Η Κατερίνα Σχισμένου παίρνει συνέντευξη από τη συγγραφέα Μαρία Παπαδάκη.

-Η Αθήνα παγκόσμια πρωτεύουσα βιβλίου. Τι σημαίνει για σας αυτό;

Σημαίνει τα πάντα! Είναι τόσο σπουδαίο να χρίζεται πρωτεύουσα βιβλίου η πρωτεύουσα της χώρας μας! Είναι σαν να επιστρέφει η διανόηση στον τόπο που τη γέννησε. Γιατί το βιβλίο αποτελεί βαθιά διανόηση! Είναι από μόνο του πολιτισμός, ελευθερία, ουσία των πραγμάτων, τροφή της ψυχής! Γι’ αυτό πρέπει να τιμούμε με την παρουσία μας τις διάφορες εκδηλώσεις που γίνονται στα πλαίσια του θεσμού «Αθήνα παγκόσμια πρωτεύουσα του βιβλίου»!

-Η λογοτεχνία σε τι μπορεί να βοηθήσει έναν άνθρωπο, που όπως ο Έλληνας ζεί εδώ και μια δεκαετία μέσα σε μια πολλαπλή κρίση;

Κατά τη γνώμη μου, το βιβλίο βοηθάει περισσότερο έναν άνθρωπο που ζει μέσα σε πολλαπλή κρίση όπως αναφέρετε, παρά έναν που ζει σε ευμάρεια. Του δίνει δύναμη να προχωρήσει, αναπτερώνει τις ελπίδες του για καλύτερες μέρες, φροντίζει να τον κάνει να ξεχνάει έστω και για λίγο τα προβλήματά του, τον ελευθερώνει από τα άγχη και τις εμμονές του, και το κυριότερο... τον ταξιδεύει και του δίνει την ευκαιρία να γνωρίσει όλο τον κόσμο μέσα από τις σελίδες του. Η λογοτεχνία λοιπόν για μένα αποτελεί το... βοτάνι στις πληγές και τα... φτερά στην πλάτη!

-Διαβάζει ο Έλληνας του 2018; Υπάρχουν προτιμήσεις; Υπάρχει γυναικεία λογοτεχνία;

Φυσικά και διαβάζει. Το εισπράττουμε καθημερινά όλοι εμείς που γράφουμε. Το βλέπεις καθημερινά στα πάρκα, στο μετρό, στα βιβλιοπωλεία. Ίσως βέβαια θα έπρεπε να διαβάζει περισσότερο, αλλά πολλές φορές το βαλάντιο είναι περιορισμένο κι ίσως το βιβλίο θεωρρείται πολυτέλεια μπροστά στις καθημερινές ανάγκες. Αν σκεφτούμε όμως πόσα χρήματα καταναλώνουμε έτσι χαζά σε διάφορα πράγματα που στην τελική αποδεικνύονται άχρηστα, θα ήταν προτιμότερο να τα καταναλώνουμε αγοράζοντας βιβλία που ίσως να διαμορφώσουν ακόμη και τον χαρακτήρα μας και να μας χτίσουν καλύτερη ζωή.

Ο Έλληνας και πιο πολύ η Ελληνίδα προτιμά τα μυθιστορήματα. Δεν νομίζω ότι υπάρχει γυναικεία λογοτεχνία. Ας μη βάζουμε ταμπέλες! Εγώ τουλάχιστον τις απεχθάνομαι! Σ’ ένα βιβλίο που χαρακτηρίζεται... γυναικείο, σίγουρα υπάρχουν κι άλλα θέματα που δεν αφορούν αποκλειστικά τις γυναίκες. Μου το’χουν πει αυτό πολλές φορές άνδρες αναγνώστες μου. Μου λένε... παίρνουμε ένα βιβλίο στα χέρια μας που θεωρείται γυναικείο και προκατειλλημένοι απ’ όσα λέγονται, ίσως κι απ’ τα εξώφυλλα, το ξεφυλλίζουμε ανόρεκτα. Σελίδα τη σελίδα όμως, βρίσκουμε να έχει τόσο ενδιαφέρον που δεν μπορούμε να το αφήσουμε απ’ τα χέρια μας. Ας μη βάζουμε λοιπόν ταμπέλλες! Δεν υπάρχει γυναικεία ή ανδρική λογοτεχία. Υπάρχει λογοτεχία!

-Ποιοί είναι για σας οι συγγραφείς ή τα έργα που πρέπει να διαβάσει κάποιος;

Πολλοί. Και πρώτα- πρώτα προτείνω κλασσική λογοτεχνία ξένων και Ελλήνων συγγραφέων. Καζαντζάκης, Λουντέμης, Παπαδιαμάντης, Καρκαβίτσας κ. α. Και φυσικά, τα έπη του Ομήρου! Κλασσικά κι αθάνατα! Από ξένους... Ντοστογιέφσκι, Θερβάντες, Ονορέ Μπαλζάκ, Τζέιν Όστιν κ. α. Όσο για τους σύγχρονους συγγραφείς υπάρχουν πολλοί και σπουδαίοι. Δεν θα αναφέρω κάποιους γιατί θα αδικήσω κάποιους άλλους!

- Υπάρχει κάτι πού θα μπορούσε να γίνει καλύτερα εδώ στην Ελλάδα από συγγραφείς, κοινό ή τι;

Πολλά! Οι συγγραφείς να μην επάρονται και ξεχνούν το κοινό τους, γιατί απ’ τους αναγνώστες τους εξαρτάται η πορεία τους. Το κοινό να είναι πιο αυστηρό με τους συγγραφείς, για να βγαίνουν στην επιφάνεια μόνο καλά βιβλία και λιγότερο επικριτικό και εριστικό μαζί τους σε ορισμένες περιπτώσεις, γιατί ένα βιβλίο μέχρι να φτάσει στα χέρια τους περνάει απ’ την ψυχή του συγγραφέα και μετράει άπειρα νυχτέρια, κόπου, χρόνου και ενέργειας. Το κράτος να υποστηρίζει περισσότερο το βιβλίο.

-Θα συνεχίσω με μερικές ερωτήσεις από το ερωτηματολόγιο του Προύστ αν συμφωνείτε- Ποια είναι η δική σας ιδέα της τέλειας ευτυχίας;

Η τέλεια ευτυχία δεν υπάρχει για μένα. Μπορείς όμως να νιώσεις ευτυχισμένος όταν είσαι υγιής, έχεις κοντά σου τους ανθρώπους που αγαπάς και ασχολείσαι με πράγματα που τρέφουν την ψυχή σου!

-Ποιος είναι ο μεγαλύτερός σας φόβος;

Ο χαμός των αγαπημένων μου...

-Ποιον ζωντανό άνθρωπο θαυμάζετε περισσότερο;

Έναν ολιγαρκή και γελαστό άνθρωπο...

-Ποια θεωρείτε ως την πιο υπερεκτιμημένη αρετή;

Το ταλέντο σε οποιαδήποτε μορφή τέχνης... Για μένα, αρετές είναι η αυτογνωσία και ο φωτεινός νους!

-Ποια αξία σου αρέσει περισσότερο σ’ έναν άντρα; Ποια αξία σου αρέσει περισσότερο σε μια γυναίκα;

Σ’ έναν άνδρα... η γυναικεία, τρυφερή πλευρά του.

Σε μια γυναίκα... η στιβαρή, δυναμική πλευρά της. Το αντράκι που κρύβει μέσα της.

-Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς; Πρώτος- πρώτος ο Νίκος Καζαντζάκης! Για μένα είναι ο πατέρας, ο δάσκαλος, ο οδηγός! Υπάρχουν κι άλλοι κλασσικοί και νεώτεροι που δεν θα αναφέρω γιατί θα χρειαστώ μεγάλο χώρο! Θα πω μόνο πως αγαπώ τους συγγραφείς που σκαλίζουν με την πένα τους την ψυχή μου, τη σπέρνουν με τον λόγο τους και την κάνουν να καρποφορεί.

-Με ποια ιστορική φιγούρα ταυτίζεστε περισσότερο;

Με τον Σωκράτη...

-Ποιοι είναι οι ήρωές σας στην πραγματική ζωή;

Οι άνθρωποι που απ’ το παρασκήνιο εκπέμπουν άπλετο φως!

Κατερίνα Σχισμένου