Η γκλίτσα η ευλογημένη!!!!!!

Γράφει ο Γιώργος Γιαννάκης

Η γκλίτσα το εργαλείο του τσοπάνη, τσοπάνος χωρίς γκλίτσα δεν γίνεται. Τη γνωρίζουμε σε σιδερένιες και ξύλινες. Οι σιδερένιες είναι καθημερινές για το κοπάδι, να  πιάνουν κανά  μπιστόβληκο [λαίμαργο] πρόβατο η κατσίκα, να κυνηγήσουν κανένα ζουλάπι και βέβαια ακόμη και να βοηθάει στο φόρτωμα στην πλάτη για να κρεμάσεις   τον τρουβά η τον τενεκέ με το γάλα.  Το μέγεθος περίπου είναι μέχρι τα μασχάλη΄ του βοσκού για να μην του βγάλει κάνα μάτι αφού την έχει  για στήριγμα άμα τυχόν και πέσει εκεί στις ρούγιες και στα  ρουμάνια που περπατάει καθώς να λαβέν   κάνα σκάμιο και απίδι. 

Στα βλαχοχώρια και ιδιαίτερα στο Συρράκο την χρησιμοποιούσαν σαν μονάδα [μέτρησης πενήντα κλιτσιές λάε ].  Συνήθως το ξύλο είναι από  πουρναρόριζα,  από κρανιά, από ρίκι και πουρνάρι  και   όταν κάποιον βλέπεις  έναν   ενοχλητικό του χουάζ φεύγα διάολε   από εδώ μην  ξύνεσαι στην κλίτσα του τσοπάνη. Με την κλίτσα έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές, ο   μάρπα  Θύμιος το  είχε καμάρι [γλέπετε αυτήν εδώ   την αγκίτσα αυτή μεγάλωσε και σπουδαξε τέσσερα παιδιά   έλεγε με καμάρι].   Μια παροιμία λέει όταν κάποιος πάει γυρεύοντας, "μάλλον από  την γκλίτσα  θα  το βρεί". Πολλές φορές στα πανηγύρια είχαν τον πρώτο λόγο στους καυγάδες. Εκεί είχαμε της ξύλινες αγκαλίτσες σκαλισμένες με μεράκι, της φτιάχνανε συνήθως φυλακισμένοι  και  ντόπιοι μερακλήδες πελεκάνοι ενώ τις σιδερένιες τις εύρηκες εκεί στο Κουρμανιό. 

 Ο  Λιώνας την   γυναίκα του την Αφρου την έκανε νταούλι με την γκλίτσα, μετά την πήρε και χορεύανε στο πανηγύρι, η    πεθερά μου  που δεν άφηνε τίποτα να πέσει κάτω του λέει: "άη κακιά χελώνα βνήσια που  θέλς στο κεφάλ κερατά, και σύ μωρή  χαζή Άφρου κάθεσαι και τον προσκυνάς τι τσ ζήλεψες μωρή χαμέν   τον γλέπς σαν ασβός είναι, πενήντα χρόνια να είχα να πάω με άντρα με  αυτόν τον χαμένου δεν θα πήγαινα," να μ'πεις  και  εμένα   τον προξενητή που   είχες γιατί   έχω και γω τσούπρες στο σόι μου. Πολλές φορές την κάναμε και σκλέτζα [ ξυλίκι] και παίζαμε,  αφού δεν στραβοθήκαμαν χαλασιά μας, πάντως για μας ήταν καλό παιχνίδι αφού δεν είχαμε τάμπλετ.

Μιά κρανίσια γκλίτσα στα μέτρα μου πιτσιρίκος είχα εκεί   στα βοσκοτόπια της Μαυρής στη Ρωμιά της Φιλιππιάδας,  παιδιά  τσοπάνου μαζί με τα αδέρφια  μου κάνοντας τα πισέγκια   [βοηθητικοί  υπηρέτες ]  προσπαθούσαμε  να ζήσουμε    βαρώντας   στούγγα στα γαλάρια του τσέλιγκα που ήταν αρκετά ξηνταβελώνης δύσκολα έσφαζε δεκάρα.   Τελειώνοντας το άρμεγμα ρουφάγαμε λίγο αφρό με το σπερδούκλι όπως ρουφάς τη λεμονάδα με το καλαμάκι  και ας είχε και καμιά κοπριά μέσα  στο γάλα   στην καρδάρα. Πάντως το  πλιγούρι ήταν σε ημερησία    διάταξη  στο συσσίτιο στο  σχολείο, το βαρέθηκα τόσο που άμα βλέπω φαί με σπυράκια παίρνω δρόμο. Ευτυχώς το πρωί πιάναμε καμιά μπεκάτσα παγωμένη [Η μπεκάτσα ψάχνοντας για σκουλήκια μέσα στην γη το πρωί   την πιάνεις παγωμένη με την μύτη μέσα στην γη ].  Το κρέας  το δοκιμάζαμε όταν ήταν έτοιμο   κάνα ζωντανό να φύγει,   οι τσοπαναραίοι   λέγανε άμα  το  προλάβεις ζωντανό και  το κόψεις φεύγει το αίμα μαζί με την αρρώστια. Το   σχολείο ήταν καμιά ώρα  δρόμο από την καλύβα που μέναμε, μη ξέροντας τι θα πει φωτιά γιατί φοβούμασταν   να μην την  πάρουμε    σβάρα και καούμε  

                 Πέρνοντας την γκλυτσούλα μου

                  με    όλα  τα βιβλία  με ένα δυσάκ  στον ώμο

                  να μάθω λίγα γράμματα απο τον Οικονόμου

                  πατριωτάκι ήτανε από την Χρυσοβίτσα

                  μα  εγώ ποτέ δεν γεύτηκα τον πόνο από την βίτσα

Α  και να  μην    το ξεχάσω τις γκλίτσες που   πετάξαν τα Κραψιτόπουλα που πήγανε  σινεμά και βλέπαν τους καουμπόηδες  με κάτ παλιομούλαρα να έρχονται κατά  πάνω τους, βέβαια εδώ οι γκάγκαροι   γκλιτσαδόρους  και βλάχους μας  φωνάζανε  αλλά   με την εργατικότητα   και τιμιότητα τους δείξαμε το εστί βλάχος.  Εκεί γύρα στη δεκαετία του ογδόντα αφού πρόεδρος σε ένα μεγάλο  πολιτικό   κόμμα   ήταν βλάχος    οι οπαδοί φωνάζανε: Άβέρωφ Τοσίτσα βάρα με την γκλίτσα. Τώρα  μάλλον πατριώτες πρέπει να πάρουμε και εμείς   τις  γκλίστες και φορτωτήρες  [διχάλα που βοηθά στο φόρτωμα ]και να  βαράμε εκεί που φτάσαμαν

Γιώργος Γιαννάκης

Απόδημος Κραψίτης