Της γλώσσας μας.

Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου.

Παγκόσμια ημέρα της ελληνικής γλώσσας η σημερινή. Αλλά και ημέρα μνήμης του εθνικού ποιητή Διονυσίου Σολωμού, έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, σύμφωνα με την υπ. αριθμ. 17889 κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων (ΦΕΚ Β’ 1384/24/04/2017).

Αυτή η τόσο αρχαία και μακρινή γλώσσα που εμφανίστηκε στον ελληνικό τοπικό κορμό . Η ελληνική γλώσσα είναι μια από τις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες και αποτελεί το μοναδικό μέλος ενός ανεξάρτητου κλάδου, αυτής της οικογένειας γλωσσών, ενώ είναι η επίσημη γλώσσα της Ελλάδος και της Κύπρου. Ανήκει επίσης στον βαλκανικό γλωσσικό δεσμό. Στην ελληνική γλώσσα, έχουμε γραπτά κείμενα ήδη από τον 15ο αιώνα π.Χ. Η γλώσσα του Ομήρου και του Θουκυδίδη,του Ξενοφώντα και των τραγικών, η γλώσσα που ομολόγησε η Αντιγόνη τον έρωτα και την ηθική και ο Προμηθέας την κλοπή του. Η γλώσσα του διαλόγου του Σωκράτη , της διαλεκτικής του και των διαλόγων του Πλάτωνα, της Πολιτείας του, ο Αριστοτέλης των Πολιτικών του και αμέτρητες οι λέξεις του ευ ζην και θνήσκειν του ευ κοινωνείν. Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο. Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από το βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνο με την ελληνική ελάλησαν τα αηδόνια και μίλησαν οι άγγελοι. «Και πρέπει να προσθέσω πως νιώθει πάντα την ανάγκη ν’ ακούει τούτη την ανθρώπινη φωνή που ονομάζουμε ποίηση. Αυτή τη φωνή που κινδυνεύει να σβήσει κάθε στιγμή από στέρηση αγάπης και ολοένα ξαναγεννιέται. Κυνηγημένη, ξέρει πού να ‘βρει καταφύγιο· απαρνημένη, έχει το ένστικτο να πάει να ριζώσει στους πιο απροσδόκητους τόπους. Γι’ αυτή δεν υπάρχουν μεγάλα και μικρά μέρη του κόσμου. Το βασίλειό της είναι στις καρδιές όλων των ανθρώπων της γης.» θα πει ο Σεφέρης στην ομιλία του κατα την βράβευσή του στις 10 Δεκεμβρίου 1963, στην τελετή απονομής του Νόμπελ λογοτεχνίας που έγινε στη Στοκχόλμη. Και ακολούθως  ο Οδ. Ελύτης, «Παρ' όλ' αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμιση χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και μ' ελάχιστες διαφορές. Η παράλογη αυτή, φαινομενικά, διάσταση, αντιστοιχεί και στην υλικο-πνευματική οντότητα της χώρας μου. Που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου. Και το αναφέρω όχι διόλου για να υπερηφανευθώ αλλά για να δείξω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας ποιητής όταν χρησιμοποιεί για τα πιο αγαπημένα πράγματα τις ίδιες λέξεις που χρησιμοποιούσαν μία Σαπφώ ή ένας Πίνδαρος π.χ. -χωρίς ωστόσο να έχει το αντίκρυσμα που είχαν εκείνοι επάνω στην έκταση της πολιτισμένης τότε ανθρωπότητας. Εάν η γλώσσα αποτελούσε απλώς ένα μέσον επικοινωνίας, πρόβλημα δεν θα υπήρχε. Συμβαίνει όμως ν' αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών. Προσκτάται η γλώσσα στο μάκρος των αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις. Χωρίς να λησμονεί κανείς ότι στο μάκρος εικοσιπέντε αιώνων δεν υπήρξε ούτε ένας, επαναλαμβάνω ούτε ένας, που να μην γράφτηκε ποίηση στην ελληνική γλώσσα. Να τι είναι το μεγάλο βάρος παράδοσης που το όργανο αυτό σηκώνει. Το παρουσιάζει ανάγλυφα η νέα ελληνική ποίηση.» «Μήγαρις έχω άλλο στο νού μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;» θα δηλώσει ο Διονύσιος Σολωμός. Και ο Αλ. Παπαδιαμάντης «Καίτοι αγράμματη, η γραία μ’ εδίδαξεν ότι εις την ελληνικήν γλώσσαν, άλλως νοούμεν, άλλως ομιλούμεν και άλλως γράφομεν». Μια γλώσσα βαθιά, μια γλώσσα με μια μοναδική ιστορία και παράδοση που δόμησε όλη την μετέπειτα πορεία του ευρωπαικού και παγκόσμιου πολιτισμού μας. Ας την τιμούμε- είναι η ταυτότητά μας, είναι ο κόσμος μας, είναι ο πλούτος μας.

Κατερίνα Σχισμένου