H Κατερίνα Σχισμένου παίρνει συνέντευξη από τον Παναγιώτη Ευθυμιάδη με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γενοκτονία των Ποντίων

• Είστε χοροδιδάσκαλος ποντιακών χορών και ταυτόχρονα με ποντιακή καταγωγή, τι σημαίνει ακριβώς αυτό για σας;

Είμαι εμπειροτέχνης χοροδιδάσκαλος και έχω ποντιακή καταγωγή και από τους δύο μου γονείς. Για εμένα αυτό αποτελεί μεγάλη τιμή και συνάμα τεράστια υποχρέωση διότι εμείς οι Έλληνες του Πόντου είμαστε μια πληθυσμιακή ομάδα δίχως κάποιο φυσικό τόπο πλέον και αυτό αποτελεί τροχοπέδη στην προσπάθεια μας για διατήρηση της λαογραφίας και της παράδοσης.Αποτέλεσμα αυτού είναι ο χορός να αποτελεί ένα από τα ελάχιστα μέσα διατήρησης και μεταλαμπάδευσης της παράδοσης μαζί με το ιδιαίτερο ποντιακό τραγούδι .για να το θέσω πιο απλά να δωσω ενα παραδειγμα . Οι Ηπειρώτες εχουν την Ήπειρο , οι Κρητικοί την Κρήτη οι Θρακιώτες την Θράκη κτλ. Οπου κι αν πανε υπαρχει μία αφετηρία ,μια βάση όπου μπορούν να επιστρέψουν και να επανεκκινήσουν .Για τους Πόντιους δεν ισχύει αυτό. Ο δικός μας τόπος είναι υπό κατοχή και σιγά σιγά σβήνει απο τη συνείδηση των νεότερων .Οπ'οτε το μοναδικό μέσο για την συνέχιση και διατήρηση αυτής της ιδιαίτερης παράδοσης είναι ο χορός .Συνεπώς καταλαβαίνετε και την βαρύτητα της δικιάς μας προσπάθειας.

• Φέτος συμπληρώνονται εκατό χρόνια από τη γενοκτονία των Ποντίων. Ποιά είναι η δική σας προετοιμασία και απότιση φόρου τιμής στα εκατό χρόνια;

Όπως  κάθε χρόνο έτσι και φέτος τιμούμε την μνήμη των θυμάτων και της χαμένης πατρίδας. Ένα κομμάτι της καρδιάς πάντα ήταν είναι και θα είναι αφιερωμένο στον Πόντο. Απλά φέτος έχουμε να κάνουμε και μια δήλωση στους γενοκτόνους  ,μια απάντηση στις προσπάθειες τους να μας εξαφανίσουν μετα απο μια τρισχιλιετή ιστορία. Και η δήλωση αυτή είναι ο΄τι είμαστε εδώ και θα είμαστε εδώ ακόμη και μετά ,γιατι η Ρωμανία και αν επέρασεν ανθεί και φέρει κι άλλο.Οι αιωνόβιες γενοκτονίες είναι αυτές που αποδεικνύουν στους γενοκτόνους ότι η ανικανότητά τους έχει ουρά κι ότι τελικά δεν κατάφεραν τον στόχο τους επειδή το κομμάτι της Ανθρωπότητας που χτύπησαν αντιστάθηκε στη βαρβαρότητά τους κι επέζησε. Έτσι μπόρεσε να μοιράσει τις γνώσεις του για να μάθει την ιστορία του και σε άλλους λαούς του πλανήτη χωρίς να φοβηθεί.

• Πώς αισθάνεστε κάθε φορά που ακούτε και χορεύετε ποντιακά;

Κάθε χορευτική διαδικασία οδηγεί σε ψυχική και ψυχολογική ανάταση τον χορευτή .ειδικότερα δε οι ποντιακοί χοροί και η ποντιακή μουσική σε εμάς τους Ποντίους που κατανοούμε την ιδιαιτερη αυτη ποντιακή διάλεκτο  είναι το καλύτερο ψυχοφάρμακο , Πέραν ολων των αλλων ωφελειών προς τη σωματική υγεία .

Αλλά η μουσική εχει διαφόρων ειδών τραγούδια καποια απο αυτα μας μεταφέρουν εικόνες από την ιδιαίτερη πατρίδα μας , αλλα πάλι μας προκαλούν ρίγη συναισθημάτων  ,αλλά θλίψη και άλλα μας δίνουν δύναμη και κουράγιο να παλέψουμε για ένα καλύτερο αύριο για εμάς και τα παιδιά .

• Πιστεύετε πως η ποντιακή παράδοση μπορεί να συνεχιστεί άσβεστη και να μεταβιβαστεί στις επόμενες  γενιές;

Όπως προείπα εμείς οι Πόντιοι δεν εχουμε καποια φυσική έδρα στον ελλαδικό χώρο     και οι πόντιοι είναι απλωμένοι στην επικράτεια . Οπου υπάρχουν αμιγώς ποντιακά χωριά όπως στην Μακεδονία , είναι πιο ευκολα τα πράγματα. Σε πιο απομακρυσμένες περιοχές όπως η δικιά μας τα πράγματα δυσκολεύουν διότι η επαφή με ένα επίσης δυνατό πολιτισμικό στοιχείο όπως η Ηπειρος κάνει το έργο μας δύσκολο.Σε πολλές περιοχές που υπάρχουν μικρές πληθυσμιακές ομάδες είναι διαπιστωμένο οτι υπάρχει αφομοίωση με το τοπικο στοιχείο.  

Είναι ένα δύσκολο έργο και αυτή τη στιγμή οι μοναδικοί φορείς που προσπαθούν για τη διάσωση και διατήρηση είναι οι πολιτιστικοί σύλλογοι με τα μύρια προβλήματα. Η παράδοση  πέραν από τους χορούς και τα τραγούδια περιλαμβάνει επίσης και τη λαογραφία ενός λαού ,τα ήθη και έθιμα . Σε αυτό το κομμάτι τολμώ να πω ότι δυσκολευόμαστε περισσότερο απ όλα . Ο χορός και τα τραγουδια είναι πιο εύκολο να διδαχθούν , ενώ τα διάφορα έθιμα και οι λαϊκές παραδόσεις είναι περισσότερο βιωματικά. Αν κάποιος δεν έχει ζήσει καταστάσεις δεν μπορει να εκτιμήσει αναλόγως. Οπως και τα σημερινά παιδιά δεν μπορούν να διανοηθούν ότι παίζαμε διάφορα παιχνίδια στα παιδικά μας χρόνια ενώ αυτοί έχουν απορροφηθεί από τα κάθε είδους ηλεκτρονικά παιχνίδια και social media.

 Κάποιες προσπάθειες που γίνονται από την πολιτεία είναι ακόμα σε νηπιακό επίπεδο  και δεν προσφέρουν ουσιαστική βοήθεια ,καλό όμως είναι να συνεχιστούν.

   Συνοψίζω στο ότι είναι ένα δύσκολο έργο και το εάν θα διατηρηθεί άσβεστη η φλόγα της ποντιακής παράδοσης θα εξαρτηθεί μόνο από τη διάθεση που θα δείξουν οι επόμενες γενιές.

Κατερίνα Σχισμένου