Από το ελπιδοφόρο 2014 στο αγωνιώδες 2015

Στην αυγή του 2014 οι αγωνίες περίσσευαν βεβαίως, αλλά υπήρχαν και χαραμάδες ελπίδας, που πολλούς ενθουσίαζαν.

Και τον Γενάρη του 2014 πολλοί ήταν εκείνοι που ανεδείκνυαν το πολιτικό πρόβλημα ως μείζον και συνέδεαν την επερχόμενη περιπλοκή του πολιτικού κύκλου με τις ευρωεκλογές του Μαΐου.

Από την άλλη, εν αναμονή επιβεβαίωσης των πρωτογενών πλεονασμάτων, ακόμη περισσότεροι καλλιεργούσαν προσδοκίες επανόδου στις αγορές και ταχύτερης εξομάλυνσης των οικονομικών συνθηκών.

Και όντως την άνοιξη του 2014, όταν απεδείχθη το μέγεθος της δημοσιονομικής προσαρμογής, οι οίκοι αξιολόγησης προχώρησαν σε αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας, επιτρέποντας στο υπουργείο Οικονομικών να οργανώσει επιτυχώς την πρώτη έξοδο στις αγορές. 

Η αλήθεια είναι ότι ευνοήθηκε τότε η χώρα και από το κλίμα ευφορίας που επικρατούσε διεθνώς, το οποίο έδωσε με άνεση τα χρήματα που διεκδικούσε η Ελλάδα. Κάπως έτσι καλλιεργήθηκαν υπερπροσδοκίες για τις ελληνικές δυνατότητες απευθείας χρηματοδότησης από τις διεθνείς χρηματαγορές.

Ωστόσο το πολιτικό πρόβλημα καιροφυλακτούσε και οι ευρωεκλογές το ανέδειξαν.

Η πρωτιά που κέρδισε ο ΣΥΡΙΖΑ, παρ' ότι κατώτερη των προσδοκιών της ηγεσίας του, κλόνισε την πίστη της Νέας Δημοκρατίας και έσπειρε αμφιβολίες στο εσωτερικό της για τις αντοχές και τις δυνατότητες της κυβερνητικής συμμαχίας.

Κάτι που διείδε ο ΣΥΡΙΖΑ και θέλησε να εκμεταλλευθεί, δηλώνοντας ότι δεν θα συναινέσει στην εκλογή νέου Προέδρου της Δημοκρατίας και προσδιορίζοντας έτσι το χρόνο της κυβέρνησης μέχρι το Μάρτιο του 2015.

Κάπως έτσι, από τα τέλη Μαΐου του 2014 ο ενάρετος οικονομικός κύκλος είχε ήδη αντικατασταθεί από τον φθοροποιό για την κυβέρνηση και τον διαβρωτικό για την εφαρμογή του οικονομικού προγράμματος πολιτικό κύκλο.

Ο κ.Σαμαράς μετά τις ευρωεκλογές, διαισθανόμενος την πίεση και διαβλέποντας το πολιτικό αδιέξοδο θέλησε να αντικαταστήσει την προσπάθεια στον οικονομικό τομέα με πολιτικά μέσα και εργαλεία.

Πλανήθηκε τότε από το νεύμα των αγορών, θεώρησε σταθερές τις συνθήκες στις διεθνείς χρηματαγορές, δεν έλαβε πιθανώς υπόψη τη μεταβλητότητα που τις διακρίνει ειδικά σε περιόδους ανακατατάξεων και θέλησε να παίξει το λεγόμενο «πολιτικό χαρτί».

Άρχισε από τότε να προεξοφλεί το τέλος του μνημονίου, να θέτει ζήτημα απομάκρυνσης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και να διατυμπανίζει τις ελληνικές δυνατότητες αυτόνομης εξόδου από τις αγορές.

Δεν εκτίμησε σωστά σε εκείνη τη φάση ότι το IMF λειτουργούσε ως εγγυητής για τις αγορές. Και το χειρότερο ήταν ότι προβάλλοντας το «πολιτικό χαρτί» σχεδόν εγκατέλειψε την εφαρμογή των υπεσχημένων και εισήλθε σε διαδικασία ατέρμονης διαπραγμάτευσης για το κλείσιμο του προγράμματος,

Το καλοκαίρι κύλησε σχετικά άνετα, καθώς το μεγάλο τουριστικό ρεύμα προσέθετε αισιοδοξία, αλλά μπαίνοντας στο φθινόπωρο φάνηκε η περιπλοκή.

Οι αγορές άρχισαν από νωρίς να δείχνουν την αμφισβήτηση και την καχυποψία τους, τα επιτόκια υψώθηκαν, η εξεύρεση νέων χρηματοδοτικών πόρων ακόμη και για την ανανέωση των εντόκων γραμματίων που έληγαν δυσκόλεψε και βεβαίως ο ΣΥΡΙΖΑ θέλοντας να πιέσει ακόμη περισσότερο την κατάσταση παρουσίασε ένα πρόγραμμα μέτρων και ρυθμίσεων, που ακουμπούσε μεν στα λαϊκά αιτήματα και στις συσσωρευμένες κοινωνικές ανάγκες, αλλά ταυτόχρονα διαμόρφωνε την πεποίθηση στους ξένους ότι οι Έλληνες πολιτικοί στην πρώτη στροφή είναι ικανοί να τα τινάξουν όλα στον αέρα.

Η αλήθεια είναι ότι οι εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ πίεσαν ακόμη περισσότερο την κυβέρνηση και την ακινητοποίησαν οριστικά, όσον αφορά στην εφαρμογή του προγράμματος. Κάτι που είδαν τόσο οι δανειστές και οι εταίροι, όσο και οι αγορές.

Έτσι η καχυποψία επανέκαμψε δριμύτερη, η αμφισβήτηση ενισχύθηκε και εκ των πραγμάτων η διαπραγμάτευση κόλλησε.

Με τους δικούς μας να υπερασπίζονται την πρόοδο και τους ξένους να ζητούν ακόμη περισσότερο προεξοφλώντας ότι η χώρα θα πάει σε εκλογές και άρα θα χαλαρώσει την δημοσιονομική και μεταρρυθμιστική προσπάθειά της προφανώς δεν μπορούσε να συνεχισθεί.

Όταν μάλιστα ο υπουργός Οικονομικών κ. Γκίκας Χαρδούβελης μετέφερε στην Κριστίν Λαγκάρντ το αίτημα της κυβέρνησης για απομάκρυνση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου από τις ελληνικές οικονομικές υποθέσεις κόπηκαν εντελώς οι γέφυρες κάθε διαπραγμάτευσης.

Τότε ανεδείχθη πλήρως το αδιέξοδο και η στρατηγική των πολιτικών εργαλείων κατερρίφθη.

Αλλά πλέον δρόμος επιστροφής δεν υπήρχε. Ο πολιτικός κύκλος έπρεπε να ολοκληρωθεί και οι συνέπειές του επίσης.

Κάπως έτσι το πολιτικό πρόβλημα ανεδείχθη στο σύνολό του, η προεδρική εκλογή ήλθε μπροστά και κατά συνέπεια,μετά τις τρεις αποτυχημένες ψηφοφορίες, η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.

Το 2014 μπήκε με το πολιτικό πρόβλημα να αχνοφαίνεται και βγαίνει με το πολιτικό πρόβλημα να κορυφώνεται. Ήλθε και το τραγικό ναυτικό συμβάν του Νόρμαν Ατλάντικ να προσθέσει βάρη,να αναδείξει το έλλειμμα του κράτους και της διοίκησης, να φανερώσει αδυναμίες και να γεμίσει αμφιβολίες και απαισιοδοξία τον ελληνικό λαό, που δεν ξέρει κατά που να πάει, τι να πιάσει και τι να αφήσει.

Με αυτές τις κακές προοπτικές αποχωρεί το ελπιδοφόρο 2014, αφήνοντας βαριά κληρονομιά για το 2015.

Οι πρώτες 25 μέρες του 2015 λοιπόν θα είναι αμιγώς πολιτικές.

Θα κυριαρχηθούν από τις προεκλογικές ηρωικές ρητορείες.

Ορισμένοι θα ζήσουν για λίγο καιρό ακόμη με τις ψευδαισθήσεις τους, αλλά το οικονομικό πρόβλημα θα επανακάμψει δριμύτερο.

Πιθανώς και εντός της προεκλογικής περιόδου.

Για να επιβεβαιωθεί ότι ο επαναλαμβανόμενος φαύλος κύκλος πολιτικής και οικονομίας καλά κρατεί.

Αν δεν κοπεί αυτή η φθοροποιός σχέση η Ελλάδα θα κινδυνεύσει ξανά κι ίσως το 2015 να χάσει τ'αυγά και τα καλάθια...

www.tovina.gr