν άστρα και γιασεμιά. Οδυσσέας Ελύτης

Τέτοιο φυσικό  αγκάλιασμα της θάλασσας με τον λουόμενο, ίσως και είναι μοναδικό. Η Ικαριώτικη Μεσακτή είναι τρανή απόδειξη. Η αέναη κίνηση και η απεραντοσύνη της, το σμίξιμό της με το τέλος κάθε ορίζοντα, ο ήχος της μουσικής των κυμάτων και η σιωπή της γαλήνης της συνθέτουν μια μοναδική και απίστευτη πραγματικότητα. Μόνο ποιητικά εκφράζεται:   

Νὰ σ᾿ αγναντεύω, θάλασσα, να μη χορταίνω

απ᾿ το βουνὸ ψηλὰ

στρωτὴ και καταγάλανη και μέσα να πλουταίνω

απ᾿ τα μαλάματά σου τα πολλά. (Κώστας Βάρναλης)

Και από πάνω να μονολογάς:

Ω σώμα του καλοκαιριού γυμνό καμένο
Φαγωμένο από το λάδι και το αλάτι
Σώμα του βράχου και ρίγος της καρδιάς

Ξεχνιέται ο Μαγγανίτης; Εκεί στην πλακαριά, πόσοι έρωτες, τι καημοί και αναστεναγμοί. Η θάλασσα είναι αληθινός έρωτας. Εκεί, μαθαίνεις, νιώθεις αληθινά πως ο έρωτας είναι έκσταση και μαρτύριο, ελευθερία και σκλαβιά μαζί. Είναι ένα συναίσθημα που αν έλειπε οι ποιητές και στιχουργοί αυτού του κόσμου θα έμεναν προφανώς άνεργοι. Ο έρωτας κινεί τον κόσμο μας.

Από τόσον χειμώνα κι από τόσους βοριάδες, μ’ ακούς; Να τινάξει λουλούδι, μόνο εμείς, μ’ ακούς; Μες στη μέση της θάλασσας Από μόνο το θέλημα της αγάπης, μ’ ακούς; Ανεβάσαμε ολόκληρο νησί, μ’ ακούς; Με σπηλιές και με κάβους κι ανθισμένους γκρεμούς. Άκου, άκου! Ποιος μιλεί στα νερά και ποιος κλαίει – ακούς; Ποιος γυρεύει τον άλλο, ποιος φωνάζει – ακούς; Είμ’ εγώ που φωνάζω κι είμ’ εγώ που κλαίω. Μ’ ακούς; Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ, μ’ ακούς;

Το Μονόγραμμα – Οδυσσέας Ελύτης (απόσπασμα)

Κι από εκεί το απογευματάκι στον Αρμενιστή για να ηρεμήσεις αληθινά και να αποδιώξεις το βασανιστικό άγχος της καθημερινότητας . Ή για να το πούμε κάπως Τζουμερκιώτικα “όσοι απηύδησαν από την καθημερινή πρωτευουσιάνικη μονοτονία, απόκαμαν απ’ το λιοπύρ’ της Αθήνας και το στριμωξίδ’ στα λεωφορεία, τσιουρουφλιάστηκαν στο πρωτευουσιάνικο «τηγάνι», μπαϊλντισαν απ’ όλα αυτά, εκεί βρίσκουν αμαλαγιά”. Στον Αρμενιστή. Και παίρνουν κουράγιο για να συνεχίσουν τον αγώνα της ζωής… .

«Κ’ οἱ πικραμένοι
ποὺ ξέμειναν ἀπὸ ἥλιο, ν’ ἀκοῦν
το φλοῖσβο του.»

Και σαν αποσώνεται η μέρα μας καλεί το Γιαλισκάρι για να παρακολουθήσουμε το ηλιοβασίλεμα. Αριστούργημα της φύσης.Διάπλατοι ανοίγονται πλέον οι φεγγαρόδρομοι, για νύχτες ονειρικές και μαγικές, «θεόσταλτες».

Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου. Τί φεγγάρι ἀπόψε!

Εἶναι καλό τό φεγγάρι, — δέ θά φαίνεται

πού ἀσπρίσαν τά μαλλιά μου. Τό φεγγάρι

θά κάνει πάλι χρυσά τά μαλλιά μου. Δέ θά καταλάβεις. (Γιάννης Ρίτσος)

          Και τις αχτίδες σου, ήλιε, θα στις επιστρέψω.

Στου σύμπαντος τον οργασμό θα ζεσταθώ…     Οδυσσέας Ελύτης

Την ώρα του ηλιοβασιλέματος θα αναλογιστεί κάποιος ότι για το Ικαριώτικο ηλιοβασίλεμα έγραψε το ποίημα « Ηλιοβασίλεμα » ο Κώστας Βάρναλης. Ταιριάζει απόλυτα το συναισθηματικό, αλλά και το επαναστατικό περιεχόμενό του…

ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ

Ήλιε, σαν φλογερός κύκνος που λούζεσαι

Στο πέλαο, καμαρώνω τη δροσιά σου!

Απ' το γυμνό σου σώμα είναι που χύθηκε

Το μύρο σταγεράκι του έρμου δάσου,

Που οι κρίνοι πίνοντας το έγλυκομέθησαν;

Στάσου, να βυθιστώ κ' εγώ μαζί σου!

Ταστεριά, στα στρωτά νερά που πλέουνε,

Ριγμένα σαν ανθοί απ' την κορυφή σου,

Πα στο άρρωστό μου σώμα να γλιστρήσουνε

Κι απ' το χρυσό ανατρίχιασμα πιο νέος

Ίσως στον ίδιο δρόμο που με λέρωσε

Νάβγω και πιο καθάριος και πιο ωραίος!...

Μα ως να σε φτάσω, η νύχτα με προσπέρασε

Και μόνο ιδρός και μια πληγή μεγάλη

Μου βρέχουν τα μαλλιά και την καρδούλα μου…

Είναι μακριά πολύ το περιγιάλι!...

Του κόσμου η θύρα εκλείστηκε από πίσω σου·

Νεράιδες με το στήθος τους το ολάσπρο

Σου κλειούν τα μάτια εσέ στα βάθη τάδυτα

Κ' εγώ στις αγκαθιές πέφτω σαν άστρο!...

Και όποιος επισκεφτει την αγία Λεσβία θα νιώσει

Πνοὴ ἐρημίας φυσᾶ, καὶ τ’ ἄπειρο σωπαίνει!

Και θα αναφωνήσει:

«Εις το μουρμούρι του κλαριού, εις τη θωριά του βράχου
γλυκόν γλυκό και πρόσχαρον χαιρετισμό ξανοίγουν:
΄΄Γεια και χαρά στον κόσμο μας, στον όμορφό μας κόσμο!΄΄»

Συνεχίζεται