Ο πολιτισμός μας- ένα υστερόγραφο....

Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου.

Μπορεί ο πολιτισμός να μην ορίζεται εύκολα, ούτε να οριοθετείται μιας και είναι πολύ μεγάλος και βαθύς για να μπορέσει να τον περιορίσει μια και μόνο γενιά, να τον διαχειριστεί ένας και μόνο άνθρωπος, να τον ορίσει ακόμη περισσότερο κάποιος με κριτήριο  το έχειν και το φαίνεσθαι. Πολλές φορές έχω αναρωτηθεί τι είναι πολιτισμός. Κι έχω καταλήξει στο εξής συμπέρασμα. Πως πιο εύκολο είναι να ορίσεις τι δεν είναι πολιτισμός και μετά να επανατοποθετήσεις μέσα σε επίσης μεγάλα πλαίσια τον πολιτισμό. Τι δεν είναι πολιτισμός; Πολιτισμός δεν είναι να μη μπορείς να διακρίνεις το όμορφο απ΄το άσχημο, το χειρότερο βέβαια είναι  να θες να επιβάλλεις την ασχήμια σου. Πώς; Μα με κάθε τρόπο.

Γνωρίζουμε πολύ καλά πως οι ωραίες μορφές όπως έλεγε ο μεγάλος μας ζωγράφος Γιάννης Μόραλης δεν είναι και πάντοτε ωραίες ψυχές , ούτε οι ωραίες όψεις μπορούν να παράξουν και ωραία ή κοινωφελή αγαθά γιατί οι εργάτες του πνεύματος είναι συνήθως αφανείς, σκυμμένοι πάνω σε βιβλία και όχι φωταγωγημένοι από τα φλάς της ναρκισσιστικής εγωπάθειας, που δεν είναι πολιτισμός τουλάχιστον κοινός και  ωφέλιμος, παρά μόνο για τους ίδιους. Ο πολιτισμός δεν θέλει αρχηγούς ή νομοθέτες μιας και ο ίδιος νομοθετεί και στηρίζεται ακριβώς σε αυτούς που τον γνωρίζουν βαθιά, που κάθε φορά που καλούνται να τον υπηρετήσουν σκύβουν στη δουλειά τους και την σκιά τους και με συνέπεια σ΄αυτό που κάνουν, χωρίς ευχαριστώ και φιέστες μιας και αυτές ανήκουν σε άλλους. Με χρέος δικό τους και με σιωπή. Με μεγαλείο καρδιάς και καθάριο βλέμμα και γι΄αυτό μένουν αλώβητοι από κάθε φαινομενολογία και  πνευματικό αυτισμό και εγωκεντρισμό. Ειδικά ο πολιτισμός της Ηπείρου και όποιος έχει την τιμή ν΄ασχοληθεί μ΄αυτόν θεωρεί τον εαυτό του μικρό και ασήμαντο, υπηρέτη και όχι φορέα. Ούτε εφαλτήριο πολιτικής και διαφήμισης, αυτοπροβολής και κέρδους. Ο πολιτισμός είναι ένα ταξίδι κι όχι ένα λιμάνι αλλιώς λιμνάζει. Κατακτάται, αλλά και ξεπουλιέται. Οι δικοί μας πνευματικοί άνθρωποι μαρτύρησαν τη φτώχεια τους και τα νιάτα τους, έμειναν κρυμμένοι και σιωπηλοί, σεμνοί και γι΄αυτό μεγάλοι. Το καθάριο βλέμμα και η αλήθεια της γραφής δεν είναι γι πολλούς, αλλά πλέον για τις εξαιρέσεις και όχι για τον κανόνα. Βέβαια, την κατάληξη πάντοτε τη γνωρίζουμε γιατί  αυτή μάλλον είναι ο κανόνας σε μια χώρα του ήλιου που δεν μπορεί ν΄αντικρίσει τον ήλιο, του Συκουτρή και του Σωκράτη, του Κρυστάλλη και του Κοτζιούλα... Ας τιμούμε τις κορυφές της Πίνδου κι ας αναγνωρίζουμε το έργο όσο κι αν αυτό πονά.....ο πολιτισμός είναι ένα συλλογικό αγαθό και δημιούργημα.

Κατερίνα Σχισμένου