Νέο-τετζελισμός

Ευάγγελος Αυδίκος, Καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

 Η εξουσία παράγει πραγματικότητα, ισχυρίζεται ο Φουκώ. Που σημαίνει, η εξουσία ως θεσμική οντότητα(κυβέρνηση, οργανισμοί, κ.λπ) διαμορφώνει τόσο το πεδίο της συνάντησης με τους εξουσιαζόμενους όσο και τις σχέσεις που διέπουν αυτή τη σχέση, καθώς και τον τρόπο που οι πολίτες σκέφτονται, στοχάζονται και αναστοχάζονται για όσα συμβαίνουν στο πλαίσιο της πραγματικότητας που η εξουσία έχει φροντίσει να συγκροτήσει.

     Κλασικό παράδειγμα για την κατανόηση αυτής της άποψης είναι ο Δομινικανός μοναχός Τέτζελ. Δεν έκανε τίποτε άλλο από το να αξιοποιήσει την πραγματικότητα που διαμόρφωσε η καθολική εκκλησία στον Μεσαίωνα. Στηρίχτηκε στο φόβο και την αβεβαιότητα για το τι ακολουθεί τον θάνατο. Παράδεισος ή κόλαση; Αυτό εξαρτιόταν από τις αμαρτίες του πιστού. Η ηγεσία της καθολικής εκκλησίας λειτούργησε ως μορφή εξουσίας που διαχειρίστηκε τον μεταφυσικό φόβο. Το μέλλον μετά την έξοδο από τον φθαρτό κόσμο. Αναγορεύεται  η εκκλησιαστική διοίκηση σε διαμεσολαβητή για την απάλειψη του ημαρτημένου παρελθόντος. Με μια προϋπόθεση. Να αγοράσουν οι αμαρτήσαντες συγχωροχάρτια. Όσο δε πιο μεγάλο το ποσό που καταβάλλει ο πιστός τόσο καλύτερα για το μεταφυσικό του  μέλλον . Και τότε γίνεται φως και οι αμαρτίες κονιορτοποιούνται. «Μόλις ο ήχος του χρυσού νομίσματος ακουστεί πέφτοντας στον δίσκο, η ψυχή αναπηδάει έξω από το καθαρτήριο πυρ». Να που το μεταφυσικό μέλλον μπορεί να εξαγοραστεί. Ο Τέτζελ δημιούργησε μια σχολή πρακτικής για την κάθε λογής εξουσία, τον τετζελισμό-επιτρέψτε μου τον νεολογισμό. Σύμφωνα μ' αυτή την αντίληψη, το κομβικό σημείο για τη χειραγώγηση των ανθρώπων είναι ο έλεγχος, από τη μεριά της εξουσίας, του μέλλοντος των εξουσιαζόμενων.

         Αυτό συμβαίνει σε περιόδους έντονης κρίσης. Όταν διακυβεύεται το μέλλον. Το οποιοδήποτε μέλλον. Στο Μεσαίωνα ο Τέτζελ , με την υποστήριξη του Πάπα, προσπάθησε να εξαργυρώσει τη μεταφυσική ανησυχία των πιστών. Στα χρόνια του μνημονίου, επανεμφανίζεται η αντίληψη του 'πρωτοπόρου' της χειραγώγησης της σκέψης. Πρόκειται για τον νέο-τετζελισμό, απόδειξη της αρχής ότι το παρελθόν συχνά πυκνά επανέρχεται, έστω και ως βρικόλακας ή μεταμφιεσμένο ή ως καρικατούρα. Ο εισηγητής της αναδιατύπωσης του τετζελικού αξιώματος είναι το υπουργείο παιδείας. Αφού η μνημονιακή πολιτική διαμόρφωσε ένα νέο πεδίο, μια νέα πραγματικότητα, έρχεται η εξουσία της συγκυβέρνησης, που εκφράζει την υπέρτατη εξουσία του  θεού της μνημονιακής Ελλάδας, της τρόικας, να εξαγγείλει τετζελόμορφους τρόπους για τη σωτηρία των εργαζομένων, των εκπαιδευτικών στη συγκεκριμένη περίπτωση. Αφού πρώτα απορύθμισε τις εργασιακές σχέσεις. Αφού εξώθησε έμπειρους και ικανούς εκπαιδευτικούς στην αναζήτηση τρόπων διάσωσης από τη μνημονιακή λαίλαπα και στη συνταξιοδότηση, κατηγορώντας τους με σφοδρότητα και με άστοχες γενικεύσεις ως διεφθαρμένους, τεμπέληδες και συνεπώς βυθισμένους στην κοινωνική 'αμαρτία'. Αφού συρρίκνωσε τα σχολεία και τορπίλισε την προοπτική νέου σχεδιασμού της τεχνικής εκπαίδευσης, με τη διαθεσιμότητα χρήσιμων εκπαιδευτικών και την απειλή της οριστικής απόλυσης. Αφού σκόρπισε την απελπισία στους νέους με την απειλητική για την κοινωνική συνοχή αύξηση της ανεργίας. 

        Εμφανίζεται ο νεο-τετζελισμός ως σωτήρας να προτείνει λύση για τον αμαρτωλό κόσμο του παρελθόντος που ζει στην εξαθλίωση και την αβεβαιότητα και ο λόγος είναι οι δικές του αμαρτίες. Η κρίση αναπαριστάται ως ένα προπατορικό αμάρτημα για το οποίο ευθύνη έχουν συλλήβδην όλοι. Η εξουσία έχει πάντα τον τρόπο να μετακυλύει   τις ευθύνες της στις πλάτες των εξουσιαζομένων. 

       Ο νέο-τετζελισμός στην εκπαίδευση προτείνει εξαγορά του μέλλοντος με την απλήρωτη εργασία. Μόνη ανταμοιβή κάποια μόρια που θα συσσωρεύονται για τη διασφάλιση μιας καλής θέσης στο νέο κόσμο που ευαγγελίζονται οι ολετήρες της Ελλάδας.  Η εξουσία του υπουργείου παιδείας, ου μην και της συγκυβέρνησης, προτείνει να εργάζονται οι εκπαιδευτικοί για να προετοιμάσουν το μέλλον τους. Άλλωστε, όταν ετοιμάζεις τα προικιά σου πληρώνεις,  δεν πληρώνεσαι. 

       Να λοιπόν πώς μπορεί να δημιουργηθεί η νέα Ελλάδα. Το μέλλον χρειάζεται θυσίες. Το μέλλον είναι ένας μύλος που αλέθει όνειρα και ανθρώπους-προπάντων νέους. Τα μόρια είναι αυτά που ανοίγουν την πόρτα στο μέλλον. Χρειάζεται όμως υπομονή. Φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι. Κάθε δε φορά που ένα καινούριο μόριο θα μπαίνει στο σακούλι του νέου εκπαιδευτικού η ψυχή του θα πεταρίζει προς το μέλλον. Θα δυναμώνουν τα φτερά της. Όσον δε αφορά το σώμα και τις γήινες ανάγκες του παρόντος, ποιος νοιάζεται γι' αυτό. Ο τετζελισμός ενδιαφέρεται για το δικό της συμφέρον, για την εξουσία του. Αδιαφορεί  για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

www.romiazirou.blogspot.gr